Nam Giới Nhiễm HIV Có Được Quan Hệ Tình Dục Không?

---

Với sự phát triển của y học hiện đại, HIV không còn là “bản án tử hình” như trước kia. Ngày nay, nam giới sống với HIV có thể tận hưởng cuộc sống bình thường, bao gồm cả đời sống tình dục. Tuy nhiên, câu hỏi “nam giới có H có được quan hệ tình dục không?” vẫn là điều khiến nhiều người trăn trở, không chỉ về mặt y khoa mà còn liên quan đến đạo đức, tâm lý và trách nhiệm với bạn tình.

1. Tác động của HIV lên sức khỏe sinh lý nam giới

HIV (Human Immunodeficiency Virus – vi rút gây suy giảm miễn dịch ở người) làm tổn thương hệ miễn dịch bằng cách tiêu diệt tế bào CD4+. Khi không được điều trị, HIV làm suy yếu toàn bộ hệ thống bảo vệ của cơ thể, từ đó tạo điều kiện cho các bệnh nhiễm trùng cơ hội phát triển. Ngoài ra, HIV còn ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng tình dục ở nam giới.

Theo nghiên cứu của Azenabor và cộng sự (2015) công bố trên American Journal of Men’s Health, HIV làm tăng nguy cơ giảm ham muốn tình dục (low libido), rối loạn cương (erectile dysfunction), rối loạn xuất tinh (ejaculatory dysfunction) và giảm chất lượng tinh trùng (sperm quality). Những rối loạn này xuất phát từ sự kết hợp giữa tổn thương thần kinh, tác dụng phụ của thuốc kháng virus và ảnh hưởng tâm lý từ việc sống chung với bệnh.

2. Quan hệ tình dục khi sống chung với HIV: Khả thi đến mức nào?

Nguyên tắc quan trọng là không có tải lượng HIV phát hiện = không có nguy cơ lây truyền (Undetectable = Untransmittable, viết tắt là U=U). Đây là thông điệp được xác nhận bởi nhiều nghiên cứu, nổi bật là nghiên cứu PARTNER 1 & 2 công bố trên JAMA (2016), cho thấy 0 trường hợp lây nhiễm HIV giữa các cặp đôi khác biệt tình trạng HIV nếu người nhiễm duy trì tải lượng không phát hiện thông qua điều trị.

Nói cách khác, nếu người đàn ông nhiễm HIV tuân thủ điều trị đều đặn, tải lượng virus trong máu duy trì ở mức không phát hiện ít nhất 6 tháng, thì khả năng lây nhiễm HIV qua quan hệ tình dục là gần như bằng không.

3. Các biện pháp quan hệ tình dục an toàn đối với người nhiễm HIV

• Điều trị ARV đều đặn: ARV (Antiretroviral Therapy) giúp ức chế virus, bảo vệ hệ miễn dịch và ngăn ngừa lây nhiễm. Đây là nền tảng của quan hệ tình dục an toàn.
• Sử dụng bao cao su đúng cách: Mặc dù U=U là thực tế y học, bao cao su vẫn giúp phòng ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác như giang mai, lậu, sùi mào gà…

• Khám và xét nghiệm định kỳ: Bao gồm kiểm tra tải lượng virus, CD4, và sàng lọc các bệnh lây truyền khác.
• Thông báo tình trạng HIV với bạn tình: Việc minh bạch là cần thiết để xây dựng sự tin tưởng và giúp đối tác chủ động phòng ngừa (PrEP, dùng bao…).

4. Vai trò của PrEP và PEP trong phòng ngừa lây nhiễm HIV

• PrEP (Pre-exposure prophylaxis): Là thuốc kháng HIV dùng trước khi phơi nhiễm. Khi bạn tình âm tính dùng đều đặn PrEP, khả năng lây nhiễm HIV giảm hơn 90%. Theo nghiên cứu của Grant và cộng sự (2010) công bố trên New England Journal of Medicine, hiệu quả phòng ngừa của PrEP trong nhóm nam quan hệ đồng giới đạt tới 92%.
• PEP (Post-exposure prophylaxis): Sử dụng trong vòng 72 giờ sau khi nghi ngờ có hành vi nguy cơ. Tuy nhiên, PEP chỉ là phương án “dự phòng khẩn cấp”, không thay thế cho ARV hay PrEP.

5. Ảnh hưởng tâm lý của HIV lên đời sống tình dục

Nam giới sống với HIV thường mang mặc cảm tội lỗi, tự ti, lo sợ bị kỳ thị hoặc từ chối bởi bạn tình. Những yếu tố này góp phần gây suy giảm ham muốn, lo âu khi quan hệ và rối loạn chức năng tình dục.

