Bằng Chứng Khoa Học Về Mối Liên Hệ Giữa Béo Phì Và Vô Sinh Nam

---

Béo phì đang trở thành một vấn đề sức khỏe toàn cầu, ảnh hưởng không chỉ đến thể chất mà còn đến khả năng sinh sản của cả nam và nữ. Đối với nam giới, mối liên hệ giữa béo phì và vô sinh đã được nghiên cứu kỹ lưỡng trong nhiều năm qua. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng béo phì có thể tác động tiêu cực đến chức năng sinh lý, chất lượng tinh trùng, và nồng độ hormone sinh dục, từ đó làm giảm khả năng sinh sản ở nam giới.

1. Tác động của béo phì lên hormone sinh dục nam

Testosterone là hormone sinh dục chính ở nam giới, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì ham muốn tình dục, khả năng cương dương, và sản xuất tinh trùng. Ở những nam giới bị béo phì, nồng độ testosterone thường bị suy giảm, dẫn đến nhiều vấn đề liên quan đến khả năng sinh sản.

Nghiên cứu của Hammoud et al. (2008), được công bố trên Fertility and Sterility, cho thấy nam giới bị béo phì có nồng độ testosterone tự do và tổng số thấp hơn đáng kể so với những người có cân nặng bình thường. Sự gia tăng mô mỡ, đặc biệt là mỡ bụng, có thể làm tăng mức enzyme aromatase, enzyme này chuyển đổi testosterone thành estradiol– một hormone nữ giới. Khi nồng độ estradiol tăng cao, nó có thể ức chế sản xuất testosterone, dẫn đến giảm ham muốn tình dục và ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng.

2. Ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng

Béo phì không chỉ ảnh hưởng đến hormone sinh dục mà còn làm suy giảm chất lượng tinh trùng. Các yếu tố như số lượng tinh trùng, khả năng di chuyển, và hình dạng của tinh trùng đều có thể bị ảnh hưởng tiêu cực ở nam giới bị béo phì.

Nghiên cứu của MacDonald et al. (2010), đăng trên Human Reproduction, đã cho thấy rằng nam giới bị béo phì có tỷ lệ tinh trùng di chuyển thấp hơn, và tinh trùng của họ thường có nhiều khuyết điểm về hình dạng so với những người có cân nặng bình thường. Điều này có nghĩa là không chỉ số lượng tinh trùng bị ảnh hưởng, mà khả năng tinh trùng có thể di chuyển đến trứng để thụ tinh cũng bị giảm sút.

Một nghiên cứu khác của Sermondade et al. (2012), công bố trên PLOS Medicine, đã tiến hành tổng hợp dữ liệu từ nhiều nghiên cứu khác nhau và kết luận rằng nguy cơ vô sinh ở nam giới béo phì cao hơn 42% so với những người có chỉ số BMI bình thường.

3. Tác động của béo phì lên DNA của tinh trùng

Một trong những mối liên hệ quan trọng giữa béo phì và vô sinh nam là tác động của béo phì lên DNA của tinh trùng. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng béo phì có thể làm tăng tỷ lệ đứt gãy DNA trong tinh trùng, từ đó làm giảm khả năng thụ tinh thành công.

Nghiên cứu của Kort et al. (2006), đăng trên Fertility and Sterility, cho thấy rằng nam giới béo phì có tỷ lệ đứt gãy DNA tinh trùng cao hơn so với những người có cân nặng bình thường. Tình trạng đứt gãy DNA có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ thai tự nhiên và cũng có thể làm giảm hiệu quả của các phương pháp hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) hoặc tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (ICSI).

4. Tác động của béo phì lên tình trạng viêm và oxy hóa

Béo phì thường đi kèm với tình trạng viêm mãn tính và stress oxy hóa – hai yếu tố có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng tinh trùng và khả năng sinh sản. Các tế bào mỡ tiết ra một số chất gây viêm như cytokine, góp phần tạo ra môi trường viêm trong cơ thể. Sự viêm nhiễm này có thể ảnh hưởng đến các cơ quan sinh sản nam giới, đặc biệt là tinh hoàn, nơi sản xuất tinh trùng.

Nghiên cứu của Palmer et al. (2012), công bố trên Journal of Andrology, đã chỉ ra rằng tình trạng viêm và stress oxy hóa ở nam giới béo phì có thể gây tổn thương tế bào tinh trùng, làm suy giảm khả năng di chuyển và gây đứt gãy DNA tinh trùng.

Ngoài ra, stress oxy hóa có thể ảnh hưởng đến màng tế bào của tinh trùng, làm giảm khả năng thâm nhập vào trứng và từ đó làm giảm khả năng thụ tinh.

5. Ảnh hưởng của lối sống liên quan đến béo phì

Béo phì thường liên quan đến lối sống ít vận động, chế độ ăn uống không lành mạnh và hút thuốc – những yếu tố đã được chứng minh là làm giảm khả năng sinh sản ở nam giới. Việc thiếu vận động có thể làm giảm lưu thông máu đến vùng sinh dục, làm suy yếu khả năng sản xuất tinh trùng và giảm hiệu quả của quá trình cương cứng.

