Cong Dương Vật Mắc Phải – Khi “Người Bạn Thân” Đổi Dáng Và Nỗi Lo Của Quý Ông

---

Không ít nam giới đến khám vì phát hiện dương vật của mình bỗng “nghiêng hẳn” sang một bên khi cương, kèm cảm giác đau hoặc khó giao hợp. Họ hoang mang, xấu hổ, thậm chí sợ hãi vì nghĩ rằng “có gì đó gãy bên trong”. Thực ra, đây là bệnh cong dương vật mắc phải (Acquired Penile Curvature – APC), một rối loạn cấu trúc của thể hang (corpora cavernosa), thường gặp ở tuổi trung niên, nhưng ngày càng xuất hiện sớm hơn do thói quen sinh hoạt và chấn thương khi quan hệ.

1. Khi “đường thẳng” không còn thẳng – bệnh học của cong dương vật

Cong dương vật mắc phải khác hoàn toàn với cong bẩm sinh (Congenital Penile Curvature) – vốn đã có từ nhỏ và không gây đau. Ở dạng mắc phải, nguyên nhân chủ yếu là xơ hóa và hình thành mảng sẹo (fibrotic plaque) trên bao trắng dương vật – còn gọi là tunica albuginea.

Mảng xơ khiến mô mất đàn hồi, làm cho dương vật khi cương không giãn đều hai bên, dẫn đến cong, gập hoặc xoắn. Một số trường hợp kèm rút ngắn chiều dài (penile shortening) và rối loạn cương (erectile dysfunction).

Bệnh thường khởi phát sau những vi chấn thương (microtrauma) khi quan hệ mạnh, thay đổi tư thế đột ngột, hoặc do bệnh lý chuyển hóa như đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu – vốn làm tổn thương vi mạch và mô liên kết.

Theo nghiên cứu của Levine và cộng sự (2011) công bố trên Journal of Sexual Medicine, tỷ lệ cong dương vật mắc phải ở nam giới trung niên chiếm khoảng 8–10%, trong đó 35% có kèm rối loạn cương, và 70% ghi nhận sang chấn trước đó trong quan hệ tình dục.

2. Giai đoạn diễn tiến và triệu chứng thường gặp

Bệnh cong dương vật thường diễn tiến qua hai giai đoạn:

Giai đoạn cấp (acute phase):

• Xuất hiện đau khi cương, dương vật bắt đầu cong nhẹ (dưới 30°).
• Có thể sờ thấy mảng xơ nhỏ dưới da dương vật.
• Giai đoạn này kéo dài 6–12 tháng, mảng xơ còn mềm, có khả năng điều trị bảo tồn.

Giai đoạn mạn (chronic phase):

• Đau giảm hoặc hết, nhưng cong ổn định, góc cong có thể 60–90°, ảnh hưởng quan hệ.
• Mảng xơ hóa cứng, khó điều trị bằng thuốc, đôi khi cần phẫu thuật chỉnh hình.

Ngoài cong, người bệnh có thể cảm giác dương vật ngắn hơn, méo hoặc lõm ở chỗ xơ hóa – gây mặc cảm, lo âu, trầm cảm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống tình dục và tâm lý.

3. Cơ chế sinh học – Khi vết thương nhỏ để lại hậu quả lớn

Dương vật được bao bọc bởi hai thể hang – cấu trúc có màng bao trắng chắc, giúp duy trì áp lực máu trong quá trình cương. Khi xảy ra vi chấn thương, máu thoát ra khỏi mao mạch gây viêm nhẹ, hình thành tế bào sợi (fibroblast) và collagen type III thay thế mô đàn hồi.

Theo thời gian, vùng này xơ hóa, mất tính đàn hồi, tạo mảng xơ bất đối xứng (fibrotic plaque) – nguyên nhân làm cong dương vật.

Theo nghiên cứu của Gonzalez-Cadavid và cộng sự (2002) công bố trên Urology, mức TGF-β1 (transforming growth factor beta 1) – một chất kích thích hình thành sẹo – tăng 2,5 lần trong mô xơ hóa của bệnh nhân cong dương vật so với nhóm chứng. Điều này cho thấy bệnh không chỉ là chấn thương cơ học mà còn là phản ứng viêm – xơ hóa có tính chất toàn thân.

