Suy Sinh Dục Khởi Phát Sớm Ở Nam Giới
Trung tâm Sức khoẻ Nam Giới Men's Health
Suy sinh dục khởi phát sớm (early-onset hypogonadism) là một tình trạng suy giảm sản xuất testosterone ở nam giới xảy ra ở độ tuổi trẻ hơn, thường là trong tuổi dậy thì hoặc ngay sau đó. Điều này khác biệt so với suy sinh dục khởi phát muộn (thường xảy ra ở tuổi trung niên và già) bởi nó ảnh hưởng đến quá trình phát triển giới tính trong giai đoạn dậy thì và có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với sự phát triển sinh dục, khả năng sinh sản, và tâm lý.
1. Nguyên nhân của suy sinh dục khởi phát sớm
Nguyên nhân của suy sinh dục khởi phát sớm có thể bao gồm nhiều yếu tố khác nhau, thường liên quan đến bất thường trong sự phát triển hoặc tổn thương hệ thống nội tiết từ sớm. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:
- Bất thường di truyền: Hội chứng Klinefelter, hội chứng Noonan, hoặc các rối loạn di truyền khác gây ra sự bất thường về nhiễm sắc thể, ảnh hưởng đến sự phát triển của tinh hoàn và sản xuất testosterone.
- Tổn thương tinh hoàn: Chấn thương tinh hoàn, nhiễm trùng (chẳng hạn như quai bị gây viêm tinh hoàn), hoặc các thủ thuật y tế (xạ trị, hóa trị liệu) có thể gây ra suy giảm chức năng tinh hoàn từ sớm.
- Rối loạn tuyến yên hoặc vùng dưới đồi: Các bệnh lý như khối u tuyến yên, tổn thương sọ não, hoặc các bệnh lý tự miễn có thể làm gián đoạn sự sản xuất hormone kích thích tinh hoàn, dẫn đến thiếu hụt testosterone.
- Thiếu hụt hormone tăng trưởng: Các rối loạn nội tiết tố liên quan đến thiếu hụt hormone tăng trưởng hoặc bất thường vùng dưới đồi và tuyến yên có thể dẫn đến suy giảm chức năng tinh hoàn và sản xuất testosterone.
2. Triệu chứng của suy sinh dục khởi phát sớm
Triệu chứng của suy sinh dục khởi phát sớm thường xuất hiện ngay trong hoặc sau tuổi dậy thì, và bao gồm:
- Chậm phát triển đặc điểm sinh dục thứ cấp: Nam giới có thể không phát triển đầy đủ các đặc điểm như giọng nói trầm, lông trên cơ thể và mặt, cơ bắp phát triển kém, và dương vật, tinh hoàn không phát triển đầy đủ.
- Chậm phát triển chiều cao: Testosterone góp phần quan trọng trong quá trình phát triển chiều cao và cơ bắp ở tuổi dậy thì. Thiếu hormone này có thể dẫn đến tầm vóc nhỏ bé và chậm phát triển cơ thể.
- Vô sinh: Thiếu testosterone có thể ảnh hưởng đến sự phát triển và sản xuất tinh trùng, dẫn đến vô sinh ở độ tuổi trưởng thành.
- Rối loạn cương dương: Ở tuổi trưởng thành, thiếu testosterone có thể gây rối loạn cương dương và giảm ham muốn tình dục.
- Tâm lý và hành vi: Suy sinh dục khởi phát sớm có thể ảnh hưởng lớn đến tâm lý và hành vi của thanh niên, gây ra trầm cảm, lo âu, và giảm tự tin.
3. Chẩn đoán suy sinh dục khởi phát sớm
Chẩn đoán suy sinh dục khởi phát sớm thường bao gồm:
- Xét nghiệm máu: Để kiểm tra mức testosterone, hormone luteinizing (LH) và hormone kích thích nang trứng (FSH). Nếu nồng độ testosterone thấp và LH và FSH cao, đây có thể là dấu hiệu của suy sinh dục nguyên phát. Nếu cả LH và FSH thấp cùng với testosterone thấp, điều này có thể gợi ý suy sinh dục thứ phát.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): Được sử dụng để kiểm tra các bất thường trong tuyến yên và vùng dưới đồi, đặc biệt là khi nghi ngờ có khối u hoặc rối loạn nội tiết khác.
- Đánh giá di truyền: Nếu nghi ngờ các bệnh lý di truyền như hội chứng Klinefelter, có thể thực hiện các xét nghiệm nhiễm sắc thể để xác nhận chẩn đoán.
4. Điều trị suy sinh dục khởi phát sớm
Điều trị suy sinh dục khởi phát sớm tập trung vào việc khôi phục mức testosterone và hỗ trợ sự phát triển sinh dục và sinh lý:
- Liệu pháp thay thế testosterone (TRT): TRT thường được sử dụng để bổ sung testosterone cho cơ thể. Điều này giúp thúc đẩy sự phát triển các đặc điểm sinh dục thứ cấp, tăng cường khối lượng cơ, cải thiện chức năng tình dục và sức khỏe tổng thể.
- Điều trị nguyên nhân gốc rễ: Nếu suy sinh dục khởi phát sớm là do khối u tuyến yên hoặc các rối loạn khác, điều trị sẽ tập trung vào loại bỏ hoặc điều chỉnh các yếu tố gây bệnh.
- Hỗ trợ sinh sản: Đối với những người có vấn đề về sinh sản do suy sinh dục, các phương pháp hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) hoặc tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (ICSI) có thể được xem xét.
5. Biến chứng của suy sinh dục khởi phát sớm
Suy sinh dục khởi phát sớm có thể gây ra nhiều biến chứng nếu không được điều trị kịp thời:
- Vô sinh: Sự thiếu hụt testosterone có thể gây ra vô sinh do giảm sản xuất tinh trùng hoặc tinh trùng kém chất lượng.
- Giảm mật độ xương: Testosterone giúp duy trì mật độ xương. Suy giảm testosterone có thể dẫn đến loãng xương và nguy cơ gãy xương.
- Suy giảm sức khỏe tâm lý: Suy sinh dục khởi phát sớm có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý, gây ra các vấn đề như trầm cảm, lo âu và tự ti.
Kết luận
Suy sinh dục khởi phát sớm là một tình trạng nghiêm trọng ảnh hưởng đến sự phát triển và sức khỏe sinh lý của nam giới ngay từ tuổi dậy thì. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể giúp giảm bớt các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Điều trị thường bao gồm liệu pháp thay thế testosterone và điều trị nguyên nhân gốc rễ, nếu có.
Tài liệu tham khảo
- Bhasin, S., Brito, J. P., Cunningham, G. R., Hayes, F. J., Hodis, H. N., Matsumoto, A. M., … & Yialamas, M. A. (2018). Testosterone therapy in men with hypogonadism: an Endocrine Society clinical practice guideline. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 103(5), 1715-1744.
- Huhtaniemi, I., & Tajar, A. (2015). Hypogonadism. Encyclopedia of Endocrine Diseases.
Xem thêm bài viết cùng chuyên mục: