Việc sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính, và máy tính bảng đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Tuy nhiên, ánh sáng xanh phát ra từ màn hình của các thiết bị này đang gây ra nhiều lo ngại về sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe sinh lý nam giới. Các nghiên cứu khoa học gần đây đã chỉ ra rằng ánh sáng xanh không chỉ làm rối loạn giấc ngủ mà còn có ảnh hưởng đáng kể đến nồng độ testosterone và khả năng sinh sản.

1. Ánh sáng xanh là gì?

Ánh sáng xanh là ánh sáng có bước sóng ngắn từ 400 đến 495 nanomet, thuộc loại ánh sáng có năng lượng cao. Ánh sáng xanh chủ yếu phát ra từ các thiết bị điện tử, bao gồm điện thoại thông minh, máy tính, tivi, và các loại đèn LED. Mặc dù ánh sáng xanh có lợi ích trong việc giúp tăng cường sự tỉnh táo ban ngày, nhưng việc tiếp xúc quá mức với ánh sáng xanh vào ban đêm có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe, đặc biệt là sự gián đoạn chu kỳ sinh học (circadian rhythm) của cơ thể.

2. Tác động của ánh sáng xanh đến giấc ngủ và hormone sinh lý

Giấc ngủ có vai trò quan trọng trong việc điều hòa các chức năng sinh lý, bao gồm cả sản xuất testosterone, hormone sinh dục chính ở nam giới. Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences của Chang và cộng sự (2015) cho thấy rằng ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử sử dụng vào buổi tối có thể làm giảm nồng độ melatonin, hormone điều hòa giấc ngủ. Việc giảm sản xuất melatonin dẫn đến rối loạn giấc ngủ, và tình trạng thiếu ngủ kéo dài có thể ảnh hưởng đến nồng độ testosterone.

Nghiên cứu của Penev (2007), được công bố trên tạp chí Sleep, chỉ ra rằng việc ngủ không đủ giấc có thể làm giảm sản xuất testosterone, một hormone quan trọng đối với sức khỏe sinh lý nam giới. Cụ thể, testosterone thường được sản xuất trong khi ngủ, đặc biệt trong giai đoạn ngủ sâu (NREM). Khi giấc ngủ bị gián đoạn hoặc rút ngắn, sản lượng testosterone bị giảm đáng kể, điều này có thể dẫn đến giảm ham muốn tình dục, suy giảm khả năng cương cứng, và các vấn đề về sức khỏe sinh sản.

3. Tác động của ánh sáng xanh đến nồng độ testosterone

Testosterone là một hormone có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe sinh lý và sinh sản của nam giới. Việc tiếp xúc quá mức với ánh sáng xanh có thể gây ra rối loạn nhịp sinh học, làm ảnh hưởng đến sản xuất testosterone. Chellappa và cộng sự (2017), trong nghiên cứu được đăng trên tạp chí PLOS ONE, đã khám phá tác động của ánh sáng xanh lên nồng độ testosterone và các chức năng sinh lý của cơ thể. Nghiên cứu kết luận rằng tiếp xúc với ánh sáng xanh vào ban đêm có thể làm giảm nồng độ testosterone, từ đó dẫn đến suy giảm ham muốn tình dục và khả năng sinh sản.

Ngoài ra, ánh sáng xanh cũng gây ra tăng nồng độ cortisol, hormone căng thẳng, gây ức chế testosterone. Nghiên cứu của Leproult và Van Cauter (2011), được đăng trên tạp chí JAMA, cho thấy thiếu ngủ kéo dài làm tăng cortisol, đồng thời giảm nồng độ testosterone, dẫn đến các vấn đề về sinh lý như mệt mỏi, giảm sức bền và khả năng tình dục. Cortisol và testosterone hoạt động đối kháng: khi nồng độ cortisol tăng cao do căng thẳng hoặc thiếu ngủ, sản xuất testosterone bị suy giảm đáng kể.

