Sau khi hỏi bệnh sử và khám lâm sàng, hỏi tiền căn nội khoa và ngoại khoa, thuốc đang dùng, chúng ta có thể xác định nguyên nhân gây tiểu đêm. Sau đó chúng ta đưa ra một số khuyến cáo cho bệnh nhân. Ngoài ra, chúng ta phải xác định và điều trị yếu tố nguy cơ.

Xác Định Yếu Tố Nguy Cơ (Tiếp Theo):

 14. Suy tim và phù ngoại biên: ứ đọng dịch ở chi dưới khi bệnh nhân đứng hoặc ngồi, lượng dịch này được hấp thu vào tuần hoàn khi bệnh nhân ngủ nằm, làm tăng lượng máu đến thận, gây tiểu đêm và đa niệu về đêm.

15. Bệnh lý vùng chậu: sa cơ quan vùng chậu có thể không gây triệu chứng nhưng một số bệnh nhân cảm thấy khó chịu ở vùng chậu hoặc ở vùng tầng sinh môn. Bệnh nhân có thể tiểu nhiều lần, tiểu gấp, tiểu đêm, đau khi giao hợp. Khối u vùng chậu, bướu ở các cơ quan lận cận có thể gây tiểu nhiều lần.

Tỷ lệ nam giới mắc bệnh vùng chậu đang ngày càng gia tăng nhanh

16. Suy thận, bệnh thận mạn tính-hội chứng thận hư: hội chứng thận hư gây tiểu đạm dẫn đến lợi niệu thẩm thấu. Bệnh thận gây mất muối gây lợi niệu do tăng nồng độ chất điện giải trong nước tiểu. Bế tắc gây thận ứ nước gây rối loạn chức năng ống góp, làm giảm hấp thu muối và nước. Hiện tượng này thấy rõ nhất khi thận ứ nước mà thận đối bên đã giảm chức năng hoặc không có thận đối bên. 

17. Rối loạn giấc ngủ: rối loạn giấc ngủ gây tiểu đêm, do đó xác định và chẩn đoán rối loạn giấc ngủ giúp phòng tránh can thiệp và điều trị không thích hợp cho người bệnh bị tiểu đêm, ví dụ giúp tránh cắt đốt nội soi tuyến tiền liệt. Rối loạn giấc ngủ có thể do bệnh nhân lo âu, do rối loạn hô hấp liên quan đến giấc ngủ (ví dụ: ngưng thở lúc ngủ), do trầm cảm, do dùng thuốc ngủ, do uống rượu, do đau, do một số bệnh thần kinh, do tuổi cao, dĩ nhiên tiểu đêm cũng gây mất ngủ. Khi tiếp xúc với bệnh nhân chúng ta hỏi tiền sử rối loạn giấc ngủ và ngủ ngáy. Đo điện não đồ giúp chẩn đoán rối loạn giấc ngủ (REM và non-REM). Tiểu đêm là nguyên nhân gây té ngã cho người cao tuổi, gây gãy cổ xương đùi. 

18. Ung thư: ung thư có thể gây hủy xương, làm tăng canxi niệu, gây lợi niệu do tăng độ thẩm thấu.

19. Thuốc gây tiểu đêm

– Thuốc lợi tiểu, đặc biệt khi uống vào buổi tối

– Uống nước vào buổi tối, đặc biệt là uống trà, hoặc cà phê, ca cao, chocolate, uống rượu.

– Ngộ độc do dùng thuốc: 

 + Lithium (gây lợi niệu do độc tính cho ống thận)

 + Theophylline (gây lợi niệu)

 + Phenytoin 

 + Quá liều vitamin D hoặc thuốc có vitamin D gây tăng canxi niệu, hậu quả là lợi niệu thẩm thấu. 

 + Thuốc phong bế kênh canxi

Tóm lại, các yếu tố nguy cơ gây tiểu đêm rất đa dạng, từ bệnh lý tại hệ tiết niệu cho đến bệnh lý toàn hệ thống cơ thể. Khi người bệnh, đặc biệt là Nam giới lớn tuổi mắc chứng tiểu đêm, cần đến bác sĩ chuyên khoa Tiết niệu – Nam khoa để được thăm khám và tầm soát các yếu tố nguy cơ.

Xem thêm bài viết cùng chuyên mục:

• Các Yếu Tố Nguy Cơ Gây Tiểu Đêm (Phần 1)
• Các Yếu Tố Nguy Cơ Gây Tiểu Đêm (Phần 2)