Tinh dịch (semen) là sản phẩm của hệ sinh dục nam, bao gồm tinh trùng (spermatozoa) và dịch tiết từ tuyến tiền liệt (prostate gland), túi tinh (seminal vesicle) và tuyến hành niệu đạo (bulbourethral gland). Trong hoạt động tình dục bằng miệng (oral sex), việc nuốt tinh dịch có thể xảy ra. Hành vi này không chỉ mang tính tình dục mà còn liên quan đến nhiều vấn đề y học, từ nguy cơ lây truyền bệnh đến phản ứng dị ứng và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.

1. Thành phần của tinh dịch

Tinh dịch có thể tích trung bình từ 2–5 mL mỗi lần xuất tinh, chứa nhiều hợp chất sinh học:

• Tinh trùng (spermatozoa): dao động từ 20–300 triệu/mL, đóng vai trò trong thụ tinh.
• Fructose: nguồn năng lượng cho tinh trùng.
• Prostaglandin: giúp tăng khả năng di động và tác động lên niêm mạc sinh dục.
• Protein và enzym: như PSA (prostate-specific antigen), acid phosphatase, citric acid.
• Khoáng chất: kẽm, canxi, magie.

Các thành phần này nhìn chung không độc hại với hệ tiêu hóa, nhưng có thể gây phản ứng bất thường trong những tình huống đặc biệt.

2. Nguy cơ khi nuốt tinh dịch

2.1. Lây truyền bệnh lây qua đường tình dục (STIs)

Tinh dịch có thể chứa nhiều mầm bệnh: HIV, HBV, HCV, HPV, Chlamydia trachomatis, Neisseria gonorrhoeae. Theo nghiên cứu của Mastro và cộng sự (1990) công bố trên The Lancet, HIV đã được phát hiện trong tinh dịch với tải lượng từ 10³ đến 10⁶ copies/mL, chứng minh nguy cơ lây truyền khi tinh dịch tiếp xúc với niêm mạc miệng và hầu họng, đặc biệt khi có viêm loét niêm mạc.

2.2. Dị ứng tinh dịch

Hội chứng “dị ứng tinh dịch người” (Human Seminal Plasma Hypersensitivity) là một tình trạng hiếm gặp. Bệnh nhân có thể xuất hiện triệu chứng ngứa, sưng niêm mạc miệng, nổi mề đay, thậm chí phản vệ sau khi tiếp xúc hoặc nuốt tinh dịch. Theo báo cáo của Bernstein và cộng sự (1997) trên Journal of Allergy and Clinical Immunology, đã có hơn 40 trường hợp được ghi nhận với phản ứng từ nhẹ đến nặng, kèm theo tăng IgE đặc hiệu.

2.3. Nhiễm khuẩn đường tiêu hóa – hầu họng

Dù môi trường acid dạ dày có thể tiêu diệt nhiều vi sinh vật, nhưng nguy cơ nhiễm bệnh tại hầu họng vẫn tồn tại. Quan hệ tình dục bằng miệng có liên quan đến nhiễm lậu hầu họng, chlamydia, giang mai và HPV. Theo CDC (2019), quan hệ tình dục đường miệng chiếm tỷ lệ đáng kể trong chuỗi lây truyền các bệnh này.

3. Lợi ích tiềm năng được đề cập

Một số giả thuyết khoa học cho rằng tinh dịch có thể chứa hormon và peptide ảnh hưởng tích cực đến tâm lý: testosterone, estrone, oxytocin, serotonin. Gallup và cộng sự (2002) công bố trên Archives of Sexual Behavior rằng phụ nữ có tiếp xúc với tinh dịch không dùng bao cao su có chỉ số trầm cảm Beck thấp hơn trung bình 8 điểm so với nhóm dùng bao cao su. Dù vậy, nghiên cứu này vẫn còn gây tranh luận về tính khách quan và phương pháp luận.

4. Biểu hiện lâm sàng có thể gặp

• Buồn nôn hoặc khó chịu thoáng qua sau khi nuốt.
• Đau họng, đỏ họng, tiết dịch mủ nếu có nhiễm khuẩn.
• Nổi mề đay, sưng niêm mạc hoặc khó thở khi dị ứng.
• Trường hợp không triệu chứng cũng khá phổ biến.

5. Xử trí y tế khi có biến chứng

• Súc miệng ngay bằng nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn nhẹ nếu nghi ngờ tinh dịch từ người có nguy cơ mắc STIs.
• Xét nghiệm tầm soát STIs trong vòng 2–4 tuần nếu có phơi nhiễm nguy cơ.
• Điều trị dự phòng sau phơi nhiễm HIV (PEP – post-exposure prophylaxis) trong vòng 72 giờ nếu bạn tình dương tính với HIV.
• Điều trị dị ứng: kháng histamine, corticosteroid; adrenaline trong trường hợp sốc phản vệ.

6. Trường hợp lâm sàng tại Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men’s Health

Trường hợp 1

Nam 27 tuổi đến khám vì đau họng và sốt nhẹ sau 5 ngày có quan hệ tình dục bằng miệng và nuốt tinh dịch. Khám họng: amidan sưng đỏ, có mủ trắng. Xét nghiệm PCR dịch họng dương tính với Neisseria gonorrhoeae, CRP tăng 36 mg/L (bình thường <10). Bệnh nhân được điều trị kháng sinh. Triệu chứng cải thiện sau 3 ngày.

Khuyến cáo TS.BS.CK2 Trà Anh Duy: Quan hệ tình dục bằng miệng cần có biện pháp bảo vệ bằng bao cao su để giảm nguy cơ nhiễm bệnh.

Trường hợp 2

Nam 32 tuổi xuất hiện nổi mề đay toàn thân, khó thở nhẹ sau khi nuốt tinh dịch trong quan hệ tình dục. Xét nghiệm cho thấy IgE huyết thanh tăng 420 IU/mL (bình thường <100). Chẩn đoán: dị ứng tinh dịch. Bệnh nhân được điều trị chống dị ứng, hồi phục sau 2 giờ.

Khuyến cáo TS.BS.CK2 Trà Anh Duy: Với những bệnh nhân có tiền sử dị ứng tinh dịch, cần tránh tiếp xúc và tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa dị ứng để có kế hoạch phòng ngừa.

7. Phòng ngừa

• Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục bằng miệng.
• Tầm soát STIs định kỳ cho cả hai bạn tình.
• Tư vấn về sức khỏe sinh sản và tình dục an toàn.
• Với bệnh nhân có dị ứng tinh dịch, cần tránh phơi nhiễm và có thể cân nhắc các biện pháp hỗ trợ sinh sản thay thế.

8. Kết luận

Nuốt tinh dịch thường không gây nguy hại nghiêm trọng cho sức khỏe ở người khỏe mạnh, nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ y học như lây truyền STIs và phản ứng dị ứng. Một số nghiên cứu gợi ý lợi ích tâm lý từ việc tiếp xúc với tinh dịch, song bằng chứng chưa đủ mạnh để đưa ra khuyến nghị. Việc phòng ngừa, tầm soát và xử trí kịp thời là cần thiết nhằm bảo vệ sức khỏe sinh sản và tình dục nam giới. Thực hành tình dục an toàn, kết hợp bảo vệ bằng bao cao su và kiểm tra sức khỏe định kỳ, vẫn là những biện pháp quan trọng nhất.

Dr. Tra Anh Duy (BS Chuối Men’s Health)