Hiểm Họa Từ Việc Tự Nong, Kéo Hoặc Dùng Thuốc Bôi Lên Bao Quy Đầu Không Rõ Nguồn Gốc Tại Nhà

---

Việc xử lý các vấn đề ở bao quy đầu như hẹp (phimosis) hay dài bao quy đầu (redundant prepuce) cần đến thăm khám y khoa chuyên sâu. Tuy nhiên, không ít nam giới – vì ngại, vì tò mò, hay vì nghe lời mách bảo trên mạng – đã chọn cách tự điều trị tại nhà: tự nong bao quy đầu bằng tay, dùng các loại thuốc bôi “truyền miệng”, thậm chí cố gắng kéo giãn bằng các dụng cụ thô sơ. Những hành vi tưởng chừng đơn giản ấy lại tiềm ẩn nhiều rủi ro nguy hiểm, có thể để lại hậu quả suốt đời.

1. Hẹp bao quy đầu – khi nào là bệnh lý cần điều trị?

Bao quy đầu là lớp da mỏng bao phủ phần đầu dương vật. Ở trẻ nhỏ, hẹp sinh lý là bình thường, nhưng từ sau 5 tuổi mà vẫn không lộn được hoặc kèm viêm nhiễm thì được xem là hẹp bệnh lý (pathological phimosis).

Tình trạng này nếu không điều trị đúng cách có thể gây tiểu khó, viêm quy đầu – bao quy đầu, đau khi cương, hoặc lâu dài ảnh hưởng đến chức năng tình dục và khả năng sinh sản.

2. Vì sao nam giới ngại đi khám và chọn cách tự xử lý?

Theo khảo sát đăng trên Asian Journal of Andrology (2020), gần 38% nam giới tại châu Á từng trì hoãn đi khám nam khoa do cảm giác xấu hổ, sợ bị đánh giá, hoặc lo tốn kém chi phí.

Tại Việt Nam, việc tìm kiếm lời khuyên qua mạng, chia sẻ trong các hội nhóm “chữa bệnh tại nhà” càng khiến nhiều người nghĩ rằng: nong bao quy đầu, dùng thuốc bôi hay kéo giãn là chuyện đơn giản, không cần bác sĩ.

3. Tự nong bao quy đầu: Những rủi ro bị đánh giá thấp

Tự nong bao quy đầu bằng tay hoặc các dụng cụ thô sơ là một hành vi phổ biến. Tuy nhiên, nếu không được thực hiện đúng kỹ thuật, trong điều kiện vô trùng, sẽ dẫn đến:

• Rách bao quy đầu: vùng da này rất mỏng, khi bị rách có thể gây chảy máu, đau, để lại sẹo xơ (fibrotic scarring) khiến tình trạng hẹp nặng hơn.
• Thắt nghẹt bao quy đầu (paraphimosis): do kéo mạnh gây kẹt bao quy đầu phía sau rãnh quy đầu, chặn dòng máu nuôi, nếu không xử trí kịp sẽ gây hoại tử.
• Sưng phù – nhiễm trùng: thao tác sai làm vi khuẩn xâm nhập, viêm cấp tính hoặc viêm mạn.

Theo nghiên cứu của Barone et al. (2016) công bố trên Urology Journal, tỷ lệ biến chứng do tự nong bao quy đầu tại nhà lên tới 27%, trong đó nhiều trường hợp phải can thiệp ngoại khoa sau đó.

4. Thuốc bôi không rõ nguồn gốc – mối nguy từ kem “thần kỳ”

Một số sản phẩm được quảng cáo là “giúp lộn bao quy đầu nhanh chóng”, “tự tuột sau 7 ngày”, thực chất chứa các hoạt chất không rõ ràng hoặc có chứa corticoid – dễ gây mỏng da, rạn nứt, nhiễm nấm.

Thậm chí, nhiều loại kem trộn rao bán trên mạng không có số đăng ký y tế, không ghi rõ thành phần, dẫn đến:

• Viêm loét da bao quy đầu
• Bỏng hóa chất nhẹ đến nặng
• Gây dị ứng toàn thân

Theo nghiên cứu của Kim et al. (2021) công bố trên Dermatologic Therapy, có đến 14% bệnh nhân nam nhập viện vì biến chứng da liễu vùng sinh dục sau khi dùng thuốc bôi không rõ nguồn gốc mua online.