4. Trường hợp lâm sàng 1 – Cong 45 độ sau quan hệ mạnh

Bệnh nhân: N.M.T., 38 tuổi, giám đốc kinh doanh.

Lý do khám: Dương vật cong lên trên rõ rệt khi cương, đau nhẹ, quan hệ khó khăn.

Tiền sử: Không bệnh mạn tính, quan hệ mạnh 2 tháng trước khi phát hiện cong.

Khám và cận lâm sàng:

• Dương vật cong lên trên 45°, sờ thấy mảng xơ cứng 1,5 × 1 cm ở mặt lưng.
• Siêu âm Doppler: xơ hóa bao trắng thể hang, lưu lượng máu bình thường.

• Testosterone toàn phần: 18,1 nmol/L (bình thường).

Chẩn đoán: Cong dương vật mắc phải giai đoạn sớm (Peyronie’s disease – acute phase).

Điều trị:

• Dùng thuốc ức chế viêm xơ (colchicine 0,5 mg/ngày, vitamin E 400 IU).
• Liệu pháp kéo giãn dương vật (traction therapy) 30 phút/ngày.
• Kết hợp sóng xung kích mức thấp (low-intensity shockwave therapy).

Sau 4 tháng, góc cong giảm còn 20°, không đau khi cương. Bệnh nhân phục hồi quan hệ bình thường.

TS.BS.CK2 Trà Anh Duy nhận xét: “Giai đoạn sớm là ‘thời điểm vàng’ để can thiệp không phẫu thuật. Khi mảng xơ chưa vôi hóa, cơ thể vẫn có khả năng tái cấu trúc mô. Quan trọng là bệnh nhân không được cố gắng quan hệ khi đang đau hoặc cong nặng.”

5. Trường hợp lâm sàng 2 – Cong mạn tính, phải phẫu thuật chỉnh hình

Bệnh nhân: P.Q.L., 52 tuổi, kế toán.

Lý do khám: Dương vật cong sang trái 70°, không thể giao hợp.
Tiền sử: Tiểu đường type 2, hút thuốc lá >20 năm.

Cận lâm sàng:

• Mảng xơ hóa cứng 2 × 1,5 cm mặt trái thân dương vật.
• Siêu âm: Vôi hóa nhẹ trong mảng xơ.
• HbA1c: 7,8% (kiểm soát kém).

Chẩn đoán: Cong dương vật mắc phải mạn tính, giai đoạn ổn định.

Điều trị:

• Phẫu thuật chỉnh hình bằng phương pháp Nesbit – cắt bỏ một phần bao trắng phía đối diện vùng cong.
• Kết hợp điều trị rối loạn cương bằng thuốc nhóm PDE-5 inhibitors (sildenafil 25 mg).

Sau 6 tháng, bệnh nhân đạt chức năng cương tốt, góc cong còn <10°, không đau.

TS.BS.CKI2 Trà Anh Duy chia sẻ: “Phẫu thuật chỉ nên thực hiện khi góc cong ổn định ≥6 tháng và mảng xơ hóa cứng. Nếu can thiệp quá sớm, nguy cơ tái phát cao. Với bệnh nhân tiểu đường, kiểm soát đường huyết là yếu tố then chốt để tránh xơ hóa lan rộng.”

6. Ảnh hưởng tâm lý và đời sống tình dục

Cong dương vật không chỉ là vấn đề hình thể mà còn là vấn đề tâm lý – giới tính (sexual identity issue). Nhiều bệnh nhân rơi vào trầm cảm, né tránh quan hệ, lo sợ bị chê cười.

Theo nghiên cứu của Nelson và cộng sự (2008) công bố trên BJU International, 48% bệnh nhân cong dương vật có dấu hiệu trầm cảm nhẹ đến trung bình, và 21% gặp rối loạn lo âu tình dục (sexual performance anxiety).

Sự thay đổi hình dáng “vũ khí” khiến họ mất tự tin, ảnh hưởng cả đến hôn nhân. Việc tư vấn tâm lý và hướng dẫn bạn tình cùng hiểu, chia sẻ là yếu tố quan trọng trong điều trị toàn diện.

