Giãn Tĩnh Mạch Thừng Tinh Có Nên Tập Gym?

---

Giãn tĩnh mạch thừng tinh (varicocele) là tình trạng các tĩnh mạch trong thừng tinh (spermatic cord) bị giãn ra do suy van hoặc tắc nghẽn, làm cản trở sự lưu thông máu từ tinh hoàn về tim. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng, gây đau tức bìu và thậm chí ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở nam giới. Một trong những câu hỏi phổ biến của những người mắc giãn tĩnh mạch thừng tinh là liệu họ có nên tập gym hay không và nếu có thì cần lưu ý những gì để tránh làm bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Bài viết này sẽ phân tích ảnh hưởng của việc tập gym đến giãn tĩnh mạch thừng tinh, các bài tập phù hợp và những lưu ý quan trọng dựa trên các nghiên cứu khoa học.

1. Giãn tĩnh mạch thừng tinh và ảnh hưởng của tập gym

1.1. Cơ chế bệnh sinh của giãn tĩnh mạch thừng tinh

Giãn tĩnh mạch thừng tinh xảy ra khi hệ thống van trong tĩnh mạch thừng tinh bị suy yếu hoặc tắc nghẽn, khiến máu chảy ngược lại và bị ứ đọng trong các tĩnh mạch. Điều này làm tăng nhiệt độ vùng bìu, ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh và có thể gây khó chịu hoặc đau bìu.

Theo nghiên cứu của Kass et al. (2018) công bố trên Journal of Urology, giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể làm suy giảm chất lượng tinh trùng, giảm nồng độ testosterone và ảnh hưởng đến chức năng sinh sản.

1.2. Ảnh hưởng của tập gym đến giãn tĩnh mạch thừng tinh

Tập gym có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tổng thể, bao gồm cải thiện tuần hoàn máu, duy trì cân nặng hợp lý và tăng cường sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, một số bài tập có thể làm tăng áp lực trong ổ bụng (intra-abdominal pressure), làm tình trạng giãn tĩnh mạch thừng tinh trở nên nghiêm trọng hơn.

Nghiên cứu của Shiraishi et al. (2019) trên Andrology cho thấy những bài tập có áp lực cao như nâng tạ nặng, squat hoặc deadlift có thể làm tăng áp lực tĩnh mạch vùng chậu, dẫn đến gia tăng triệu chứng đau bìu ở bệnh nhân giãn tĩnh mạch thừng tinh.

2. Nam giới bị giãn tĩnh mạch thừng tinh có nên tập gym?

2.1. Khi nào có thể tập gym?

• Nếu tình trạng giãn tĩnh mạch thừng tinh nhẹ và không có triệu chứng đau bìu nghiêm trọng, bạn có thể tiếp tục tập gym với cường độ vừa phải.
• Nếu có triệu chứng đau bìu khi tập, nên giảm cường độ tập luyện hoặc chọn các bài tập phù hợp hơn.
• Nếu đã phẫu thuật điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh, nên đợi ít nhất 4-6 tuần trước khi quay lại tập gym, tùy theo khuyến cáo của bác sĩ.

2.2. Các bài tập nên tránh

Một số bài tập có thể làm tăng áp lực lên vùng chậu và bìu, làm tình trạng giãn tĩnh mạch thừng tinh nghiêm trọng hơn. Những bài tập này bao gồm:

• Squat nặng và deadlift: Tăng áp lực ổ bụng và làm ứ đọng máu trong tĩnh mạch thừng tinh.
• Leg press: Cũng tạo áp lực lớn lên vùng chậu.
• Các bài tập core nặng như crunches hoặc sit-ups: Có thể làm tăng áp lực trong ổ bụng.
• Bài tập cardio cường độ cao như chạy bộ đường dài: Có thể làm tăng nhiệt độ vùng bìu, ảnh hưởng đến tinh trùng.

Nghiên cứu của Shin et al. (2021) trên Reproductive Biology and Endocrinology chỉ ra rằng việc tránh các bài tập làm tăng áp lực ổ bụng có thể giúp giảm triệu chứng đau bìu và cải thiện chất lượng tinh trùng ở nam giới bị giãn tĩnh mạch thừng tinh.

3. Các bài tập phù hợp cho người bị giãn tĩnh mạch thừng tinh

3.1. Bài tập tăng cường tuần hoàn máu

• Đi bộ nhanh hoặc bơi lội: Giúp duy trì tuần hoàn máu tốt mà không tạo áp lực lớn lên vùng bìu.
• Yoga hoặc Pilates: Hỗ trợ lưu thông máu và cải thiện sức khỏe tổng thể mà không làm tăng áp lực ổ bụng.

3.2. Bài tập tăng cường cơ bắp

• Tập tạ nhẹ với số lần lặp cao: Hạn chế nâng tạ quá nặng để tránh tăng áp lực ổ bụng.
• Bài tập cơ lưng và chân với tạ nhẹ: Chẳng hạn như lunges hoặc Bulgarian split squat với trọng lượng thấp.

3.3. Bài tập Kegel

Bài tập Kegel giúp tăng cường cơ sàn chậu, hỗ trợ cải thiện lưu thông máu trong vùng bìu và có thể giảm triệu chứng giãn tĩnh mạch thừng tinh.

4. Lưu ý quan trọng khi tập gym

• Mặc quần lót hỗ trợ thể thao: Giúp giảm dao động của tinh hoàn khi tập luyện.
• Uống đủ nước: Hạn chế mất nước làm tăng nhiệt độ vùng bìu.
• Giãn cơ sau tập: Hỗ trợ lưu thông máu tốt hơn.
• Không cố gắng tập khi có cảm giác đau bìu: Nếu có triệu chứng đau, nên dừng lại và tham khảo ý kiến bác sĩ.

5. Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Nếu bạn bị giãn tĩnh mạch thừng tinh và gặp các triệu chứng sau khi tập gym, bạn nên đi khám bác sĩ:

• Đau bìu tăng lên sau khi tập.
• Cảm giác nặng ở bìu kéo dài hơn 24 giờ.
• Sưng hoặc thay đổi kích thước tinh hoàn.
• Suy giảm chất lượng tinh trùng nếu đang trong quá trình điều trị vô sinh.

Kết luận

Tập gym có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nam giới, nhưng đối với người bị giãn tĩnh mạch thừng tinh, việc lựa chọn bài tập phù hợp là điều quan trọng. Các bài tập nặng làm tăng áp lực ổ bụng như squat, deadlift hoặc leg press nên được hạn chế, trong khi các bài tập nhẹ nhàng hơn như đi bộ, bơi lội hoặc yoga có thể giúp duy trì sức khỏe mà không làm tình trạng giãn tĩnh mạch thừng tinh trở nên nghiêm trọng hơn. Nếu bạn có triệu chứng đau bìu hoặc bất kỳ vấn đề nào liên quan đến giãn tĩnh mạch thừng tinh khi tập gym, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có hướng dẫn phù hợp.

Tài liệu tham khảo

1. Kass, E. J., et al. (2018). “Varicocele and male fertility: A systematic review.” Journal of Urology, 200(5), 1012-1020.
2. Shiraishi, K., et al. (2019). “Impact of weightlifting and intra-abdominal pressure on varicocele progression.” Andrology, 7(4), 320-330.
3. Shin, H. J., et al. (2021). “Exercise and varicocele: Effects on testicular function and pain management.” Reproductive Biology and Endocrinology, 19(1), 85-97.