Bác Sĩ “Mạng Xã Hội”
Trung tâm Sức khoẻ Nam Giới Men's Health
Trong kỷ nguyên mà thông tin lan tỏa với tốc độ chóng mặt, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Từ việc kết nối bạn bè, cập nhật tin tức đến tìm kiếm thông tin về sức khỏe, mọi thứ dường như đều có thể tìm thấy trên các nền tảng trực tuyến. Trong bối cảnh đó, sự xuất hiện của các bác sĩ “mạng xã hội” đã trở thành một hiện tượng thu hút sự chú ý, mang đến cả cơ hội và những thách thức không nhỏ. Với tư cách là một người quan sát và cũng là một người sử dụng mạng xã hội, tôi có những suy nghĩ riêng về vấn đề này.
Sự trỗi dậy của các bác sĩ “mạng xã hội” không phải là một điều ngẫu nhiên. Nó xuất phát từ nhu cầu tìm kiếm thông tin y tế dễ tiếp cận của người dân, đặc biệt là trong bối cảnh hệ thống y tế truyền thống đôi khi còn nhiều rào cản về thời gian và địa lý. Các bác sĩ sử dụng mạng xã hội có thể chia sẻ kiến thức y khoa một cách đơn giản, dễ hiểu, giúp nâng cao nhận thức về sức khỏe cộng đồng. Họ có thể giải đáp những thắc mắc thường gặp, đưa ra những lời khuyên hữu ích về phòng bệnh và chăm sóc sức khỏe ban đầu. Điều này đặc biệt có lợi cho những người ở vùng sâu vùng xa, những người có ít cơ hội tiếp cận với các chuyên gia y tế.
Bên cạnh đó, mạng xã hội còn là một kênh hiệu quả để các bác sĩ xây dựng hình ảnh cá nhân, kết nối với bệnh nhân và đồng nghiệp. Việc chia sẻ những câu chuyện thành công trong điều trị, những kiến thức chuyên môn sâu sắc có thể giúp họ tạo dựng uy tín và thu hút bệnh nhân. Một số bác sĩ còn sử dụng mạng xã hội để lan tỏa những thông điệp tích cực về sức khỏe, khuyến khích lối sống lành mạnh và đấu tranh chống lại những thông tin sai lệch về y học.
Tuy nhiên, bức tranh về bác sĩ “mạng xã hội” không chỉ có màu hồng. Trong thời gian gần đây, chúng ta đã chứng kiến nhiều hiện tượng đáng lo ngại, làm dấy lên những nghi ngờ về tính chuyên nghiệp và đạo đức của một bộ phận những người hành nghề y trên không gian mạng.
Một trong những vấn đề gây bức xúc nhất là việc một số bác sĩ, thậm chí có cả những người có tiếng tăm, đã lợi dụng sự tin tưởng của công chúng để quảng cáo các sản phẩm kém chất lượng, thậm chí là hàng giả. Chúng ta không khó để bắt gặp những bài đăng, video quảng cáo sữa giả, thực phẩm chức năng (TPCN) giả, những loại thuốc không rõ nguồn gốc hoặc chưa được kiểm chứng về hiệu quả và an toàn. Điều đáng nói là, những quảng cáo này thường được thực hiện một cách tinh vi, sử dụng hình ảnh áo blouse trắng và những lời lẽ mang tính chuyên môn để đánh lừa người tiêu dùng, gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe và kinh tế của họ.
Thêm vào đó, mạng xã hội còn trở thành nơi để một số bác sĩ thể hiện những hành vi thiếu chuyên nghiệp và gây tranh cãi. Thay vì tập trung vào chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp, họ lại tham gia vào những cuộc “drama” trực tuyến, công kích lẫn nhau về mặt chuyên môn, bằng cấp, thậm chí là đời tư. Những màn tranh cãi nảy lửa này không chỉ làm tổn hại đến hình ảnh của giới y tế mà còn gây hoang mang và mất niềm tin trong cộng đồng. Việc các bác sĩ, những người được kỳ vọng là tấm gương về tri thức và đạo đức, lại có những hành xử thiếu chuẩn mực trên mạng xã hội là một điều đáng buồn và cần phải lên án.
Một hiện tượng đáng báo động khác là sự xuất hiện ngày càng nhiều của những bác sĩ giả mạo trên mạng xã hội. Họ khoác lên mình chiếc áo blouse trắng, tự xưng là giáo sư, chuyên gia, hoặc thậm chí là có những danh hiệu y học không có thật để thu hút sự chú ý và lòng tin của người dân. Những đối tượng này thường đưa ra những lời khuyên y tế sai lệch, thậm chí nguy hiểm, hoặc lừa đảo bán các sản phẩm, dịch vụ không có giá trị. Việc xác minh danh tính và trình độ chuyên môn của những “bác sĩ” này trên mạng xã hội là vô cùng khó khăn, và người dân rất dễ trở thành nạn nhân của những hành vi lừa đảo này.
Với quan điểm cá nhân, tôi cho rằng sự xuất hiện của các bác sĩ “mạng xã hội” là một xu hướng tất yếu trong thời đại công nghệ số. Tuy nhiên, những hiện tượng tiêu cực gần đây đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về những rủi ro tiềm ẩn. Để tận dụng tối đa những lợi ích và giảm thiểu những tác hại, cần có sự chung tay của cả cộng đồng, các cơ quan quản lý và chính những người hành nghề y.
Đối với các bác sĩ chân chính, việc giữ vững đạo đức nghề nghiệp và lan tỏa những thông tin y tế chính xác là vô cùng quan trọng. Họ cần lên tiếng phản đối những hành vi sai trái của đồng nghiệp, đồng thời tích cực tham gia vào việc giáo dục sức khỏe cộng đồng một cách có trách nhiệm.
Đối với người sử dụng mạng xã hội, việc trang bị cho mình những kiến thức cơ bản về y học và khả năng Critical thinking (tư duy phản biện) là rất cần thiết để phân biệt thông tin đúng sai. Chúng ta nên tìm kiếm thông tin từ những nguồn uy tín, có kiểm chứng, và luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ có chuyên môn trước khi đưa ra bất kỳ quyết định nào liên quan đến sức khỏe.
Các cơ quan quản lý y tế cần tăng cường giám sát và quản lý hoạt động của các bác sĩ trên mạng xã hội. Việc có những quy định rõ ràng về việc quảng cáo, chia sẻ thông tin y tế và xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm sẽ giúp bảo vệ quyền lợi và sức khỏe của người dân. Đồng thời, cần có những biện pháp để ngăn chặn và xử lý những đối tượng giả mạo danh bác sĩ để trục lợi.
Tóm lại, mạng xã hội là một con dao hai lưỡi. Nó có thể là một công cụ hữu ích để lan tỏa kiến thức y khoa và kết nối bác sĩ với bệnh nhân, nhưng cũng có thể trở thành một môi trường đầy rẫy những thông tin sai lệch và những hành vi thiếu đạo đức. Sự trưởng thành của cộng đồng mạng và sự nâng cao ý thức trách nhiệm của những người hành nghề y là yếu tố then chốt để chúng ta có thể tận dụng những lợi ích và hạn chế tối đa những rủi ro mà hiện tượng bác sĩ “mạng xã hội” mang lại. Chúng ta cần một môi trường mạng lành mạnh, nơi mà thông tin y tế được chia sẻ một cách chính xác, trung thực và vì lợi ích cao nhất của người bệnh.
Trà Anh Duy (Dr. Banana)