5. Trường hợp lâm sàng

Tại Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men’s Health, TS.BS.CK2 Trà Anh Duy từng tiếp nhận nhiều trường hợp biến chứng do tự xử lý bao quy đầu tại nhà. Dưới đây là hai ca điển hình:

Ca 1: Nong bao quy đầu bằng tay gây thắt nghẹt

Nam bệnh nhân 22 tuổi, TP.HCM, đến khám trong tình trạng dương vật sưng đau dữ dội sau khi tự nong bao quy đầu tại nhà vì nghe bạn bè “bày”. Bao quy đầu bị thắt nghẹt phía sau rãnh quy đầu, tụ máu, phù nề nặng. Bác sĩ phải thực hiện thủ thuật tháo nghẹt khẩn cấp, đồng thời điều trị kháng viêm – kháng sinh. Sau đó, bệnh nhân được chỉ định cắt bao quy đầu để phòng tái phát.

Ca 2: Bôi thuốc không rõ nguồn gốc gây loét bao quy đầu

Bệnh nhân nam 30 tuổi, đã có vợ con, mua một loại “kem tuột bao quy đầu” từ mạng xã hội với giá 350.000 đồng. Sau 5 ngày bôi, vùng da quy đầu đỏ rát, bong tróc, loét lan rộng. Bệnh nhân phải ngưng sử dụng, điều trị bằng thuốc đặc trị, mất hơn 3 tuần để hồi phục.

Cả hai trường hợp đều có điểm chung: e ngại đi khám, tin vào lời quảng cáo, và hành xử theo cảm tính – dẫn đến hậu quả đáng tiếc.

TS.BS.CK2 Trà Anh Duy khuyến cáo: “Nam giới nếu nghi ngờ mình bị hẹp, dài hay gặp bất thường ở bao quy đầu nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và xử lý đúng cách. Đừng vì ngại mà biến chuyện nhỏ thành biến chứng lớn, ảnh hưởng đến sức khỏe, chức năng sinh sản và cả tâm lý lâu dài.”

6. Khi nào cần đi khám nam khoa và xử lý đúng cách

Không phải mọi trường hợp hẹp hoặc dài bao quy đầu đều cần phẫu thuật. Với trẻ em, có thể chỉ cần theo dõi hoặc sử dụng thuốc bôi có chỉ định. Ở người lớn, tùy mức độ, bác sĩ có thể đề nghị:

• Nong tại cơ sở y tế bằng dụng cụ chuyên dụng
• Dùng corticosteroid bôi ngắn hạn kèm theo theo dõi
• Cắt bao quy đầu bằng phương pháp an toàn, vô cảm

Quan trọng nhất là khám đúng chuyên khoa, tuyệt đối không tự xử lý tại nhà bằng “mẹo” truyền miệng hay sản phẩm không rõ nguồn gốc.

7. Vai trò của giáo dục sức khỏe và truyền thông y tế

Theo nghiên cứu của Sivaraman et al. (2018) công bố trên International Journal of Men’s Health, thiếu kiến thức y tế cơ bản là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến nam giới trì hoãn khám và tự xử lý sai cách.

Việc truyền thông giáo dục về sức khỏe giới tính, trong đó có vấn đề bao quy đầu, nên được lồng ghép vào các chương trình học đường, truyền hình, nền tảng số. Điều này giúp giảm thiểu nguy cơ tổn thương do thiếu hiểu biết và góp phần thay đổi nhận thức rằng: “khám nam khoa là điều bình thường như khám răng hay khám mắt”.

Kết luận

Bao quy đầu – dù nhỏ bé – nhưng lại có vai trò quan trọng trong bảo vệ và duy trì sức khỏe sinh dục nam giới. Việc tự ý xử lý các vấn đề bao quy đầu tại nhà bằng nong, kéo hoặc thuốc bôi không rõ nguồn gốc là hành vi đầy rủi ro: từ rách da, sẹo xơ, viêm loét đến thắt nghẹt và biến chứng lâu dài.

Dr. Tra Anh Duy (BS Chuối Men’s Health)