Loạn Dục Với Trẻ Em Và Ấu Dâm: Phân Biệt Y Học Và Pháp Lý

---

Loạn dục với trẻ em (pedophilic disorder) và ấu dâm (child sexual abuse) là hai khái niệm cần phân biệt rõ trong thực hành lâm sàng và pháp lý. Trong khi loạn dục với trẻ em là một rối loạn lệch lạc tình dục được định nghĩa y khoa, ấu dâm là hành vi phạm pháp, xâm hại trẻ em về mặt tình dục.

1. Khái niệm và phân loại

1.1. Loạn dục với trẻ em (Pedophilic disorder)

• Là một rối loạn tâm thần được mô tả trong DSM-5, thuộc nhóm rối loạn lệch lạc tình dục (paraphilic disorders).
• Đặc trưng bởi ham muốn tình dục mạnh mẽ, kéo dài (ít nhất 6 tháng) đối với trẻ em chưa dậy thì (thường dưới 13 tuổi).
• Gây ra đau khổ đáng kể cho cá nhân hoặc nguy cơ thực hiện hành vi gây hại.

1.2. Ấu dâm (Child sexual abuse)

• Là hành vi xâm hại tình dục trẻ em, bất kể động cơ hay tình trạng tâm thần của người phạm tội.
• Một người không mắc loạn dục với trẻ em vẫn có thể thực hiện hành vi ấu dâm vì nhiều lý do khác (quyền lực, bạo lực, lệch chuẩn xã hội).

Theo nghiên cứu của Seto (2009) trên Sexual Abuse: A Journal of Research and Treatment, có sự giao thoa nhưng không đồng nhất giữa nhóm mắc loạn dục với trẻ em và nhóm thực hiện hành vi ấu dâm.

2. Dịch tễ học

2.1. Loạn dục với trẻ em

• Tỉ lệ ước tính từ 1–5% trong nam giới trưởng thành.
• Đa số những người có khuynh hướng này không thực hiện hành vi phạm pháp.

2.2. Ấu dâm

• Tỉ lệ hành vi xâm hại tình dục trẻ em trong cộng đồng thấp hơn so với tỉ lệ mắc loạn dục.
• Nhiều hành vi ấu dâm do người thân, người quen chứ không phải kẻ xa lạ.

Nghiên cứu của Cantor et al. (2008) trên Archives of Sexual Behavior cho thấy những người mắc loạn dục với trẻ em có đặc điểm thần kinh khác biệt như giảm thể tích chất trắng ở não.

3. Cơ chế bệnh sinh của loạn dục với trẻ em

3.1. Cơ chế thần kinh

• Các nghiên cứu hình ảnh học thần kinh cho thấy tổn thương hoặc bất thường trong các vùng kiểm soát ham muốn tình dục và xung động.

3.2. Cơ chế tâm lý – xã hội

• Tiền sử lạm dụng tình dục khi nhỏ.
• Các rối loạn gắn bó và phát triển nhân cách.

Theo Blanchard et al. (2009) trên Psychological Bulletin, yếu tố sinh học và môi trường đều góp phần hình thành loạn dục với trẻ em.

4. Tiêu chuẩn chẩn đoán loạn dục với trẻ em

Theo DSM-5, chẩn đoán yêu cầu:

• Ít nhất 6 tháng có tưởng tượng, thôi thúc hoặc hành vi tình dục đối với trẻ em chưa dậy thì.
• Người bệnh từ 16 tuổi trở lên và lớn hơn đối tượng ít nhất 5 tuổi.
• Gây đau khổ tâm lý hoặc nguy cơ gây hại cho người khác.

5. Điều trị loạn dục với trẻ em

5.1. Can thiệp tâm lý

• Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT): quản lý xung động, thay đổi suy nghĩ lệch chuẩn.
• Liệu pháp phòng ngừa tái phạm.

5.2. Điều trị bằng thuốc

• Chất ức chế hormone sinh dục (antiandrogens) như medroxyprogesterone acetate.
• SSRIs trong trường hợp có triệu chứng ám ảnh hoặc trầm cảm.

Theo Thibaut et al. (2010) trên World Psychiatry, phối hợp trị liệu tâm lý và nội tiết đạt hiệu quả cao nhất trong kiểm soát hành vi nguy cơ.

6. Xử lý hành vi ấu dâm

6.1. Can thiệp pháp lý

• Ấu dâm là hành vi phạm tội nghiêm trọng, cần truy cứu trách nhiệm hình sự.
• Dù người phạm tội có mắc bệnh tâm thần hay không, bảo vệ trẻ em là ưu tiên tuyệt đối.

6.2. Vai trò của y tế

• Đánh giá năng lực nhận thức và kiểm soát hành vi của người phạm tội.
• Hỗ trợ phục hồi tâm lý cho nạn nhân.

7. Phòng ngừa tái phạm và hỗ trợ cộng đồng

• Các chương trình như Prevention Project Dunkelfeld (Đức) cho phép người có khuynh hướng tìm kiếm hỗ trợ trước khi phạm tội.
• Giáo dục cộng đồng về các dấu hiệu nguy cơ và cách can thiệp sớm.

8. Kết luận

Loạn dục với trẻ em là một bệnh lý tâm thần, trong khi ấu dâm là hành vi phạm pháp nghiêm trọng. Hiểu rõ sự khác biệt này có ý nghĩa quan trọng trong chẩn đoán, điều trị và bảo vệ cộng đồng. Công tác y tế cần phối hợp chặt chẽ với pháp luật để vừa hỗ trợ người bệnh kiểm soát hành vi, vừa đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ em.

Tài liệu tham khảo

1. Seto, M. C. (2009). Pedophilia. Sexual Abuse: A Journal of Research and Treatment, 21(3), 257-271.
2. Cantor, J. M., et al. (2008). Physical characteristics and sexual orientation in pedophilic and nonpedophilic men. Archives of Sexual Behavior, 37(5), 835-841.
3. Blanchard, R., et al. (2009). Pedophilia, hebephilia, and the DSM-V. Psychological Bulletin, 135(3), 531-560.
4. Thibaut, F., et al. (2010). The World Federation of Societies of Biological Psychiatry (WFSBP) guidelines for the biological treatment of paraphilias. World Psychiatry, 9(3), 154-160.