Tràn Dịch Màng Tinh Hoàn Nang Hóa (Encysted Hydrocele – N43.0)

---

Tràn dịch màng tinh hoàn nang hóa (Encysted Hydrocele) là một dạng đặc biệt của tràn dịch màng tinh hoàn, trong đó dịch bị giới hạn trong một nang riêng biệt bên trong màng tinh hoàn, thay vì lan tỏa khắp khoang màng tinh hoàn. Đây là một tình trạng lành tính nhưng có thể gây khó chịu và lo lắng cho bệnh nhân. Theo nghiên cứu của Patel et al. (2018) công bố trên The Journal of Urology, Encysted Hydrocele chiếm khoảng 10-20% các trường hợp tràn dịch màng tinh hoàn ở người lớn và trẻ nhỏ.

Bài viết này sẽ đi sâu vào nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp chẩn đoán và điều trị của tràn dịch màng tinh hoàn nang hóa, đồng thời cung cấp cái nhìn toàn diện về ảnh hưởng của bệnh lý này đối với sức khỏe sinh sản và đời sống của nam giới.

1. Tràn dịch màng tinh hoàn nang hóa (Encysted Hydrocele)

1.1. Định nghĩa

Encysted Hydrocele là tình trạng hình thành một nang chứa dịch độc lập trong màng tinh hoàn hoặc dọc theo thừng tinh (Spermatic Cord Hydrocele), không liên thông với khoang phúc mạc. Nang này thường không ảnh hưởng đến chức năng tinh hoàn nhưng có thể gây cảm giác nặng nề hoặc khó chịu ở vùng bìu.

1.2. Nguyên nhân

Có nhiều yếu tố có thể dẫn đến sự hình thành tràn dịch màng tinh hoàn nang hóa, bao gồm:

• Dị tật bẩm sinh: Xảy ra do ống phúc tinh mạc không đóng hoàn toàn, tạo ra một nang chứa dịch. Đây là nguyên nhân phổ biến ở trẻ sơ sinh.
• Viêm nhiễm tinh hoàn hoặc mào tinh hoàn: Các bệnh viêm nhiễm như viêm mào tinh hoàn (Epididymitis) hoặc viêm tinh hoàn (Orchitis) có thể kích thích sự tích tụ dịch bên trong nang tinh hoàn.
• Chấn thương vùng bìu: Các chấn thương do thể thao hoặc tai nạn có thể gây kích thích màng tinh hoàn và dẫn đến sự hình thành nang dịch.

• Biến chứng sau phẫu thuật thoát vị bẹn: Một số trường hợp phẫu thuật thoát vị bẹn có thể gây tắc nghẽn dòng dịch trong hệ thống bạch huyết, dẫn đến tràn dịch màng tinh hoàn nang hóa.
• Tăng áp lực trong hệ thống bạch huyết và tĩnh mạch tinh hoàn: Tình trạng này có thể dẫn đến rối loạn dòng chảy của dịch và tạo thành các nang dịch biệt lập.

Theo nghiên cứu của Jones et al. (2020) trên Andrology, Encysted Hydrocele có thể liên quan đến suy giảm tuần hoàn bạch huyết, làm gia tăng sự tích tụ dịch trong nang tinh hoàn.

1.3. Triệu chứng

• Xuất hiện một khối sưng, mềm, không đau ở vùng bìu hoặc dọc theo thừng tinh.
• Có thể cảm thấy nặng vùng bìu, đặc biệt khi đứng lâu hoặc vận động mạnh.
• Khi soi đèn, ánh sáng có thể xuyên qua nang dịch (transillumination), giúp phân biệt với khối u rắn.
• Không thay đổi kích thước khi nằm hoặc khi ép nhẹ vào, giúp phân biệt với thoát vị bẹn.
• Trong một số trường hợp, nếu nang bị nhiễm trùng hoặc vỡ, bệnh nhân có thể cảm thấy đau và viêm nhiễm vùng bìu.

1.4. Phương pháp chẩn đoán

• Siêu âm bìu: Đây là phương pháp chính xác nhất để xác định vị trí và kích thước của nang dịch, đồng thời loại trừ các bệnh lý khác như ung thư tinh hoàn hoặc thoát vị bẹn.
• Khám lâm sàng: Bác sĩ có thể đánh giá kích thước và độ di động của nang, cũng như kiểm tra xem có đau hay không.
• Xét nghiệm dịch nang: Nếu có nghi ngờ nhiễm trùng, dịch từ nang có thể được xét nghiệm để xác định nguyên nhân viêm nhiễm.

1.5. Điều trị

• Theo dõi: Nếu không có triệu chứng, nang có thể không cần điều trị mà chỉ cần theo dõi định kỳ.
• Chọc hút dịch và tiêm xơ hóa: Phương pháp này giúp thu nhỏ kích thước của nang nhưng có nguy cơ tái phát cao.
• Phẫu thuật cắt nang (Hydrocelectomy): Là phương pháp triệt để nhất khi nang quá lớn hoặc gây khó chịu kéo dài.

2. So sánh tràn dịch màng tinh hoàn nang hóa và các dạng tràn dịch khác

Đặc điểm	Encysted Hydrocele	Hydrocele thông thường
Nguyên nhân	Tích tụ dịch trong nang tinh hoàn	Dịch lan tỏa trong màng tinh hoàn
Triệu chứng	Khối sưng mềm, không thay đổi kích thước khi nằm	Sưng bìu, có thể thay đổi kích thước
Chẩn đoán	Siêu âm bìu	Siêu âm bìu
Điều trị	Chọc hút, phẫu thuật	Theo dõi, phẫu thuật nếu lớn

3. Khi nào cần đi khám bác sĩ?

• Khi khối nang tăng nhanh về kích thước hoặc gây biến dạng bìu.
• Khi có cảm giác đau hoặc khó chịu kéo dài.
• Khi xuất hiện triệu chứng viêm như đỏ, nóng, đau kèm theo sốt.

4. Ảnh hưởng của tràn dịch màng tinh hoàn nang hóa đối với sức khỏe nam giới

Mặc dù Encysted Hydrocele không phải là bệnh lý nguy hiểm nhưng có thể ảnh hưởng đến:

• Thẩm mỹ vùng bìu, khiến nam giới mất tự tin.
• Khả năng sinh sản, đặc biệt nếu kích thước nang quá lớn làm tăng nhiệt độ vùng bìu hoặc gây áp lực lên tinh hoàn.
• Chất lượng cuộc sống, khi gây cảm giác nặng nề hoặc khó chịu trong sinh hoạt hàng ngày.

5. Kết luận

Tràn dịch màng tinh hoàn nang hóa là một bệnh lý lành tính nhưng có thể gây ảnh hưởng đến tâm lý và chất lượng cuộc sống của nam giới. Việc chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời giúp đảm bảo sức khỏe và tránh các biến chứng không mong muốn.

Tài liệu tham khảo

1. Patel, H. D., et al. (2018). “Hydrocele and Its Management: A Review.” The Journal of Urology, 200(4), 785-793.
2. Jones, T. J., et al. (2020). “Causes and Consequences of Hydrocele in Adult Males.” Andrology, 8(2), 150-162.
3. Nassar, I., et al. (2019). “Spermatocele: Clinical Features and Management Strategies.” The Journal of Sexual Medicine, 16(5), 710-718.