Đột Quỵ Ở Gymer
Trung tâm Sức khoẻ Nam Giới Men's Health
Đột quỵ là tình trạng xảy ra khi dòng máu lên não bị gián đoạn, gây ra tổn thương não nghiêm trọng. Ở những người tập thể hình (gymer), nguy cơ đột quỵ có thể gia tăng do một số yếu tố liên quan đến thói quen tập luyện, chế độ dinh dưỡng, và sử dụng các chất bổ sung hoặc thuốc không hợp lý. Dưới đây là những yếu tố và lưu ý quan trọng để giảm thiểu nguy cơ đột quỵ ở gymer.
1. Nguyên Nhân Đột Quỵ ở Người Tập Gym
- Tập luyện quá mức: Khi tập luyện với cường độ quá cao mà không có thời gian nghỉ ngơi hợp lý, cơ thể dễ bị mất cân bằng về điện giải và nước, gây áp lực lên tim và hệ tuần hoàn, làm tăng nguy cơ đột quỵ. Nghiên cứu chỉ ra rằng tập luyện quá mức có thể dẫn đến sự gia tăng cortisol và làm giảm testosterone, góp phần vào nguy cơ rối loạn tuần hoàn máu (Riebe et al., 2015, American College of Sports Medicine).
- Sử dụng chất bổ sung hoặc thuốc tăng cường: Nhiều gymer sử dụng các chất bổ sung như steroid, caffeine liều cao, hoặc thuốc tăng cường hiệu suất có thể làm tăng huyết áp và gây áp lực lên hệ tim mạch. Steroid, khi sử dụng dài hạn, có thể gây xơ vữa động mạch và tăng nguy cơ đột quỵ (Pärssinen & Seppälä, 2002, Journal of Internal Medicine).
- Thiếu nước và mất cân bằng điện giải: Khi tập luyện mạnh mà không bổ sung đủ nước, cơ thể sẽ mất đi một lượng lớn chất điện giải, làm tăng nguy cơ mất cân bằng huyết áp và tuần hoàn máu, dẫn đến nguy cơ đột quỵ cao hơn.
- Bệnh lý nền không được kiểm soát: Các bệnh lý như huyết áp cao, rối loạn lipid máu, và béo phì là những yếu tố nguy cơ chính gây đột quỵ. Khi không kiểm soát tốt các bệnh này và tiếp tục tập luyện nặng, nguy cơ đột quỵ sẽ tăng lên đáng kể.
2. Dấu Hiệu Cảnh Báo Đột Quỵ khi Tập Gym
Gymer cần chú ý đến các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ có thể xảy ra trong và sau khi tập luyện:
- Mất thăng bằng: Đột ngột cảm thấy mất thăng bằng, chóng mặt, hoặc khó đứng vững.
- Yếu một bên cơ thể: Cảm giác yếu hoặc tê ở một bên cơ thể, đặc biệt là cánh tay hoặc chân.
- Nói lắp hoặc khó nói: Khó phát âm rõ ràng, khó hiểu ngôn ngữ hoặc gặp khó khăn trong giao tiếp.
- Đau đầu dữ dội: Cảm giác đau đầu đột ngột, không rõ nguyên nhân, có thể đi kèm với cảm giác buồn nôn hoặc ói mửa.
Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào trên, gymer nên dừng tập ngay lập tức và tìm kiếm sự trợ giúp y tế khẩn cấp.
3. Cách Phòng Ngừa Đột Quỵ Ở Gymer
- Lập kế hoạch tập luyện hợp lý: Hãy đảm bảo kế hoạch tập luyện có thời gian nghỉ ngơi đủ để cơ thể phục hồi. Tập luyện có tính chu kỳ và hạn chế các bài tập nặng liên tục để giảm áp lực lên hệ tim mạch.
- Kiểm soát huyết áp và nhịp tim: Gymer nên thường xuyên đo huyết áp và nhịp tim, đặc biệt là khi tập luyện cường độ cao, để theo dõi các dấu hiệu bất thường.
- Hạn chế chất bổ sung gây hại: Tránh sử dụng các chất bổ sung không được kiểm chứng hoặc các loại steroid, các chất tăng cường hiệu suất, đặc biệt là các chất có khả năng ảnh hưởng xấu đến huyết áp và hệ tim mạch. Theo nghiên cứu của Fineschi et al. (2001) trên Forensic Science International, steroid gây ra các biến chứng nguy hiểm cho hệ tim mạch, làm tăng nguy cơ đột quỵ.
- Bổ sung nước và điện giải hợp lý: Khi tập luyện, gymer cần đảm bảo cung cấp đủ nước và điện giải, đặc biệt là trong những buổi tập nặng. Cân nhắc sử dụng nước bổ sung điện giải trong quá trình tập luyện để giúp cân bằng lượng natri, kali và các chất điện giải khác trong cơ thể.
- Tập luyện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia: Huấn luyện viên thể hình sẽ giúp người tập chọn bài tập phù hợp với thể trạng và tránh tập luyện quá sức, đồng thời đảm bảo an toàn trong các bài tập có cường độ cao.
4. Kết Luận
Đột quỵ là một nguy cơ tiềm ẩn mà gymer cần cảnh giác, đặc biệt khi tập luyện với cường độ cao hoặc sử dụng chất bổ sung không an toàn. Để đảm bảo an toàn, gymer nên xây dựng kế hoạch tập luyện hợp lý, kiểm soát các yếu tố sức khỏe nền, tránh sử dụng chất bổ sung có nguy cơ cao, và lắng nghe cơ thể để phát hiện các dấu hiệu cảnh báo sớm của đột quỵ. Việc giữ gìn sức khỏe hệ tim mạch và thần kinh là yếu tố quan trọng nhất giúp giảm thiểu nguy cơ đột quỵ trong quá trình tập luyện.
Tài Liệu Tham Khảo
- Riebe, D., Ehrman, J. K., Liguori, G., & Magal, M. (2015). ACSM’s Guidelines for Exercise Testing and Prescription. American College of Sports Medicine.
- Pärssinen, M., & Seppälä, T. (2002). “Steroid use and long-term health risks in competitive athletes.” Journal of Internal Medicine, 252(5), 443-450.
- Fineschi, V., Baroldi, G., & Monciotti, F. (2001). “Anabolic steroid abuse and cardiac sudden death: A pathologic study.” Forensic Science International, 121(1), 51-56.