Sống Khai Vấn: Hành Trình Kiến Tạo Cuộc Đời Ý Nghĩa Và Trọn Vẹn

---

Trong cuộc sống hiện đại đầy rẫy những áp lực và biến động, chúng ta thường bị cuốn vào guồng quay của công việc, các mối quan hệ và những lo toan thường nhật. Điều này có thể khiến chúng ta dần đánh mất kết nối với bản thân, lãng quên những giá trị và mục tiêu đích thực của cuộc đời. “Sống Khai vấn” (Coaching Lifestyle) là một triết lý và phương pháp tiếp cận giúp chúng ta khơi dậy tiềm năng nội tại, tìm lại sự cân bằng và kiến tạo một cuộc đời ý nghĩa, trọn vẹn.

Khai vấn (Coaching) là gì?

Khai vấn (Coaching) là một quá trình hợp tác, hỗ trợ cá nhân hoặc tổ chức khám phá và phát huy tối đa tiềm năng của bản thân để đạt được mục tiêu mong muốn. Khác với tư vấn (consulting) hay trị liệu (therapy), khai vấn không tập trung vào việc đưa ra lời khuyên hay giải quyết các vấn đề trong quá khứ, mà tập trung vào việc khơi gợi sự tự nhận thức (self-awareness), trách nhiệm (responsibility) và hành động (action) của người được khai vấn (coachee).

Nền tảng của sống Khai vấn

• Niềm tin vào tiềm năng con người: Mỗi cá nhân đều sở hữu những tiềm năng vô hạn, chỉ là chúng ta chưa biết cách khai phá và phát huy chúng.
• Tập trung vào hiện tại và tương lai: Khai vấn không tập trung vào việc phân tích quá khứ, mà tập trung vào những gì có thể thay đổi ở hiện tại và tương lai để hướng tới mục tiêu.
• Tinh thần tự chịu trách nhiệm: Mỗi người tự chịu trách nhiệm cho cuộc đời mình, cho những lựa chọn và hành động của mình.
• Hành động hướng tới mục tiêu: Khai vấn là một quá trình hành động, khuyến khích người được khai vấn biến những ý tưởng và mong muốn thành hành động cụ thể.
• Tinh thần học hỏi và khám phá: Khơi dậy sự tò mò, khuyến khích việc học hỏi và khám phá bản thân cũng như thế giới xung quanh.

Các nguyên tắc cốt lõi của sống Khai vấn

1. Lắng nghe sâu sắc (Deep Listening): Lắng nghe không chỉ bằng tai mà còn bằng cả trái tim, thấu hiểu những gì người khác nói và không nói, tạo không gian an toàn và tin tưởng để người khác có thể thoải mái chia sẻ.
2. Đặt câu hỏi mạnh mẽ (Powerful Questioning): Đặt những câu hỏi mở, khơi gợi suy nghĩ và phản tư của người khác, giúp họ khám phá ra những góc nhìn mới và tìm ra câu trả lời của chính mình.
3. Phản hồi mang tính xây dựng (Constructive Feedback): Phản hồi trung thực, khách quan và tập trung vào hành vi, không phải con người, giúp người khác nhận ra điểm mạnh và điểm cần cải thiện.
4. Tạo không gian phản tư (Reflection Space): Tạo điều kiện để người được khai vấn có thời gian và không gian suy ngẫm về bản thân, về những suy nghĩ, cảm xúc và hành động của mình.
5. Hành động hướng tới mục tiêu (Action towards Goal): Hỗ trợ người được khai vấn xây dựng những kế hoạch hành động cụ thể, khả thi và có thể đo lường được, đồng thời theo dõi tiến độ và vượt qua những thử thách.
6. Sự đồng hành (Partnership): Khai vấn là một quá trình hợp tác, đồng hành, trong đó người khai vấn và người được khai vấn cùng nhau khám phá và đạt được mục tiêu.

Áp dụng sống Khai vấn vào cuộc sống hàng ngày

• Trong công việc:
  • Lãnh đạo theo phong cách khai vấn, trao quyền cho nhân viên, khuyến khích sự sáng tạo và tạo môi trường làm việc tích cực.
  • Phản hồi mang tính xây dựng, giúp nhân viên phát triển và nâng cao hiệu suất làm việc.
  • “Theo nghiên cứu của Grant, A. M. (2014) công bố trên tạp chí Harvard Business Review, lãnh đạo theo phong cách khai vấn giúp tăng hiệu suất làm việc của nhân viên lên đến 20%”.
  • Phát triển năng lực tự học và tự định hướng cho bản thân, không ngừng nâng cao kiến thức và kỹ năng.

