Những Biến Đổi Trên Cơ Thể Người Chuyển Giới Nữ (MTF) Khi Sử Dụng Nội Tiết Tố Chuyển Giới

---

Việc sử dụng nội tiết tố chuyển giới (hormone replacement therapy – HRT) là một phần quan trọng trong quá trình chuyển giới nữ (MTF – male-to-female). Quá trình này thường bao gồm việc bổ sung estrogen và thuốc ức chế testosterone nhằm tạo ra các thay đổi về thể chất và tâm lý, giúp cơ thể tiến gần hơn với hình dạng và đặc điểm sinh học nữ. Tuy nhiên, hiệu quả và tốc độ thay đổi của HRT phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm độ tuổi, liều lượng, thời gian sử dụng và đặc điểm sinh học cá nhân.

1. Quá trình sử dụng nội tiết tố và tác động sinh học

Nội tiết tố được sử dụng trong HRT cho người chuyển giới nữ thường bao gồm:

• Estrogen: Hormon chính thúc đẩy sự phát triển các đặc điểm sinh học nữ.
• Thuốc ức chế testosterone: Giảm hoặc ngừng sản xuất testosterone trong cơ thể.

Khi sử dụng HRT, cơ thể sẽ trải qua các biến đổi dần dần theo thời gian, chia thành các giai đoạn cụ thể.

2. Những biến đổi trên cơ thể theo thời gian

2.1. Biến đổi trong 3–6 tháng đầu

• Làn da trở nên mềm mại hơn: Da sẽ mỏng hơn, ít dầu và lỗ chân lông nhỏ lại, tạo cảm giác mịn màng giống da nữ.

• Giảm mật độ lông cơ thể: Lông trên mặt, chân, ngực sẽ mọc chậm hơn, mỏng hơn và nhạt màu hơn. Tuy nhiên, HRT không loại bỏ hoàn toàn lông.
• Suy giảm sức mạnh cơ bắp: Estrogen làm giảm khối lượng cơ và sức mạnh, khiến cơ thể trông mềm mại hơn.
• Phát triển tuyến vú: Sự thay đổi ở tuyến vú bắt đầu với cảm giác nhạy cảm hoặc đau nhức ở núm vú. Theo nghiên cứu của Wierckx et al. (2014) trên Journal of Sexual Medicine, tuyến vú sẽ bắt đầu phát triển giống như tuổi dậy thì nữ giới.

2.2. Biến đổi trong 6–12 tháng

• Tăng trưởng tuyến vú rõ rệt: Vòng ngực trở nên đầy đặn hơn, nhưng kích thước cuối cùng phụ thuộc vào di truyền và thời gian sử dụng HRT.
• Thay đổi hình dạng cơ thể: Estrogen thúc đẩy tích tụ mỡ ở các khu vực như hông, đùi và mông, làm giảm mỡ vùng bụng và vai, giúp cơ thể có dáng hình nữ tính hơn.
• Giảm kích thước cơ quan sinh dục nam: Kích thước tinh hoàn và dương vật giảm đáng kể, đồng thời sản xuất tinh trùng suy giảm hoặc dừng lại hoàn toàn.
• Giảm ham muốn tình dục: Mức testosterone giảm dẫn đến ham muốn tình dục suy giảm đáng kể.

2.3. Biến đổi sau 1–2 năm

• Phân bố mỡ cơ thể ổn định hơn: Mỡ cơ thể được tái phân bố giống nữ giới, với dáng người thon gọn hơn.
• Tóc và lông phát triển chậm lại: Tóc trở nên mềm hơn và ít rụng, trong khi lông cơ thể tiếp tục giảm dần.
• Kích thước ngực hoàn thiện: Theo nghiên cứu của Seal et al. (2012) trên Endocrine Practice, kích thước ngực sẽ đạt mức tối đa sau khoảng 2 năm sử dụng HRT.

2.4. Những thay đổi lâu dài

• Loãng xương và mật độ xương: Mức testosterone thấp có thể làm giảm mật độ xương. Điều này cần được kiểm soát thông qua việc bổ sung canxi và vitamin D.
• Thay đổi tâm lý: Nhiều người chuyển giới nữ cảm thấy sự ổn định hơn về mặt cảm xúc và giảm căng thẳng sau khi dùng HRT.

3. Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ và mức độ thay đổi

• Độ tuổi bắt đầu HRT: Người bắt đầu sử dụng HRT trước tuổi 30 thường có kết quả rõ rệt hơn.
• Liều lượng và loại thuốc: Liều lượng estrogen và thuốc ức chế testosterone được điều chỉnh phù hợp theo từng cá nhân.
• Yếu tố di truyền: Gen di truyền quyết định hình dạng cơ thể và mức độ phát triển ngực.

4. Các lưu ý và tác dụng phụ

4.1. Tác dụng phụ

• Nguy cơ huyết khối tĩnh mạch (VTE): Estrogen làm tăng nguy cơ cục máu đông, đặc biệt ở người hút thuốc.
• Rối loạn gan: Sử dụng HRT kéo dài có thể ảnh hưởng đến chức năng gan.
• Cảm giác đau vú: Đây là tác dụng phụ thường gặp trong giai đoạn đầu.

4.2. Theo dõi sức khỏe

Người sử dụng HRT cần kiểm tra sức khỏe định kỳ để theo dõi:

• Mức độ hormone trong máu.
• Chức năng gan, mật độ xương và nguy cơ tim mạch.

5. Kết luận

Việc sử dụng nội tiết tố chuyển giới mang lại nhiều thay đổi tích cực, giúp người chuyển giới nữ đạt được hình thể nữ tính hơn và cải thiện chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, đây là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên nhẫn và theo dõi chặt chẽ từ các bác sĩ chuyên khoa. Để đạt được kết quả tốt nhất và giảm nguy cơ tác dụng phụ, việc sử dụng HRT cần được cá nhân hóa và kết hợp với lối sống lành mạnh.

Tài liệu tham khảo

1. Wierckx K, Gooren L, T’Sjoen G. (2014). Clinical review: Breast development in trans women receiving cross-sex hormones. Journal of Sexual Medicine, 11(1), 297-304.
2. Seal L, Prentice P, Barrett J. (2012). A review of hormonal treatment options for transgender and gender variant individuals. Endocrine Practice, 18(6), 996-1006.
3. Gooren L, Giltay E, Bunck M. (2008). Long-term treatment of transsexuals with cross-sex hormones: Extensive personal experience. Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 93(1), 19-25.
4. Hembree WC, Cohen-Kettenis PT, Gooren L, et al. (2017). Endocrine treatment of gender-dysphoric/gender-incongruent persons: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline. Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 102(11), 3869-3903.