Nghiên cứu của Eisenberg et al. (2011), đăng trên American Journal of Epidemiology, đã chỉ ra rằng nam giới ít vận động và có lối sống không lành mạnh có nguy cơ vô sinh cao hơn, đặc biệt là khi họ bị béo phì. Điều này cho thấy rằng không chỉ trọng lượng cơ thể mà cả lối sống liên quan cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

6. Cách khắc phục vô sinh do béo phì

Mặc dù béo phì có liên quan mạnh mẽ đến vô sinh nam, nhưng những thay đổi lối sống tích cực có thể giúp cải thiện khả năng sinh sản. Các biện pháp khắc phục bao gồm:

• Giảm cân: Giảm cân là một trong những cách hiệu quả nhất để cải thiện nồng độ testosterone và chất lượng tinh trùng. Nghiên cứu của Ng et al. (2014), đăng trên Obesity Reviews, đã chỉ ra rằng giảm 5-10% trọng lượng cơ thể có thể giúp cải thiện đáng kể khả năng sinh sản của nam giới.
• Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục không chỉ giúp giảm cân mà còn cải thiện lưu thông máu và giảm viêm, từ đó có lợi cho sức khỏe sinh sản. Tập luyện cũng có thể giúp cân bằng hormone sinh dục nam, bao gồm tăng cường testosterone.
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E, và các loại khoáng chất như kẽm, selenium có thể giúp cải thiện chất lượng tinh trùng và giảm tình trạng stress oxy hóa. Nghiên cứu của Chavarro et al. (2007) trên Fertility and Sterility đã chứng minh rằng chế độ ăn uống lành mạnh có tác động tích cực đến khả năng sinh sản của nam giới.
• Tránh các thói quen xấu: Nam giới nên tránh hút thuốc, sử dụng rượu bia quá mức, và các chất gây nghiện khác, vì chúng có thể làm suy giảm khả năng sinh sản.

7. Kết luận

Béo phì có liên quan mật thiết đến sự suy giảm khả năng sinh sản ở nam giới thông qua các yếu tố như sự giảm nồng độ testosterone, suy giảm chất lượng tinh trùng, đứt gãy DNA tinh trùng và tình trạng viêm mãn tính. Tuy nhiên, thông qua việc thay đổi lối sống lành mạnh, giảm cân, và cải thiện chế độ ăn uống, nam giới hoàn toàn có thể cải thiện tình trạng sức khỏe sinh sản của mình.

Việc thăm khám và tư vấn từ các chuyên gia y tế, đặc biệt là tại các trung tâm chuyên về sức khỏe nam giới, có thể giúp đưa ra những biện pháp điều trị phù hợp và hiệu quả nhất cho những trường hợp vô sinh liên quan đến béo phì.

Tài liệu tham khảo:

1. Hammoud, A. O., Gibson, M., Hunt, S. C., & Carrell, D. T. (2008). Obesity and male infertility: A practical approach. Fertility and Sterility, 90(4), 897-904.
2. MacDonald, A. A., Herbison, G. P., Showell, M., & Farquhar, C. M. (2010). The impact of body mass index on semen parameters and reproductive hormones in human males: A systematic review with meta-analysis. Human Reproduction Update, 16(3), 293-311.
3. Sermondade, N., Faure, C., Fezeu, L., Lévy, R., Czernichow, S., & Bujan, L. (2012). Obesity and increased risk for oligozoospermia and azoospermia. PLOS Medicine, 9(1), e1001219.
4. Kort, H. I., Massey, J. B., Elsner, C. W., Mitchell-Leef, D., Shapiro, D. B., Witt, M. A., & Roudebush, W. E. (2006). Impact of body mass index values on sperm quantity and quality. Fertility and Sterility, 86(3), 843-845.
5. Palmer, N. O., Bakos, H. W., Owens, J. A., Setchell, B. P., & Lane, M. (2012). Impact of obesity on male fertility, sperm function and molecular composition. Spermatogenesis, 2(4), 253-263.
6. Eisenberg, M. L., Kim, S., Chen, Z., Sundaram, R., Schisterman, E. F., & Buck Louis, G. M. (2011). The relationship between male BMI and waist circumference on semen quality: Data from the LIFE study. American Journal of Epidemiology, 174(12), 1395-1402.
7. Ng, M., Fleming, T., Robinson, M., Thomson, B., Graetz, N., Margono, C., … & Murray, C. J. (2014). Global, regional, and national prevalence of overweight and obesity in children and adults during 1980–2013: A systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013. Obesity Reviews, 15(2), 158-169.
8. Chavarro, J. E., Toth, T. L., Wright, D. L., Meeker, J. D., & Hauser, R. (2007). Body mass index in relation to semen quality, sperm DNA integrity, and serum reproductive hormone levels in men attending an infertility clinic. Fertility and Sterility, 93(7), 2222-2231.