• Trong các mối quan hệ:
  • Lắng nghe và thấu hiểu người thân, bạn bè, tạo dựng những mối quan hệ bền vững và ý nghĩa.
  • “Nghiên cứu của Gottman, J. M. (1999) được công bố trên Tạp chí Journal of Marriage and Family cho thấy, khả năng lắng nghe và thấu hiểu là yếu tố quan trọng nhất để xây dựng một mối quan hệ bền vững”.
  • Giao tiếp hiệu quả, giải quyết xung đột một cách hòa bình và xây dựng.
  • Hỗ trợ người khác phát triển bản thân, khuyến khích họ theo đuổi đam mê và đạt được mục tiêu.
• Trong cuộc sống cá nhân:
  • Tự đặt câu hỏi và phản tư để hiểu rõ bản thân hơn, nhận ra những giá trị và mục tiêu đích thực của cuộc đời.
  • Học cách quản lý cảm xúc (emotional regulation), giảm căng thẳng (stress) và lo âu (anxiety), tìm lại sự cân bằng trong cuộc sống.
  • “Theo nghiên cứu của Seligman, M. E. P. (2011) được công bố trên cuốn sách Flourish, việc thực hành lòng biết ơn và sự lạc quan giúp tăng cường sức khỏe tinh thần và hạnh phúc”.
  • Xây dựng lối sống lành mạnh, chăm sóc sức khỏe thể chất và tinh thần.
  • Sống một cuộc đời ý nghĩa và trọn vẹn, theo đuổi đam mê và cống hiến cho cộng đồng.

Lợi ích của sống Khai vấn

• Tăng cường sự tự nhận thức (Self-awareness): Hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu, giá trị và mục tiêu của bản thân.
• Nâng cao năng lực tự học và tự định hướng (Self-directed learning): Chủ động học hỏi và phát triển bản thân.
• Cải thiện các mối quan hệ (Relationship Improvement): Giao tiếp hiệu quả và xây dựng các mối quan hệ lành mạnh.
• Giảm căng thẳng và lo âu (Stress and Anxiety Reduction): Quản lý cảm xúc và tìm lại sự cân bằng trong cuộc sống.
• Tăng cường sự tự tin và động lực (Confidence and Motivation): Vượt qua những giới hạn của bản thân và đạt được mục tiêu.
• Tìm thấy ý nghĩa và mục đích sống (Meaning and Purpose in life): Sống một cuộc đời trọn vẹn và ý nghĩa.

Các kỹ năng cần có để sống Khai vấn

• Kỹ năng lắng nghe sâu sắc (Deep Listening skills)
• Kỹ năng đặt câu hỏi mạnh mẽ (Powerful Questioning skills)

• Kỹ năng phản hồi mang tính xây dựng (Constructive Feedback skills)
• Kỹ năng xây dựng mối quan hệ (Relationship building skills)
• Kỹ năng quản lý cảm xúc (Emotional Regulation skills)
• Kỹ năng thiết lập mục tiêu (Goal Setting skills)

Những thách thức khi sống Khai vấn

• Thiếu kiên nhẫn
• Khó khăn trong việc buông bỏ sự phán xét
• Sợ hãi sự thay đổi
• Khó khăn trong việc duy trì động lực
• Cái tôi bản ngã (Ego)

Sống Khai vấn và sức khỏe tinh thần (Mental health)

Sống khai vấn có mối liên hệ mật thiết với sức khỏe tinh thần. Khi chúng ta áp dụng các nguyên tắc và kỹ năng của khai vấn vào cuộc sống, chúng ta sẽ:

• Tăng cường khả năng tự chăm sóc bản thân (Self-care)
• Giảm căng thẳng và lo âu (Stress and anxiety reduction)
• Xây dựng các mối quan hệ lành mạnh (Healthy relationship)
• Tăng cường sự tự tin và động lực (Confidence and motivation)
• Tìm thấy ý nghĩa và mục đích sống (Meaning and Purpose in life)

Tài liệu tham khảo

1. Grant, A. M. (2014). The leader as coach: How to use coaching skills to get the best out of your team. Harvard Business Review, 92(1-2), 62-70.
2. Gottman, J. M. (1999). The marriage clinic: A research-based approach to marital therapy. W. W. Norton & Company.
3. Seligman, M. E. P. (2011). Flourish: A visionary new understanding of happiness and well-being. Free Press.