Suy Sinh Dục Nguyên Phát Ở Nam Giới

---

Suy sinh dục nguyên phát (Primary hypogonadism) là một tình trạng y tế ở nam giới khi tinh hoàn không thể sản xuất đủ lượng hormone testosterone hoặc tinh trùng cần thiết cho các chức năng sinh lý và sinh sản. Đây là một dạng suy sinh dục mà nguyên nhân xuất phát trực tiếp từ tổn thương hoặc bất thường ở tinh hoàn, không liên quan đến hệ thống điều tiết nội tiết tố từ não bộ (vùng dưới đồi và tuyến yên).

1. Nguyên nhân của suy sinh dục nguyên phát

Suy sinh dục nguyên phát có nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng hầu hết đều liên quan đến tổn thương tinh hoàn hoặc bất thường trong cấu trúc và chức năng của tinh hoàn. Các nguyên nhân chính bao gồm:

• Bất thường di truyền: Hội chứng Klinefelter là nguyên nhân di truyền phổ biến nhất gây ra suy sinh dục nguyên phát. Đây là một rối loạn do nam giới có thêm một nhiễm sắc thể X (XXY thay vì XY), gây ra sự phát triển không hoàn chỉnh của tinh hoàn, dẫn đến việc sản xuất không đủ testosterone.
• Tổn thương tinh hoàn: Tinh hoàn có thể bị tổn thương do chấn thương (tai nạn, va đập mạnh), các thủ thuật y tế (như phẫu thuật), hoặc các phương pháp điều trị như hóa trị và xạ trị, thường được sử dụng để điều trị ung thư. Những tổn thương này làm giảm khả năng sản xuất testosterone của tinh hoàn.
• Bệnh lý tinh hoàn: Nhiễm trùng như viêm tinh hoàn do quai bị (mumps orchitis) cũng có thể dẫn đến suy giảm khả năng sản xuất hormone và tinh trùng của tinh hoàn.
• Lão hóa: Quá trình lão hóa tự nhiên cũng có thể góp phần vào suy sinh dục nguyên phát, khi khả năng sản xuất testosterone của tinh hoàn giảm theo tuổi tác.
• Rối loạn tự miễn: Một số trường hợp, hệ thống miễn dịch của cơ thể có thể tấn công chính các mô tinh hoàn, gây tổn thương và suy giảm chức năng.

2. Triệu chứng của suy sinh dục nguyên phát

Các triệu chứng của suy sinh dục nguyên phát ở nam giới thường liên quan đến sự thiếu hụt testosterone, và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng phụ thuộc vào tuổi khởi phát của tình trạng này:

• Trước hoặc trong tuổi dậy thì: Dậy thì muộn hoặc không hoàn chỉnh. Nam giới có thể không phát triển đầy đủ các đặc điểm sinh dục thứ cấp như lông mặt, giọng nói trầm, hoặc phát triển cơ bắp kém.
• Ở người trưởng thành: Giảm ham muốn tình dục, rối loạn cương dương, giảm khối lượng cơ, tăng mỡ bụng, giảm năng lượng, và giảm mật độ xương. Các triệu chứng tâm lý như trầm cảm, lo âu, hoặc giảm tự tin cũng thường gặp.
• Khả năng sinh sản: Suy sinh dục nguyên phát có thể dẫn đến vô sinh, do tinh hoàn không sản xuất đủ tinh trùng.

3. Chẩn đoán suy sinh dục nguyên phát

Chẩn đoán suy sinh dục nguyên phát dựa vào các xét nghiệm và kiểm tra thể chất nhằm đánh giá chức năng tinh hoàn. Các bước chẩn đoán bao gồm:

• Xét nghiệm máu: Kiểm tra nồng độ testosterone. Nam giới bị suy sinh dục nguyên phát sẽ có nồng độ testosterone thấp trong máu.
• Xét nghiệm LH và FSH: Ở những bệnh nhân suy sinh dục nguyên phát, hormone luteinizing (LH) và hormone kích thích nang trứng (FSH) từ tuyến yên sẽ tăng cao vì tuyến yên cố gắng kích thích tinh hoàn sản xuất testosterone nhưng không thành công.
• Siêu âm tinh hoàn: Giúp kiểm tra kích thước và cấu trúc của tinh hoàn để phát hiện tổn thương hoặc bất thường.

4. Điều trị suy sinh dục nguyên phát

Mục tiêu điều trị suy sinh dục nguyên phát là cung cấp đủ testosterone cho cơ thể để duy trì các chức năng sinh lý và sinh sản. Các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:

• Liệu pháp thay thế testosterone (TRT): Testosterone có thể được bổ sung qua đường tiêm, gel, miếng dán hoặc viên uống. TRT giúp cải thiện các triệu chứng liên quan đến thiếu hụt testosterone như giảm ham muốn tình dục, mệt mỏi, và giảm khối lượng cơ.
• Hỗ trợ sinh sản: Trong một số trường hợp, nếu mục tiêu là cải thiện khả năng sinh sản, các biện pháp can thiệp như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) hoặc tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (ICSI) có thể được xem xét.
• Điều trị nguyên nhân: Nếu suy sinh dục nguyên phát là do một bệnh lý có thể điều trị được (như viêm tinh hoàn do quai bị), việc điều trị bệnh lý gốc sẽ giúp giảm triệu chứng.

5. Biến chứng của suy sinh dục nguyên phát

Nếu không được điều trị, suy sinh dục nguyên phát có thể gây ra nhiều biến chứng, bao gồm:

• Vô sinh: Việc không sản xuất đủ tinh trùng làm giảm khả năng thụ thai.
• Loãng xương: Thiếu testosterone kéo dài dẫn đến giảm mật độ xương, làm tăng nguy cơ loãng xương và gãy xương.
• Suy giảm chất lượng cuộc sống: Các triệu chứng về sinh lý và tâm lý như rối loạn cương dương, trầm cảm, lo lắng, và mất tự tin có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của nam giới.

6. Suy sinh dục nguyên phát và lão hóa

Suy sinh dục nguyên phát có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng nó thường xuất hiện nhiều hơn ở nam giới lớn tuổi do quá trình lão hóa. Tình trạng suy giảm testosterone do lão hóa tự nhiên thường phát triển chậm hơn, nhưng vẫn gây ra những triệu chứng tương tự.

Kết luận

Suy sinh dục nguyên phát ở nam giới là một tình trạng nghiêm trọng nhưng có thể được điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm. Liệu pháp thay thế testosterone và các phương pháp hỗ trợ sinh sản có thể giúp cải thiện các triệu chứng và duy trì chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Việc thăm khám và chẩn đoán kịp thời là rất quan trọng để tránh các biến chứng lâu dài.

Tài liệu tham khảo

1. Bhasin, S., Brito, J. P., Cunningham, G. R., Hayes, F. J., Hodis, H. N., Matsumoto, A. M., … & Yialamas, M. A. (2018). Testosterone therapy in men with hypogonadism: an Endocrine Society clinical practice guideline. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 103(5), 1715-1744.
2. Saad, F., & Gooren, L. (2008). Hypogonadism in men with erectile dysfunction: An important contributing factor. International Journal of Impotence Research, 20(2), 160-174.

Xem thêm bài viết cùng chuyên mục:

• Suy Sinh Dục Khởi Phát Sớm Ở Nam Giới
• Suy Sinh Dục Thứ Phát Ở Nam Giới