Dyer và cộng sự (2017) trên AIDS Care đã cho thấy có đến 47% nam giới nhiễm HIV gặp vấn đề về sức khỏe tình dục liên quan đến yếu tố tâm lý. Việc can thiệp bằng tư vấn tâm lý chuyên sâu, hỗ trợ nhóm đồng đẳng và sự hiểu biết của cộng đồng là chìa khóa giúp người bệnh lấy lại chất lượng cuộc sống tình dục.

6. Trường hợp lâm sàng

Tại Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men’s Health, TS.BS.CK2 Trà Anh Duy từng tiếp nhận nhiều trường hợp nam giới sống với HIV băn khoăn về khả năng quan hệ tình dục an toàn.

Trường hợp 1: Anh H.V.T, 34 tuổi, sống chung với HIV được 6 năm, tải lượng virus không phát hiện liên tục 3 năm. Anh đến khám vì giảm ham muốn, lo âu khi bắt đầu một mối quan hệ mới. Qua tư vấn về khái niệm U=U, hướng dẫn dùng bao cao su đúng cách và hỗ trợ tâm lý, anh đã tự tin trở lại và bắt đầu quan hệ tình dục an toàn với bạn tình sử dụng PrEP.

Trường hợp 2: Anh P.M.C, 40 tuổi, đang điều trị ARV hiệu quả, tải lượng virus không phát hiện, nhưng bạn tình là nam giới từ chối quan hệ vì sợ lây nhiễm. Sau khi được tư vấn cùng bạn tình tại trung tâm, cặp đôi thống nhất sử dụng kết hợp PrEP và bao cao su. Sau 8 tháng theo dõi, cả hai duy trì quan hệ đều đặn, không có lây nhiễm, và cảm thấy tin tưởng hơn trong mối quan hệ.

7. Khả năng sinh sản của nam giới nhiễm HIV

Việc có con an toàn là hoàn toàn khả thi. Với các biện pháp hiện đại như:

• Lọc rửa tinh trùng (Sperm Washing): Tách tinh trùng khỏi virus, sau đó sử dụng để thụ tinh nhân tạo (IUI) hoặc thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).
• Quan hệ tự nhiên khi tải lượng virus không phát hiện: Trong một số trường hợp, quan hệ không bao với người vợ âm tính cũng có thể được cân nhắc nếu người nam điều trị ổn định và bác sĩ đồng ý sau khi đánh giá nguy cơ.

Theo nghiên cứu của Semprini và cộng sự (2013) trên Human Reproduction, hơn 1000 ca lọc rửa tinh trùng đã được thực hiện mà không có ca lây nhiễm nào cho người vợ hoặc con.

8. Lưu ý pháp lý và đạo đức

• Không cố tình lây nhiễm HIV: Là hành vi vi phạm pháp luật tại Việt Nam. Người nhiễm HIV phải có nghĩa vụ thông báo cho bạn tình và thực hiện các biện pháp phòng ngừa.
• Không dùng HIV để đe dọa, tống tiền hoặc làm tổn thương người khác: Những hành vi này không chỉ trái đạo đức mà còn có thể bị xử lý hình sự.

9. Kết luận

Nam giới nhiễm HIV hoàn toàn có thể quan hệ tình dục nếu điều trị hiệu quả, sống có trách nhiệm và biết cách bảo vệ mình cùng bạn tình. Những rào cản hiện nay không phải là y học mà chính là tâm lý, định kiến và thiếu kiến thức. Cần thay đổi nhận thức xã hội: HIV không còn là điều cấm kỵ. Với sự phát triển của y học hiện đại và hiểu biết đúng đắn, người sống chung với HIV vẫn có thể yêu, quan hệ tình dục, kết hôn và sinh con an toàn.

Tài liệu tham khảo

1. Rodger, A. J., et al. (2016). “Sexual Activity Without Condoms and Risk of HIV Transmission in Serodifferent Couples When the HIV-Positive Partner Is Using Suppressive Antiretroviral Therapy.” JAMA, 316(2), 171–181.
2. Grant, R. M., et al. (2010). “Preexposure Chemoprophylaxis for HIV Prevention in Men Who Have Sex with Men.” New England Journal of Medicine, 363(27), 2587–2599.
3. Dyer, K., et al. (2017). “The impact of HIV on male sexuality.” AIDS Care, 29(1), 83–89.
4. Azenabor, A., et al. (2015). “HIV/AIDS and Male Infertility: An Update.” American Journal of Men’s Health, 9(3), 178–187.
5. Semprini, A., et al. (2013). “Sperm washing and IVF for HIV discordant couples.” Human Reproduction, 28(8), 2190–2197.