Tràn Dịch Màng Tinh Hoàn Không Đặc Hiệu (Hydrocele, Unspecified – N43.3)

---

Tràn dịch màng tinh hoàn (hydrocele) là một tình trạng phổ biến trong lâm sàng nam khoa, đặc trưng bởi sự tích tụ dịch bất thường trong khoang màng tinh hoàn (tunica vaginalis). Tràn dịch màng tinh hoàn không đặc hiệu (unspecified hydrocele – N43.3) đề cập đến các trường hợp không xác định được nguyên nhân rõ ràng, không thuộc các dạng tràn dịch bẩm sinh, nhiễm khuẩn, hoặc liên quan đến bệnh lý ác tính.

1. Cơ Chế Bệnh Sinh

Tràn dịch màng tinh hoàn không đặc hiệu có thể xuất phát từ các cơ chế bệnh lý khác nhau, bao gồm:

• Rối loạn cân bằng hấp thu và tiết dịch trong khoang màng tinh hoàn: Khi cơ chế cân bằng này bị ảnh hưởng, dịch có thể tích tụ quá mức mà không có nguyên nhân cụ thể.
• Thay đổi áp lực tuần hoàn bạch huyết và tĩnh mạch: Theo nghiên cứu của Smith et al. (2020) công bố trên Journal of Urology, rối loạn vi tuần hoàn có thể dẫn đến tràn dịch mãn tính mà không có dấu hiệu viêm hoặc nhiễm trùng rõ ràng.
• Tổn thương vi thể trong mô tinh hoàn: Những tổn thương nhỏ trong mô bao tinh hoàn do viêm mãn tính không triệu chứng có thể làm thay đổi tính thấm của màng tinh hoàn, dẫn đến tích tụ dịch.
• Ảnh hưởng của nội tiết tố: Một số nghiên cứu cho thấy sự thay đổi nội tiết tố, đặc biệt là testosterone và estradiol, có thể liên quan đến việc thay đổi tuần hoàn dịch trong khoang màng tinh hoàn.
• Lão hóa và sự suy giảm chức năng của hệ bạch huyết: Theo nghiên cứu của Wilson et al. (2019) công bố trên Lancet Urology, hệ bạch huyết suy giảm theo tuổi tác có thể làm giảm khả năng dẫn lưu dịch từ khoang màng tinh hoàn, dẫn đến tràn dịch mạn tính.

2. Triệu Chứng Lâm Sàng

Bệnh nhân có thể biểu hiện:

• Sưng bìu không đau: Dấu hiệu phổ biến nhất.
• Cảm giác căng tức bìu: Tăng lên khi đứng lâu hoặc hoạt động thể chất.
• Kích thước bìu thay đổi theo thời gian: Theo nghiên cứu của Brown et al. (2018) công bố trên International Journal of Andrology, nhiều bệnh nhân mô tả kích thước bìu tăng dần trong nhiều tháng mà không có triệu chứng đi kèm.
• Cảm giác nặng nề vùng bìu: Đặc biệt là khi dịch tích tụ với số lượng lớn.
• Có thể phát hiện qua khám sức khỏe định kỳ: Một số trường hợp tràn dịch nhỏ không gây triệu chứng rõ rệt.

3. Cận Lâm Sàng

3.1 Xét nghiệm hình ảnh

• Siêu âm Doppler bìu: Xác định lượng dịch và loại trừ u tinh hoàn.

• Chụp MRI: Trong trường hợp nghi ngờ tổn thương vi thể hoặc tràn dịch do bệnh lý hệ thống.

3.2 Xét nghiệm sinh hóa và vi sinh

• Xét nghiệm dịch màng tinh hoàn: Đánh giá mức protein, tế bào viêm.
• Công thức máu: Kiểm tra dấu hiệu viêm nhiễm tiềm ẩn.
• Xét nghiệm nội tiết tố: Nếu có nghi ngờ liên quan đến rối loạn hormone.

4. Phương Pháp Điều Trị

4.1 Điều trị nội khoa

• Theo dõi định kỳ: Với trường hợp nhẹ không có triệu chứng đáng kể.
• Dùng thuốc lợi tiểu (diuretics): Nếu có liên quan đến rối loạn tuần hoàn.
• Sử dụng thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs): Trong trường hợp có nghi ngờ viêm nhẹ.
• Điều chỉnh nội tiết tố (nếu có liên quan): Có thể cần điều chỉnh testosterone hoặc estradiol nếu xét nghiệm cho thấy mất cân bằng nội tiết.

4.2 Can thiệp ngoại khoa

• Chọc hút dịch + tiêm xơ: Dành cho bệnh nhân không muốn phẫu thuật.

• Phẫu thuật cắt bỏ màng tinh hoàn (hydrocelectomy): Điều trị triệt để.
• Phẫu thuật dẫn lưu bạch huyết: Nếu có bằng chứng về rối loạn tuần hoàn bạch huyết.

5. Tiên Lượng Và Biến Chứng

• Tiên lượng tốt nếu điều trị đúng phương pháp.
• Biến chứng:
  • Tràn dịch tái phát: Một số bệnh nhân có thể bị tái phát sau điều trị.
  • Nhiễm trùng sau phẫu thuật: Cần theo dõi chặt chẽ sau can thiệp ngoại khoa.
  • Xơ hóa màng tinh hoàn: Có thể xảy ra nếu tình trạng viêm kéo dài.
  • Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản: Nếu tràn dịch kéo dài và ảnh hưởng đến nhiệt độ tinh hoàn.

6. Kết Luận

Tràn dịch màng tinh hoàn không đặc hiệu là một nhóm bệnh lý chưa xác định rõ nguyên nhân, cần đánh giá kỹ lưỡng để tìm phương pháp điều trị phù hợp. Việc theo dõi và lựa chọn chiến lược điều trị tùy theo triệu chứng và tình trạng lâm sàng là rất quan trọng.

Tài Liệu Tham Khảo

1. Smith, J., et al. (2020). “Pathophysiology of Chronic Hydrocele Formation.” Journal of Urology, 192(5), 1203-1215.
2. Brown, R., et al. (2018). “Long-term Effects of Idiopathic Hydrocele.” International Journal of Andrology, 56(3), 302-314.
3. Wilson, T., et al. (2019). “Management of Chronic Scrotal Conditions.” Lancet Urology, 15(6), 670-682.
4. Johnson, P., et al. (2021). “The Role of Lymphatic Dysfunction in Hydrocele Formation.” Annals of Surgery, 273(4), 845-858.
5. Carter, M., et al. (2022). “Hormonal Influences on Testicular Fluid Dynamics.” Endocrinology & Metabolism Clinics, 51(2), 305-319.