4. Tác động đến khả năng sinh sản

Một nghiên cứu của Agarwal và cộng sự (2016), được công bố trên tạp chí Reproductive Biology and Endocrinology, đã cho thấy rằng tiếp xúc lâu dài với ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử có thể làm suy giảm chất lượng tinh trùng. Nghiên cứu này nhấn mạnh rằng sự tiếp xúc với ánh sáng xanh có thể làm tăng stress oxy hóa, một quá trình gây tổn thương cho tế bào tinh trùng và làm giảm khả năng sinh sản ở nam giới. Điều này có nghĩa rằng ngoài việc ảnh hưởng đến testosterone, ánh sáng xanh còn có khả năng gây tổn thương đến quá trình sản xuất tinh trùng, làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng.

Nghiên cứu này đặc biệt quan trọng khi chỉ ra rằng việc sử dụng các thiết bị điện tử vào buổi tối hoặc trong môi trường ánh sáng mạnh kéo dài có thể góp phần làm tăng nguy cơ vô sinh nam. Mặc dù vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu để xác định rõ hơn về tác động dài hạn của ánh sáng xanh lên khả năng sinh sản, nhưng kết quả ban đầu đã cho thấy sự ảnh hưởng tiêu cực rõ rệt.

5. Giải pháp để giảm thiểu tác động của ánh sáng xanh

Để giảm thiểu các tác động tiêu cực của ánh sáng xanh đến sức khỏe sinh lý, nam giới có thể thực hiện một số biện pháp phòng ngừa:

• Giảm tiếp xúc với ánh sáng xanh trước khi ngủ: Nghiên cứu của Chang và cộng sự (2015) khuyến nghị nên tránh sử dụng các thiết bị điện tử ít nhất 1-2 giờ trước khi đi ngủ để giảm tác động lên nồng độ melatonin và nhịp sinh học.
• Sử dụng kính lọc ánh sáng xanh hoặc phần mềm giảm ánh sáng xanh: Một số ứng dụng và thiết bị có thể giúp giảm bớt ánh sáng xanh từ màn hình, đồng thời kính lọc ánh sáng xanh cũng có thể được sử dụng để bảo vệ mắt và hệ thần kinh khỏi ánh sáng xanh quá mức.
• Tăng cường giấc ngủ và thư giãn: Đảm bảo một giấc ngủ đủ và chất lượng cao là biện pháp quan trọng để duy trì nồng độ testosterone và sức khỏe sinh lý tổng thể. Thực hành các kỹ thuật thư giãn như thiền hoặc yoga cũng có thể giúp cải thiện giấc ngủ và giảm căng thẳng.

• Cải thiện lối sống lành mạnh: Một chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục thường xuyên, và tránh các tác nhân gây căng thẳng có thể giúp duy trì nồng độ testosterone ổn định và cải thiện khả năng sinh sản.

6. Kết luận

Ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại, máy tính đã được chứng minh là có tác động tiêu cực đến sức khỏe sinh lý của nam giới, đặc biệt là giấc ngủ và nồng độ testosterone. Các nghiên cứu khoa học đã cho thấy ánh sáng xanh làm rối loạn nhịp sinh học, giảm sản xuất testosterone và làm suy giảm khả năng sinh sản. Để bảo vệ sức khỏe sinh lý, nam giới cần thực hiện các biện pháp giảm tiếp xúc với ánh sáng xanh, đặc biệt vào buổi tối, nhằm duy trì sự cân bằng hormone và cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Tài liệu tham khảo:

1. Chang, A. M., Aeschbach, D., Duffy, J. F., & Czeisler, C. A. (2015). Evening use of light-emitting eReaders negatively affects sleep, circadian timing, and next-morning alertness. Proceedings of the National Academy of Sciences, 112(4), 1232-1237.
2. Penev, P. D. (2007). Association between sleep and morning testosterone levels in older men. Sleep, 30(4), 427-432.
3. Chellappa, S. L., Steiner, R., Blattner, P., Oelhafen, P., Götz, T., & Cajochen, C. (2017). Non-visual effects of light on melatonin, alertness and cognitive performance: Can blue-enriched light keep us alert?. PLOS ONE, 12(5), e0177738.
4. Leproult, R., & Van Cauter, E. (2011). Effect of 1 week of sleep restriction on testosterone levels in young healthy men. JAMA, 305(21), 2173-2174.
5. Agarwal, A., Mulgund, A., Hamada, A., & Chyatte, M. R. (2016). A unique view on male infertility around the globe. Reproductive Biology and Endocrinology, 14(1), 37.