Đại Cương Bệnh Lậu

---

1. Định Nghĩa

Bệnh lậu là một bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI) do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae gây ra. Đây là một trong những bệnh xã hội phổ biến nhất, ảnh hưởng chủ yếu đến niệu đạo, cổ tử cung, trực tràng, họng, và mắt. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh lậu có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, bao gồm vô sinh và nhiễm trùng lan rộng.

2. Nguyên Nhân và Đường Lây Truyền

Neisseria gonorrhoeae là vi khuẩn gây bệnh lậu, có thể lây truyền qua quan hệ tình dục không an toàn, bao gồm quan hệ âm đạo, hậu môn, và miệng. Bệnh lậu cũng có thể lây truyền từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở, gây nhiễm trùng mắt nghiêm trọng cho trẻ sơ sinh.

Bệnh lậu có thể lây lan dễ dàng và thường gặp ở những người có nhiều bạn tình hoặc không sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục.

3. Triệu Chứng

3.1. Ở Nam Giới

• Tiểu buốt: Đây là triệu chứng phổ biến nhất, thường kèm theo cảm giác rát và đau khi đi tiểu.
• Dịch tiết bất thường từ dương vật: Dịch này thường có màu vàng, trắng hoặc xanh lá cây.
• Đau hoặc sưng ở tinh hoàn: Thường xuất hiện ở giai đoạn muộn của bệnh.

3.2. Ở Nữ Giới

• Tiết dịch âm đạo bất thường: Dịch tiết có thể có màu vàng hoặc xanh lá cây.
• Đau khi tiểu tiện: Cảm giác đau rát khi đi tiểu.
• Đau khi quan hệ tình dục: Cảm giác đau hoặc khó chịu khi quan hệ tình dục.
• Đau vùng bụng dưới: Có thể xuất hiện nếu bệnh lan rộng đến các cơ quan sinh sản.

3.3. Ở Cả Hai Giới

• Nhiễm trùng trực tràng: Triệu chứng bao gồm đau, tiết dịch, ngứa, và chảy máu từ trực tràng.
• Nhiễm trùng họng: Có thể gây đau họng hoặc không có triệu chứng gì, nhưng vẫn có khả năng lây truyền.

4. Biến Chứng

4.1. Ở Nam Giới

• Viêm mào tinh hoàn: Gây sưng, đau và có thể dẫn đến vô sinh nếu không được điều trị.
• Hẹp niệu đạo: Gây khó khăn khi tiểu tiện và có thể yêu cầu phẫu thuật để điều trị.

4.2. Ở Nữ Giới

• Viêm vùng chậu (PID): Tình trạng nhiễm trùng các cơ quan sinh sản, có thể gây đau đớn, vô sinh, và tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung.
• Vô sinh: Do tổn thương ống dẫn trứng hoặc các cơ quan sinh sản khác.

4.3. Ở Cả Hai Giới

• Nhiễm trùng lan rộng (Disseminated Gonococcal Infection – DGI): Vi khuẩn có thể lan rộng qua máu đến các khớp và da, gây viêm khớp, viêm bao hoạt dịch và các tổn thương trên da.
• Nhiễm trùng mắt ở trẻ sơ sinh: Trẻ sơ sinh có thể bị nhiễm trùng mắt nghiêm trọng, có thể dẫn đến mù lòa nếu không được điều trị kịp thời.

5. Chẩn Đoán

5.1. Xét Nghiệm Mẫu Dịch

• Xét nghiệm mẫu dịch: Lấy mẫu dịch từ niệu đạo, cổ tử cung, trực tràng hoặc họng để xét nghiệm tìm vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae.
• Xét nghiệm khuếch đại axit nucleic (NAATs): Phương pháp này là một trong những phương pháp chính xác và nhạy nhất để phát hiện vi khuẩn gây bệnh lậu.

5.2. Xét Nghiệm Máu

• Xét nghiệm máu: Thường được sử dụng để kiểm tra sự hiện diện của nhiễm trùng lan rộng trong cơ thể.

6. Điều Trị

6.1. Kháng Sinh

• Ceftriaxone: Thuốc tiêm được khuyến cáo để điều trị bệnh lậu.
• Azithromycin hoặc Doxycycline: Được sử dụng kết hợp với ceftriaxone để điều trị các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, như chlamydia, thường xuất hiện cùng với bệnh lậu.

Việc điều trị sớm là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Đồng thời, người bệnh và bạn tình cần điều trị cùng lúc để tránh tái nhiễm.

6.2. Kháng Thuốc

Một số chủng Neisseria gonorrhoeae đã phát triển kháng lại nhiều loại kháng sinh, làm cho việc điều trị trở nên khó khăn hơn. Vì vậy, theo dõi và thay đổi phác đồ điều trị là điều cần thiết trong trường hợp kháng thuốc.

7. Phòng Ngừa

7.1. Sử Dụng Bao Cao Su

• Bao cao su: Sử dụng bao cao su đúng cách mỗi khi quan hệ tình dục là phương pháp phòng ngừa bệnh lậu hiệu quả nhất.

7.2. Kiểm Tra Sức Khỏe Định Kỳ

• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời bệnh lậu cũng như các bệnh xã hội khác.

7.3. Hạn Chế Số Lượng Bạn Tình

• Hạn chế số lượng bạn tình: Giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh lậu và các bệnh xã hội khác.

8. Kết Luận

Bệnh lậu là một bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhưng có thể điều trị được nếu phát hiện sớm. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và tổng quát của người bệnh. Việc phòng ngừa và điều trị sớm là chìa khóa để kiểm soát và ngăn ngừa bệnh lậu lây lan trong cộng đồng.

Tài Liệu Tham Khảo

1. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2021). Gonorrhea – CDC Fact Sheet. Retrieved from www.cdc.gov.
2. Workowski, K. A., & Bolan, G. A. (2015). “Sexually Transmitted Diseases Treatment Guidelines, 2015”. MMWR Recomm Rep, 64(RR-03), 1-137.
3. Unemo, M., & Shafer, W. M. (2014). “Antimicrobial Resistance in Neisseria gonorrhoeae in the 21st Century: Past, Evolution, and Future”. Clinical Microbiology Reviews, 27(3), 587-613.
4. World Health Organization. (2016). Global Health Sector Strategy on Sexually Transmitted Infections 2016–2021. Geneva: WHO Press.

Xem thêm bài viết cùng chuyên mục:

• Tình Hình Bệnh Xã Hội Ở Việt Nam Hiện Nay
• Đã Tiêm Ngừa HPV Có Nguy Cơ Mắc Sùi Mào Gà Không?