Loạn Dục Ái Vật (Fetishism)

---

Loạn dục ái vật, hay còn gọi là ái vật tình dục, là một dạng rối loạn lệch lạc tình dục, trong đó cá nhân có ham muốn tình dục mãnh liệt và liên tục với các đồ vật, chất liệu hoặc bộ phận cơ thể không liên quan đến bộ phận sinh dục. Những đồ vật hoặc bộ phận cơ thể này được gọi là “vật thể ái vật” (fetish object).

Ái vật tình dục có thể biểu hiện ở nhiều mức độ khác nhau, từ việc chỉ đơn giản là bị hấp dẫn bởi một vật thể cụ thể, cho đến việc không thể đạt được khoái cảm tình dục nếu không có sự hiện diện của vật thể đó. Mặc dù ái vật tình dục thường không gây hại, nhưng trong một số trường hợp, nó có thể gây ảnh hưởng đến đời sống tình dục, các mối quan hệ và sức khỏe tinh thần của người mắc phải.

Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn đọc cái nhìn tổng quan về loạn dục ái vật, bao gồm các biểu hiện, nguyên nhân, chẩn đoán và cách thức hỗ trợ, điều trị. Hiểu rõ về ái vật tình dục không chỉ giúp chúng ta có cái nhìn khách quan, không phán xét về những người có biểu hiện ái vật mà còn giúp chúng ta đồng cảm và hỗ trợ họ một cách tốt nhất.

1. Biểu hiện của loạn dục ái vật

Ái vật tình dục có thể biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, tùy thuộc vào “vật thể ái vật” của mỗi cá nhân. Một số dạng ái vật tình dục phổ biến bao gồm:

• Ái vật với đồ vật: Người mắc phải bị hấp dẫn tình dục bởi các đồ vật như giày dép, quần áo lót, đồ da, dụng cụ bằng cao su…
• Ái vật với bộ phận cơ thể: Người mắc phải bị hấp dẫn tình dục bởi một bộ phận cơ thể không liên quan đến tình dục, chẳng hạn như bàn chân, tóc, rốn…
• Ái vật với chất liệu: Người mắc phải bị hấp dẫn tình dục bởi một loại chất liệu cụ thể, chẳng hạn như lụa, da, lông thú…

Các biểu hiện của ái vật tình dục có thể bao gồm:

• Cảm thấy hưng phấn tình dục khi nhìn thấy, chạm vào, hoặc ngửi vật thể ái vật.
• Sử dụng vật thể ái vật trong hoạt động tình dục, chẳng hạn như thủ dâm hoặc quan hệ tình dục.
• Cần phải có sự hiện diện của vật thể ái vật để đạt được khoái cảm tình dục.
• Gặp khó khăn trong việc đạt được khoái cảm tình dục với bạn tình nếu không có vật thể ái vật.
• Cảm thấy xấu hổ, tội lỗi hoặc lo lắng về ái vật tình dục của mình.

2. Nguyên nhân của loạn dục ái vật

Nguyên nhân chính xác của ái vật tình dục vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể góp phần vào sự phát triển của ái vật tình dục bao gồm:

• Yếu tố tâm lý:
  • Liên kết với khoái cảm: Theo học thuyết của Freud, ái vật tình dục có thể phát triển từ những trải nghiệm tình dục sớm trong đời, trong đó một vật thể vô tri vô giác được liên kết với khoái cảm tình dục.
  • Đối phó với lo âu: Một số người có thể sử dụng ái vật tình dục như một cách để đối phó với lo âu hoặc căng thẳng.
• Yếu tố sinh học: Một số nghiên cứu cho thấy có thể có sự liên quan giữa ái vật tình dục và hoạt động của não bộ.
• Yếu tố môi trường: Tiếp xúc với các hình ảnh hoặc thông tin khiêu dâm có thể góp phần hình thành ái vật tình dục.

3. Chẩn đoán loạn dục ái vật

Để chẩn đoán ái vật tình dục, bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý sẽ tiến hành:

• Thăm khám lâm sàng: Hỏi về tiền sử tình dục, các biểu hiện của ái vật tình dục, ảnh hưởng của nó đến đời sống tình dục và các mối quan hệ.
• Trắc nghiệm tâm lý: Sử dụng các công cụ trắc nghiệm để đánh giá mức độ nghiêm trọng của ái vật tình dục.

Theo DSM-5 (Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần), ái vật tình dục được chẩn đoán khi đáp ứng các tiêu chí sau:

• Trong ít nhất 6 tháng, cá nhân có ham muốn tình dục mãnh liệt và liên tục với các vật thể phi sinh dục.
• Những ham muốn này gây ra căng thẳng đáng kể hoặc suy giảm chức năng xã hội, nghề nghiệp hoặc các lĩnh vực quan trọng khác của đời sống.

4. Hỗ trợ và điều trị loạn dục ái vật

Ái vật tình dục thường không cần điều trị, trừ khi nó gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống của người bệnh. Một số phương pháp hỗ trợ và điều trị ái vật tình dục bao gồm:

• Liệu pháp tâm lý: Các liệu pháp như liệu pháp hành vi nhận thức (CBT), liệu pháp tâm động học… có thể giúp người bệnh hiểu rõ hơn về ái vật tình dục của mình, thay đổi suy nghĩ và hành vi liên quan đến ái vật, cải thiện chức năng tình dục và các mối quan hệ.
• Liệu pháp nhóm: Chia sẻ với những người có cùng hoàn cảnh có thể giúp người bệnh giảm bớt cảm giác cô lập và xấu hổ.

• Thuốc: Trong một số trường hợp, thuốc có thể được sử dụng để giảm ham muốn tình dục hoặc điều trị các triệu chứng kèm theo như lo âu, trầm cảm.

Kết luận

Loạn dục ái vật là một dạng rối loạn tình dục phức tạp, có thể gây ra những ảnh hưởng nhất định đến đời sống của người mắc phải. Tuy nhiên, điều quan trọng là cần có cái nhìn khách quan, không phán xét và kỳ thị đối với những người có biểu hiện ái vật. Với sự hỗ trợ và điều trị phù hợp, người mắc phải hoàn toàn có thể kiểm soát được ái vật tình dục của mình và có một đời sống tình dục lành mạnh, hạnh phúc.

Tài liệu tham khảo

1. American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing.  
2. Freund, K., & Blanchard, R. (1993). Erotic target location errors in male gender identity disorders. Archives of Sexual Behavior, 22(2), 153-174.