Loạn Dục Thú (Zoophilia)
Trung tâm Sức khoẻ Nam Giới Men's Health
Loạn dục thú (zoophilia) là một rối loạn tâm lý hiếm gặp, được mô tả là sự hấp dẫn tình dục hoặc cảm xúc bất thường với động vật. Trong Tâm thần học, loạn dục thú thuộc nhóm paraphilias (rối loạn lệch lạc tình dục), những rối loạn bao gồm các hành vi tình dục không phù hợp với chuẩn mực xã hội, thường gây ra sự lo lắng và bất ổn cho người mắc (Kafka, 2010). Zoophilia là một chủ đề nhạy cảm và gây tranh cãi, nhưng nghiên cứu khoa học về nguyên nhân và ảnh hưởng tâm lý của nó là rất cần thiết để hiểu rõ hơn về rối loạn này và giúp người bệnh có biện pháp can thiệp.
1. Định Nghĩa Và Phân loại
Theo DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition) do Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ (APA) xuất bản, zoophilia được xếp vào nhóm rối loạn paraphilic, mặc dù zoophilia không luôn được coi là bệnh lý nếu người đó không gặp vấn đề trong cuộc sống hoặc không làm hại đến người khác (American Psychiatric Association, 2013). Tuy nhiên, khi zoophilia đi kèm với hành vi thực tế, nó được xếp vào một dạng rối loạn lệch lạc tình dục nghiêm trọng, gây ra sự suy giảm đáng kể trong chức năng tâm lý và xã hội của người bệnh.
2. Nguyên nhân và Yếu tố Nguy cơ của Loạn Dục Thú
2.1. Lý thuyết Tâm lý Học Phân Tích (Psychoanalytic Theory)
Theo lý thuyết của Freud, loạn dục thú có thể bắt nguồn từ những trải nghiệm thời thơ ấu hoặc do các cơ chế phòng vệ vô thức (Freud, 1905). Những trải nghiệm xấu hoặc sang chấn trong thời kỳ nhạy cảm của tuổi thơ có thể khiến người mắc cảm thấy thiếu an toàn khi xây dựng mối quan hệ với con người, và dần dần chuyển hướng sang động vật để thỏa mãn nhu cầu tình dục.
2.2. Tác Động của Yếu Tố Sinh Học
Một số nghiên cứu cho thấy yếu tố sinh học cũng có thể đóng vai trò quan trọng. Các vùng não bộ liên quan đến hệ thống kích thích tình dục (sexual arousal system) ở những người có xu hướng zoophilia thường hoạt động bất thường, dẫn đến sự hấp dẫn không bình thường đối với động vật (Mendez et al., 2002). Việc mất cân bằng hormone, chẳng hạn như testosterone, có thể làm tăng khả năng phát triển hành vi tình dục lệch lạc.
2.3. Ảnh hưởng của Yếu tố Môi trường
Yếu tố môi trường và xã hội cũng là yếu tố quan trọng trong sự hình thành của zoophilia. Các nghiên cứu cho thấy những người mắc rối loạn này có thể đã từng sống trong môi trường nông thôn, nơi có nhiều cơ hội tiếp xúc với động vật (Beetz, 2002). Ngoài ra, cô đơn kéo dài hoặc khó khăn trong giao tiếp và xây dựng mối quan hệ với con người cũng được coi là yếu tố nguy cơ.
3. Các Hệ Lụy và Tác Động Tâm Lý
3.1. Sự Cô Lập Xã Hội và Lo Âu
Những người có xu hướng loạn dục thú thường gặp khó khăn trong việc xây dựng mối quan hệ lành mạnh với con người, do đó có thể dẫn đến sự cô lập xã hội (social isolation) và lo âu (anxiety). Các nghiên cứu cho thấy họ thường bị đánh giá tiêu cực bởi cộng đồng và gặp phải cảm giác xấu hổ, tự ti (Hensley et al., 2000). Tình trạng này có thể dẫn đến các rối loạn tâm lý khác, như trầm cảm hoặc rối loạn lo âu xã hội.
3.2. Rối loạn Nhận thức và Cảm giác Tội lỗi
Do bị chi phối bởi suy nghĩ và cảm giác tình dục không bình thường, người mắc zoophilia thường có xu hướng gặp rối loạn nhận thức và cảm giác tội lỗi. Những suy nghĩ và hành vi này gây mâu thuẫn với các chuẩn mực xã hội và đạo đức, từ đó làm tăng mức độ căng thẳng và xung đột nội tâm (Earls & Lalumiere, 2009).
4. Điều Trị và Can Thiệp
4.1. Liệu Pháp Nhận Thức – Hành Vi (Cognitive-Behavioral Therapy – CBT)
Liệu pháp nhận thức – hành vi (CBT) là phương pháp phổ biến trong điều trị các rối loạn lệch lạc tình dục, bao gồm loạn dục thú. Liệu pháp này giúp bệnh nhân nhận diện và kiểm soát suy nghĩ sai lệch của họ, đồng thời học cách thay đổi các hành vi không mong muốn. CBT cũng có thể kết hợp các kỹ thuật như kỹ thuật gián đoạn suy nghĩ (thought-stopping) và *kỹ thuật thay thế hành vi để giúp bệnh nhân chuyển hướng ham muốn tình dục của mình (Marshall & Marshall, 2006).
4.2. Can Thiệp Dược Lý
Can thiệp dược lý có thể giúp kiểm soát các triệu chứng của zoophilia. Một số loại thuốc giảm testosterone hoặc điều chỉnh hormone có thể giúp giảm sự kích thích tình dục lệch lạc. Các thuốc an thần và thuốc chống trầm cảm cũng được sử dụng để hỗ trợ điều trị các rối loạn tâm lý đi kèm như lo âu và trầm cảm (Bradford, 2001).
4.3. Liệu pháp Hỗ trợ Cộng đồng
Đối với người mắc zoophilia, sự hỗ trợ của cộng đồng đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị. Các nhóm hỗ trợ và liệu pháp nhóm có thể cung cấp môi trường an toàn, không phán xét, giúp bệnh nhân cảm thấy được lắng nghe và thấu hiểu. Điều này có thể giúp họ vượt qua sự tự ti và cảm giác tội lỗi, đồng thời học cách xây dựng các mối quan hệ xã hội lành mạnh hơn.
Kết luận
Loạn dục thú là một rối loạn tâm lý phức tạp, đòi hỏi sự hiểu biết và can thiệp từ nhiều góc độ. Nghiên cứu về zoophilia giúp chúng ta hiểu rõ hơn về các yếu tố sinh học, tâm lý và xã hội liên quan, từ đó phát triển các biện pháp điều trị và hỗ trợ thích hợp. Trong bối cảnh xã hội hiện đại, điều quan trọng là cần có cái nhìn khoa học và khách quan về những rối loạn này, thay vì chỉ đánh giá dựa trên các chuẩn mực đạo đức.
Tài liệu Tham khảo
- American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.). American Psychiatric Publishing.
- Beetz, A. M. (2002). Bestiality and zoophilia: Sexual relations with animals. Berg.
- Bradford, J. M. (2001). The pharmacologic treatment of paraphilias. The Canadian Journal of Psychiatry, 46(1), 26-34.
- Earls, C. M., & Lalumiere, M. L. (2009). A case study of a sexual preference for animals: Psychological assessments and developmental factors. Archives of Sexual Behavior, 38(2), 132-141.
- Freud, S. (1905). Three Essays on the Theory of Sexuality. Basic Books.
- Hensley, C., Tallichet, S. E., & Singer, S. D. (2000). Exploring the relationship between childhood and adolescent animal cruelty and later zoophilia. Criminal Justice Review, 25(1), 10-18.
- Kafka, M. P. (2010). The DSM diagnostic criteria for paraphilia not otherwise specified. Archives of Sexual Behavior, 39(2), 373-386.
- Marshall, W. L., & Marshall, L. E. (2006). Sexual addiction and paraphilias in forensic psychology. Journal of Criminal Justice, 34(3), 111-121.
- Mendez, M. F., Shapira, J. S., & Meltzer, H. (2002). Neuropsychiatric aspects of sexual disorders in dementia and related conditions. The Journal of Neuropsychiatry and Clinical Neurosciences, 14(4), 371-379.