Hẹp Bao Quy Đầu Sinh Lý Ở Bé Trai: Hiện Tượng Tự Nhiên và Cách Xử Lý

---

Hẹp bao quy đầu sinh lý là tình trạng phổ biến ở bé trai, trong đó lớp da bao quy đầu không thể tuột xuống để lộ quy đầu. Đây là hiện tượng tự nhiên ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, thường tự cải thiện theo thời gian mà không cần can thiệp y tế. Tuy nhiên, việc hiểu đúng về tình trạng này giúp phụ huynh tránh lo lắng không cần thiết và xử lý đúng cách khi cần thiết.

1. Hẹp bao quy đầu sinh lý là gì?

Hẹp bao quy đầu sinh lý là trạng thái tự nhiên, trong đó bao quy đầu dính liền với quy đầu bởi lớp mô liên kết mỏng. Theo nghiên cứu của Øster (1968) trên Archives of Disease in Childhood, hơn 90% trẻ sơ sinh có bao quy đầu không thể tuột xuống. Hiện tượng này giảm dần khi trẻ lớn lên:

• Đến 1 tuổi: Khoảng 50% bao quy đầu bắt đầu tuột xuống tự nhiên.
• Đến 3 tuổi: 70-90% trẻ không còn hẹp bao quy đầu.
• Đến 7 tuổi trở lên: Dưới 5% vẫn còn hiện tượng hẹp bao quy đầu.

2. Nguyên nhân và cơ chế tự cải thiện

Nguyên nhân

Hẹp bao quy đầu sinh lý xảy ra do sự phát triển tự nhiên, nơi bao quy đầu dính với quy đầu để bảo vệ phần đầu dương vật khỏi nhiễm trùng, kích ứng hoặc tổn thương.

Cơ chế tự cải thiện

Theo Wright et al. (1994) trên British Journal of Urology, sự tách dính giữa bao quy đầu và quy đầu diễn ra tự nhiên nhờ:

• Sự phát triển cơ học: Dương vật tăng kích thước theo tuổi, kéo dài và hỗ trợ quá trình tách bao quy đầu.
• Hoạt động sinh lý: Việc tiểu tiện và vệ sinh hằng ngày giúp kích thích quá trình này.

3. Phân biệt hẹp bao quy đầu sinh lý và bệnh lý

Hẹp bao quy đầu sinh lý

• Không có sẹo xơ hoặc viêm nhiễm.
• Trẻ tiểu tiện bình thường, không đau hoặc khó chịu.
• Bao quy đầu có thể tự tuột xuống theo thời gian.

Hẹp bao quy đầu bệnh lý

• Bao quy đầu không tuột được do sẹo xơ hoặc viêm nhiễm kéo dài.
• Trẻ gặp khó khăn khi tiểu, tia nước yếu hoặc phồng bao quy đầu khi đi tiểu.
• Thường gây viêm nhiễm tái phát hoặc biến chứng như tiểu khó, nhiễm trùng đường tiết niệu.

Nghiên cứu của Van Howe (2006) trên Clinical Pediatrics khẳng định hẹp bao quy đầu bệnh lý hiếm khi xảy ra ở trẻ em nếu chăm sóc đúng cách và không cố gắng tuột bao quy đầu mạnh.

4. Xử lý và chăm sóc hẹp bao quy đầu sinh lý

Chăm sóc tại nhà

• Vệ sinh nhẹ nhàng: Rửa sạch bên ngoài bao quy đầu bằng nước sạch, tránh tác động mạnh.
• Thuốc bôi corticosteroid: Theo nghiên cứu của Ashfield et al. (2003) trên Pediatrics, bôi thuốc chứa corticosteroid (0,05%-0,1%) có thể giúp làm mềm bao quy đầu, hỗ trợ quá trình tách tự nhiên.

Khi nào cần can thiệp y tế?

• Nong bao quy đầu: Thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa khi trẻ có triệu chứng tiểu khó hoặc viêm nhiễm tái phát.

• Cắt bao quy đầu: Áp dụng trong các trường hợp bệnh lý nặng như sẹo xơ, nhiễm trùng mãn tính hoặc tiểu khó kéo dài.

5. Kết luận

Hẹp bao quy đầu sinh lý là hiện tượng tự nhiên và phổ biến ở bé trai, thường tự cải thiện theo thời gian mà không cần can thiệp y tế. Phụ huynh cần theo dõi và chăm sóc đúng cách, đồng thời tránh các biện pháp xử lý sai lầm. Khi xuất hiện dấu hiệu bất thường như viêm nhiễm hoặc tiểu khó, nên đưa trẻ đến khám bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Tài liệu tham khảo

1. Øster J. (1968). Further fate of the foreskin. Archives of Disease in Childhood, 43(228), 200-203. https://doi.org/10.1136/adc.43.228.200
2. Wright JE. (1994). Further fate of the foreskin in boys. British Journal of Urology, 73(4), 421-427. https://doi.org/10.1111/j.1464-410X.1994.tb07582.x
3. Ashfield JE, Nickel JC, Siemens DR. (2003). Topical steroid therapy for phimosis in children. Pediatrics, 111(3), e364-e367. https://doi.org/10.1542/peds.111.3.e364
4. Van Howe RS. (2006). Evaluation of phimosis in boys. Clinical Pediatrics, 45(4), 307-312. https://doi.org/10.1177/0009922806289311