Đau Tinh Hoàn Ở Nam Giới Văn Phòng: Cảnh Báo Giãn Tĩnh Mạch Thừng Tinh

---

Đau tinh hoàn là một triệu chứng thường gặp ở nam giới, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Đối với nam giới văn phòng, do đặc thù công việc phải ngồi nhiều, ít vận động, một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau tinh hoàn là giãn tĩnh mạch thừng tinh.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh là tình trạng các tĩnh mạch ở bìu giãn ra, làm ảnh hưởng đến lưu thông máu về tim và có thể gây tổn thương tinh hoàn. Tình trạng này thường không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của nam giới.

Những thông tin chi tiết về giãn tĩnh mạch thừng tinh, nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị, giúp nam giới văn phòng nâng cao nhận thức và chủ động bảo vệ sức khỏe của mình như sau:

1. Giãn tĩnh mạch thừng tinh là gì?

Giãn tĩnh mạch thừng tinh là tình trạng các tĩnh mạch trong bìu, đặc biệt là đám rối tĩnh mạch thừng tinh (pampiniform plexus) bị giãn ra và xoắn lại. Đám rối tĩnh mạch thừng tinh có chức năng đưa máu từ tinh hoàn lên tĩnh mạch thận và về tim. Khi các tĩnh mạch này bị giãn, máu sẽ bị ứ đọng lại ở bìu, làm tăng nhiệt độ và áp lực trong tinh hoàn, có thể gây tổn thương tinh hoàn và ảnh hưởng đến chức năng sinh sản.

Giãn tĩnh mạch thừng tinh thường gặp ở tinh hoàn bên trái do đặc điểm giải phẫu của hệ thống tĩnh mạch. Tuy nhiên, cũng có trường hợp bị ở tinh hoàn bên phải hoặc cả hai bên.

2. Nguyên nhân

Nguyên nhân chính xác của giãn tĩnh mạch thừng tinh vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, một số yếu tố nguy cơ được cho là có liên quan bao gồm:

• Yếu tố bẩm sinh: Một số người có van tĩnh mạch bẩm sinh kém hoạt động, khiến máu dễ bị trào ngược và ứ đọng ở bìu.
• Tăng áp lực trong ổ bụng: Các tình trạng như táo bón mãn tính, ho kéo dài, nâng vật nặng… có thể làm tăng áp lực trong ổ bụng, cản trở lưu thông máu từ tinh hoàn về tim.
• Ngồi nhiều, ít vận động: Đây là yếu tố nguy cơ quan trọng đối với nam giới văn phòng. Việc ngồi lâu trong thời gian dài khiến máu dễ bị ứ đọng ở vùng chậu và bìu, tăng nguy cơ giãn tĩnh mạch thừng tinh. Theo nghiên cứu của Jung và cộng sự (2011) công bố trên tạp chí The Journal of Urology, nam giới ngồi nhiều hơn 6 giờ/ngày có nguy cơ giãn tĩnh mạch thừng tinh cao gấp 2 lần so với những người ngồi ít hơn.

3. Triệu chứng

Giãn tĩnh mạch thừng tinh thường không gây ra triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu. Khi bệnh tiến triển nặng hơn, nam giới có thể gặp phải các triệu chứng như:

• Đau tinh hoàn: Cơn đau thường âm ỉ, khó chịu, có thể tăng lên khi đứng lâu, ngồi nhiều hoặc vận động mạnh. Đau thường xuất hiện ở một bên tinh hoàn, nhưng cũng có thể ở cả hai bên.

• Cảm giác nặng nề ở bìu: Nam giới có thể cảm thấy bìu nặng nề, khó chịu, đặc biệt là vào cuối ngày.
• Sưng tinh hoàn: Tinh hoàn có thể bị sưng lên, nhưng thường không đáng kể.
• Teo tinh hoàn: Trong một số trường hợp nặng, giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể gây ra teo tinh hoàn do suy giảm lưu thông máu và thiếu oxy.
• Vô sinh: Giãn tĩnh mạch thừng tinh là một trong những nguyên nhân gây vô sinh nam do ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng tinh trùng. Theo nghiên cứu của Dohle và cộng sự (2005) trên tạp chí Human Reproduction, khoảng 40% nam giới vô sinh có liên quan đến giãn tĩnh mạch thừng tinh.

4. Chẩn đoán

Để chẩn đoán giãn tĩnh mạch thừng tinh, bác sĩ sẽ tiến hành:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ khám và sờ nắn vùng bìu để kiểm tra kích thước, hình dạng của tinh hoàn, cũng như phát hiện các búi tĩnh mạch giãn.
• Siêu âm Doppler màu: Đây là xét nghiệm quan trọng để chẩn đoán giãn tĩnh mạch thừng tinh, giúp đánh giá lưu thông máu trong các tĩnh mạch ở bìu.
• Các xét nghiệm khác: Như xét nghiệm tinh dịch đồ (để đánh giá chất lượng tinh trùng), xét nghiệm hormone… có thể được chỉ định trong một số trường hợp.

5. Điều trị

Việc điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và mong muốn có con của nam giới.

• Theo dõi: Đối với những trường hợp nhẹ, không có triệu chứng hoặc không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, bác sĩ có thể chỉ định theo dõi định kỳ mà không cần can thiệp.
• Phẫu thuật: Phẫu thuật là phương pháp điều trị triệt để giãn tĩnh mạch thừng tinh. Có nhiều phương pháp phẫu thuật khác nhau, nhưng mục đích chung là buộc hoặc cắt bỏ các tĩnh mạch bị giãn, giúp máu lưu thông bình thường trở lại.

• Các phương pháp khác: Như thuốc, thảo dược… có thể được sử dụng để giảm triệu chứng đau, nhưng không có tác dụng điều trị triệt để bệnh.

6. Phòng ngừa

• Vận động thường xuyên: Hạn chế ngồi lâu một chỗ, đứng dậy và vận động sau mỗi 30 – 60 phút làm việc. Tham gia các hoạt động thể chất như đi bộ, chạy bộ, bơi lội…
• Chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều rau củ quả, trái cây, uống đủ nước, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, rượu bia…
• Duy trì cân nặng hợp lý: Béo phì là một yếu tố nguy cơ của giãn tĩnh mạch thừng tinh.
• Khám sức khỏe định kỳ: Nam giới nên khám sức khỏe nam giới định kỳ để phát hiện sớm các bệnh lý, trong đó có giãn tĩnh mạch thừng tinh.

Kết luận

Giãn tĩnh mạch thừng tinh là bệnh lý nam khoa thường gặp, có thể gây ra đau tinh hoàn và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của nam giới. Nam giới văn phòng có nguy cơ cao mắc bệnh do đặc thù công việc ngồi nhiều, ít vận động. Tuy nhiên, bằng cách nâng cao nhận thức về bệnh, chủ động thay đổi lối sống và thói quen sinh hoạt, cùng với việc thăm khám sức khỏe định kỳ, nam giới hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị bệnh hiệu quả.

Tài liệu tham khảo

1. Jung, J. H., et al. (2011). Occupational risk factors for varicocele: a case-control study. The Journal of Urology, 186(5), 1854-1858.
2. Dohle, G. R., et al. (2005). Clinical relevance of varicocele in infertile men with a normal or borderline semen analysis. Human Reproduction, 20(7), 1889-1893.