7. Các phương pháp điều trị hiện nay

Tùy theo giai đoạn bệnh, bác sĩ có thể chọn phương pháp bảo tồn hoặc phẫu thuật:

Điều trị nội khoa:

• Thuốc uống: colchicine, pentoxifylline, vitamin E, L-carnitine – giảm viêm và xơ hóa.
• Tiêm tại chỗ: collagenase clostridium histolyticum (CCH) – phân giải sợi collagen trong mảng xơ, được FDA Hoa Kỳ phê duyệt từ 2013. Theo nghiên cứu của Gelbard và cộng sự (2013) công bố trên New England Journal of Medicine, sau 4 đợt tiêm CCH, góc cong trung bình giảm 34%.
• Vật lý trị liệu: kéo giãn dương vật, sóng xung kích, siêu âm trị liệu.

Phẫu thuật:

• Nesbit procedure: hiệu quả cao, áp dụng khi cong <60°.
• Plaque incision and grafting: mổ mở mảng xơ và ghép da hoặc vật liệu nhân tạo, áp dụng cho cong nặng >60°.
• Đặt thể hang nhân tạo (penile prosthesis): dành cho bệnh nhân có kèm rối loạn cương nặng.

Tại Men’s Health, các trường hợp nhẹ đến trung bình được điều trị bảo tồn kết hợp tái huấn luyện hành vi tình dục (sexual rehabilitation) – giúp bệnh nhân lấy lại tự tin và phản xạ cương tự nhiên.

8. Các yếu tố nguy cơ cần phòng tránh

• Quan hệ mạnh, sai tư thế: đặc biệt là tư thế “nữ ở trên” – dễ gây gập dương vật.
• Bệnh lý mạn tính: đái tháo đường, xơ vữa mạch, hút thuốc, béo phì.
• Thiếu testosterone: làm giảm khả năng phục hồi mô sau chấn thương.
• Lạm dụng thuốc cương hoặc thiết bị hút chân không.

Theo nghiên cứu của Ralph và cộng sự (2010) đăng trên European Urology, hút thuốc làm tăng nguy cơ cong dương vật gấp 2,3 lần, và bệnh nhân tiểu đường chiếm 28% trong tổng số ca phẫu thuật chỉnh cong.

9. Khi nào nên đi khám?

Nam giới nên gặp bác sĩ chuyên khoa Nam học khi:

• Dương vật cong >20° kèm đau khi cương.
• Sờ thấy mảng cứng hoặc lõm trên thân dương vật.
• Cảm giác ngắn đi hoặc mất khả năng cương.

Không nên tự xoa bóp, nắn chỉnh hay dùng thuốc không rõ nguồn gốc. Một số trường hợp đến Men’s Health với biến chứng tụ máu thể hang, rách bao trắng, do tin theo “mẹo” dân gian, khiến tổn thương nặng hơn.

10. Phòng bệnh hơn chữa bệnh

Để hạn chế nguy cơ cong dương vật mắc phải, bác sĩ khuyến cáo:

• Quan hệ nhẹ nhàng, đúng tư thế, tránh bẻ gập khi đang cương.
• Duy trì cân nặng hợp lý, kiểm soát đường huyết, bỏ thuốc lá.
• Khám sức khỏe nam khoa định kỳ – đặc biệt khi thấy dương vật cong bất thường.
• Giữ tâm lý thoải mái, vì stress kéo dài cũng ảnh hưởng đến mạch máu và khả năng phục hồi mô.

11. Kết luận

Cong dương vật mắc phải là một bệnh lý thực thể có thể điều trị được nếu phát hiện sớm. Tuy không đe dọa tính mạng, nhưng ảnh hưởng sâu sắc đến chất lượng sống, tâm lý và quan hệ vợ chồng. TS.BS.CK2 Trà Anh Duy khẳng định: “Đa số bệnh nhân đến khám muộn vì ngại hoặc tự chữa, khiến bệnh chuyển sang mạn tính, phải phẫu thuật. Nếu được tư vấn đúng và điều trị kịp thời, khả năng phục hồi hình dạng và chức năng dương vật là rất cao.” Phong độ đàn ông không chỉ là khả năng cương, mà còn là sự tự tin, hiểu biết và chủ động bảo vệ sức khỏe của chính mình.

Dr. Tra Anh Duy (BS Chuối Men’s Health)