Não Bộ “Nhờn” Vì Phim Người Lớn: Vì Sao Nhiều Quý Ông Mất Hứng Thú Với Tình Dục Thật?

---

Ngày càng nhiều quý ông trẻ tuổi đến phòng khám nam khoa với một vấn đề tưởng chừng khó tin: mất hứng thú tình dục với bạn đời thật dù thể trạng bình thường, xét nghiệm nội tiết tố hoàn toàn ổn định. Trong khi đó, họ vẫn có thể thủ dâm với phim khiêu dâm mà không gặp khó khăn gì. Điều gì đang xảy ra? Câu trả lời nằm ở một hiện tượng đang được nghiên cứu sâu rộng trong ngành tình dục học hiện đại: PIED (Porn-Induced Erectile Dysfunction – Rối loạn cương do nội dung khiêu dâm).

1. Hiện tượng PIED là gì?

PIED là một dạng rối loạn cương dương (erectile dysfunction) đặc thù, xảy ra chủ yếu ở nam giới trẻ tuổi, có khả năng cương tốt khi thủ dâm với nội dung khiêu dâm nhưng lại gặp khó khăn khi quan hệ thực tế với bạn đời. Theo nghiên cứu của Park et al. (2016) công bố trên Behavioral Sciences, việc tiêu thụ quá mức phim người lớn có thể làm thay đổi đáp ứng thần kinh với các kích thích tình dục trong đời thực, từ đó dẫn đến lệch pha khoái cảm (sexual arousal desynchronization).

Điều này không liên quan đến bệnh lý thực thể hay nội tiết, mà chủ yếu là vấn đề thần kinh học và tâm lý học tình dục (sexual neuropsychology).

2. Não bộ và cơ chế “siêu kích thích”

Não bộ con người vốn thích sự mới lạ và phần thưởng. Khi xem phim người lớn, người dùng liên tục tiếp nhận hàng loạt hình ảnh, tình huống và nhân vật mới mẻ, làm tăng mạnh dopamine – một chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến cảm giác khoái lạc.

Tình trạng này dẫn đến một cơ chế được gọi là siêu kích thích (supernormal stimulus) – một thuật ngữ do nhà sinh học Nikolaas Tinbergen đưa ra từ những năm 1950, chỉ các kích thích nhân tạo vượt trội hơn kích thích tự nhiên, khiến hệ thần kinh bị “ghiền” phản ứng với chúng.

Theo nghiên cứu của Kühn và Gallinat (2014) công bố trên JAMA Psychiatry, việc xem nhiều phim khiêu dâm có thể làm giảm khối lượng chất xám ở vùng vân bụng (ventral striatum), vùng liên quan đến động lực tình dục. Điều này khiến não trở nên “lười biếng”, khó phản ứng lại với các kích thích đời thường vốn ít gây hưng phấn hơn.

3. PIED và mất hứng thú với tình dục thật

Một khi não bộ đã “quen” với việc được cung cấp khoái cảm qua nội dung khiêu dâm đa dạng, dễ tiếp cận và không đòi hỏi nỗ lực giao tiếp, tình dục thực tế – vốn phức tạp và đòi hỏi cảm xúc – dần trở nên kém hấp dẫn. Điều này gây ra hiện tượng “hội chứng giảm phản ứng tình dục trong mối quan hệ thực” (partnered sexual desensitization).

Theo nghiên cứu của Kohut et al. (2018) công bố trên Journal of Sex Research, những người tiêu thụ phim khiêu dâm với tần suất cao có mức độ hài lòng tình dục với bạn đời thấp hơn, ít gắn kết hơn và dễ gặp trục trặc trong quan hệ hơn.

Hậu quả là sự mất đồng điệu, giảm ham muốn, và trong nhiều trường hợp, gây đổ vỡ hôn nhân hoặc khủng hoảng tâm lý.

4. Trường hợp lâm sàng

Trường hợp 1: Nam thanh niên 28 tuổi, nhân viên IT, sống độc thân – đến khám tại Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men’s Health vì không thể quan hệ thực tế với bạn gái mới quen, dù thủ dâm bằng phim khiêu dâm thì vẫn đạt khoái cảm. Bệnh nhân thừa nhận bắt đầu xem phim người lớn từ năm 14 tuổi và hiện có thói quen xem 2-3 lần/ngày, đôi khi kéo dài hàng giờ đồng hồ.

Khuyến cáo của TS.BS.CK2 Trà Anh Duy: “Đây là biểu hiện điển hình của PIED. Việc đầu tiên không phải là điều trị bằng thuốc cương mà cần điều chỉnh hành vi – đặc biệt là cai dần việc xem phim người lớn và tái huấn luyện não bộ về phản ứng với kích thích thực tế.”

Trường hợp 2: Người đàn ông 36 tuổi, đã lập gia đình, có con nhỏ – đến khám vì mất hứng thú tình dục với vợ, dù trước đó hoàn toàn bình thường. Trong quá trình khai thác, bác sĩ phát hiện anh bắt đầu xem phim khiêu dâm nhiều hơn sau khi sinh con, khi vợ ít quan tâm đến đời sống chăn gối.

Anh miêu tả rằng phim khiêu dâm giúp “xả stress” nhanh chóng mà không cần tương tác. Tuy nhiên, sau một năm, dù cố gắng quan hệ lại với vợ, anh không thể cương được.

TS.BS.CK2 Trà Anh Duy chia sẻ: “Tình trạng này là hệ quả của việc não bị ‘lập trình sai’ trong thời gian dài. Cần có sự phối hợp điều trị từ tâm lý, hành vi đến phục hồi chức năng tình dục.”

5. Hướng điều trị và hồi phục

Việc điều trị PIED không đơn thuần là kê thuốc cường dương, mà đòi hỏi một can thiệp đa mô thức (multimodal intervention). Các bước điển hình bao gồm:

• Cai nội dung khiêu dâm (porn detox): thường cần 30–90 ngày để tái thiết lập lại độ nhạy dopamine.
• Huấn luyện lại phản xạ kích thích tình dục qua tiếp xúc thực tế, bắt đầu bằng các hình thức thân mật không áp lực như ôm, vuốt ve.
• Liệu pháp hành vi nhận thức (Cognitive Behavioral Therapy – CBT): giúp nam giới thay đổi mô thức suy nghĩ sai lệch và học cách kiểm soát xung động.
• Tập luyện thể chất và cải thiện giấc ngủ để tăng testosterone nội sinh và hồi phục hệ thống thần kinh.

Một số trường hợp nặng có thể cần đến chuyên gia trị liệu tâm lý tình dục hoặc nhà tâm lý lâm sàng để đồng hành lâu dài.

Kết luận

PIED không còn là hiện tượng hiếm gặp mà đang trở thành một “dịch bệnh thầm lặng” ở nam giới trẻ trong kỷ nguyên kỹ thuật số. Việc tiếp xúc quá mức với phim khiêu dâm đã làm thay đổi cách não bộ cảm nhận khoái cảm, dẫn đến suy giảm hứng thú với bạn đời và rối loạn chức năng tình dục. Đây là vấn đề y học – tâm lý phức tạp, không nên né tránh hay xem thường. Phát hiện sớm, chấp nhận tình trạng và điều trị đúng cách là chìa khóa để phục hồi phong độ và duy trì hạnh phúc lứa đôi.

Dr. Tra Anh Duy (BS Chuối Men’s Health)