Góc Nhìn Khoa Học Về Người Vô Tính (Asexuality)

---

Người vô tính (Asexuality) là một khái niệm trong lĩnh vực xu hướng tính dục (sexual orientation), chỉ những người không hoặc có rất ít cảm giác bị thu hút về mặt tình dục đối với người khác. Đây là một xu hướng tính dục độc lập, không phải bệnh lý hay rối loạn tâm lý, và ngày càng được nghiên cứu và công nhận trong khoa học hiện đại.

1. Định nghĩa và phân loại

1.1. Định nghĩa

Theo American Psychological Association (APA), vô tính là một xu hướng tính dục trong đó cá nhân không cảm thấy sự hấp dẫn tình dục đối với bất kỳ giới tính nào. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là họ không có cảm xúc lãng mạn hoặc các mối quan hệ tình cảm.

1.2. Phân loại

Người vô tính có thể được chia thành nhiều dạng dựa trên mức độ cảm xúc và hành vi:

• Vô tính toàn phần (Asexual): Không cảm thấy hấp dẫn tình dục và không quan tâm đến các mối quan hệ tình dục.
• Bán vô tính (Graysexual): Cảm giác thu hút tình dục rất hiếm hoặc chỉ trong những hoàn cảnh đặc biệt.
• Vô tính lãng mạn (Romantic Asexual): Cảm thấy thu hút lãng mạn nhưng không có nhu cầu hoặc mong muốn tình dục.
• Vô tính phi lãng mạn (Aromantic Asexual): Không cảm thấy thu hút cả về tình dục lẫn tình cảm.

2. Đặc điểm tâm lý và xã hội

2.1. Không đồng nghĩa với việc thiếu ham muốn

Người vô tính có thể có ham muốn tình dục tự nhiên (libido) nhưng không gắn liền với người khác. Họ có thể chọn tự thỏa mãn mà không cần sự tham gia của bạn tình.

2.2. Quan hệ tình cảm

Nhiều người vô tính vẫn muốn xây dựng các mối quan hệ dựa trên sự tin tưởng và tình bạn. Một số người tìm kiếm các mối quan hệ phi tình dục (platonic relationships), trong khi một số khác lại ưa thích các mối quan hệ đồng hành (companionate relationships).

2.3. Sự kỳ thị và hiểu lầm

Người vô tính thường gặp khó khăn trong việc được xã hội hiểu và chấp nhận. Họ có thể bị hiểu nhầm là “lạnh lùng”, “sợ tình dục” hoặc “chưa tìm được người phù hợp.”

3. Cơ sở khoa học

3.1. Nguyên nhân sinh học

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng người vô tính có thể liên quan đến yếu tố sinh học:

• Nghiên cứu của Bogaert (2004) trên The Journal of Sex Research cho thấy rằng vô tính có thể liên quan đến sự biến đổi hormone trong giai đoạn phát triển tiền sản.
• Một nghiên cứu khác của Brotto et al. (2010) trên Archives of Sexual Behavior không tìm thấy bất thường về hormone sinh dục hoặc yếu tố sinh lý nào trong nhóm người vô tính, gợi ý rằng vô tính có thể là một khía cạnh tự nhiên của sự đa dạng tính dục.

3.2. Yếu tố tâm lý

Người vô tính không có dấu hiệu rối loạn tâm lý cao hơn so với các nhóm xu hướng tính dục khác. Một số nghiên cứu nhấn mạnh rằng cảm giác không bị thu hút tình dục không phải là kết quả của chấn thương tâm lý hay các vấn đề sức khỏe tâm thần.

3.3. Nhận thức xã hội

Khảo sát của AVEN (Asexuality Visibility and Education Network) cho thấy rằng khoảng 1% dân số thế giới tự nhận mình là người vô tính. Tuy nhiên, số lượng này có thể cao hơn do sự kỳ thị và thiếu nhận thức.

4. Ảnh hưởng đến cuộc sống

4.1. Mối quan hệ và gia đình

Người vô tính có thể chọn xây dựng gia đình thông qua các hình thức khác nhau như nhận con nuôi hoặc duy trì mối quan hệ không liên quan đến tình dục. Một số người vẫn tham gia hoạt động tình dục vì mong muốn sinh con hoặc làm hài lòng bạn đời.

4.2. Tác động xã hội

Người vô tính thường đối mặt với áp lực từ xã hội về các chuẩn mực tình dục. Họ có thể gặp khó khăn trong việc tìm kiếm sự thấu hiểu và chấp nhận từ gia đình hoặc bạn bè.

4.3. Sự tự chấp nhận

Nhiều người vô tính trải qua giai đoạn nghi ngờ hoặc tự vấn về bản thân. Việc được giáo dục và nhận thức đầy đủ về vô tính có thể giúp họ hiểu rằng đây là một phần tự nhiên của sự đa dạng tính dục.

5. Kết luận

Vô tính là một xu hướng tính dục hợp lệ và là một phần trong sự đa dạng tự nhiên của con người. Hiểu rõ và chấp nhận người vô tính không chỉ giúp họ sống thoải mái hơn trong xã hội mà còn góp phần thúc đẩy bình đẳng và sự bao dung trong cộng đồng.

Tài liệu tham khảo

1. Bogaert, A. F. (2004). Asexuality: Prevalence and associated factors in a national probability sample. The Journal of Sex Research, 41(3), 279-287. https://doi.org/10.1080/00224490409552235
2. Brotto, L. A., Knudson, G., Inskip, J., Rhodes, K., & Erskine, Y. (2010). Asexuality: A mixed-methods approach. Archives of Sexual Behavior, 39(3), 599-618. https://doi.org/10.1007/s10508-008-9434-x
3. AVEN (Asexuality Visibility and Education Network). (2023). Understanding asexuality. Retrieved from https://www.asexuality.org