Lỗ Đái Lệch Thấp (Hypospadias – Q54)

---

Lỗ đái lệch thấp (Hypospadias) là một dị tật bẩm sinh ở nam giới, trong đó lỗ tiểu (lỗ niệu đạo) không nằm ở vị trí bình thường trên đầu dương vật mà lại nằm ở mặt dưới, thường là ở thân dương vật, gần bìu hoặc thậm chí trong bìu. Đây là một trong những dị tật bẩm sinh thường gặp nhất ở nam em bé, ảnh hưởng đến chức năng tiểu tiện, thẩm mỹ và sức khỏe sinh sản sau này.

Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin chi tiết về lỗ đái lệch thấp, bao gồm:

• Định nghĩa và nguyên nhân
• Phân loại
• Chẩn đoán
• Điều trị
• Chăm sóc sau phẫu thuật
• Những lưu ý quan trọng

1. Định nghĩa và nguyên nhân

Lỗ đái lệch thấp (Hypospadias) là một dị tật bẩm sinh ở nam giới, trong đó lỗ tiểu (meatus) không nằm ở vị trí bình thường trên đầu dương vật (glans penis) mà lại nằm ở mặt dưới, thường là ở thân dương vật (penile shaft), gần bìu (scrotum) hoặc thậm chí trong bìu.

Nguyên nhân gây ra lỗ đái lệch thấp chưa được xác định chính xác. Tuy nhiên, một số yếu tố nguy cơ được cho là có liên quan bao gồm:

• Yếu tố di truyền: Lỗ đái lệch thấp có thể di truyền trong gia đình.
  • Theo nghiên cứu của Fredell và cộng sự (2002) công bố trên tạp chí The Journal of Urology, nguy cơ mắc lỗ đái lệch thấp ở con trai tăng lên 8 lần nếu cha hoặc anh em trai của họ cũng bị dị tật này.
• Yếu tố môi trường: Tiếp xúc với một số hóa chất trong thời kỳ mang thai như thuốc trừ sâu, chất dioxin… có thể làm tăng nguy cơ gây dị tật cho thai nhi.
• Yếu tố nội tiết: Rối loạn nội tiết tố nam ở thai nhi trong giai đoạn phát triển của bộ phận sinh dục cũng có thể là nguyên nhân gây ra lỗ đái lệch thấp.

2. Phân loại

Lỗ đái lệch thấp được phân loại dựa trên vị trí của lỗ tiểu trên dương vật:

• Lỗ đái lệch thấp đầu dương vật (glandular hypospadias): Lỗ tiểu nằm ở đầu dương vật, gần vị trí bình thường.
• Lỗ đái lệch thấp thân dương vật (penile hypospadias): Lỗ tiểu nằm ở thân dương vật.
• Lỗ đái lệch thấp bìu – dương vật (penoscrotal hypospadias): Lỗ tiểu nằm giữa bìu và dương vật.
• Lỗ đái lệch thấp bìu (scrotal hypospadias): Lỗ tiểu nằm trong bìu.
• Lỗ đái lệch thấp hậu môn (perineal hypospadias): Lỗ tiểu nằm ở vùng giữa bìu và hậu môn.

3. Chẩn đoán

Lỗ đái lệch thấp thường được chẩn đoán ngay sau khi sinh bằng cách thăm khám bộ phận sinh dục của trẻ. Các dấu hiệu nhận biết bao gồm:

• Lỗ tiểu không nằm ở đầu dương vật.
• Dương vật bị cong xuống dưới (chordee).
• Bao quy đầu (foreskin) phát triển không đầy đủ, thường chỉ che phủ phần trên của dương vật.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm như siêu âm, chụp X-quang… để kiểm tra các dị tật kèm theo ở đường tiết niệu.

4. Điều trị

Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính cho lỗ đái lệch thấp. Mục tiêu của phẫu thuật là:

• Đưa lỗ tiểu về vị trí bình thường trên đầu dương vật.
• Nắn thẳng dương vật nếu bị cong.
• Tạo hình bao quy đầu (nếu có thể).

Thời điểm phẫu thuật thường được thực hiện khi trẻ từ 6 – 18 tháng tuổi. Tuy nhiên, tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ quyết định thời điểm phẫu thuật phù hợp.

Có nhiều kỹ thuật phẫu thuật khác nhau để điều trị lỗ đái lệch thấp, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của dị tật. Phẫu thuật thường được thực hiện một lần, nhưng trong một số trường hợp, có thể cần phải mổ lại.

5. Chăm sóc sau phẫu thuật

Sau phẫu thuật, trẻ cần được chăm sóc cẩn thận để phòng ngừa biến chứng và giúp vết mổ mau lành:

• Vệ sinh vết mổ sạch sẽ theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Cho trẻ uống thuốc kháng sinh và giảm đau theo đơn.
• Theo dõi dấu hiệu nhiễm trùng như sưng, đỏ, đau, chảy mủ…
• Hạn chế cho trẻ vận động mạnh trong vài tuần đầu sau phẫu thuật.
• Tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ.

6. Những lưu ý quan trọng

• Lỗ đái lệch thấp là một dị tật bẩm sinh phổ biến và có thể điều trị hiệu quả bằng phẫu thuật.
• Phát hiện và điều trị sớm giúp trẻ tránh được những biến chứng về sức khỏe và tâm lý sau này.
• Cha mẹ cần quan tâm đến sức khỏe sinh sản của con, đưa con đi khám bác sĩ chuyên khoa ngay khi phát hiện dấu hiệu bất thường.
• Sau phẫu thuật, cha mẹ cần tuân thủ đúng hướng dẫn chăm sóc của bác sĩ để tránh biến chứng và giúp con phục hồi nhanh chóng.

Kết luận

Lỗ đái lệch thấp là một dị tật bẩm sinh thường gặp ở nam giới, có thể gây ra nhiều vấn đề về chức năng tiểu tiện, thẩm mỹ và sức khỏe sinh sản. Tuy nhiên, với sự phát triển của y học hiện đại, phẫu thuật điều trị lỗ đái lệch thấp ngày càng đạt hiệu quả cao và an toàn. Điều quan trọng là cha mẹ cần nâng cao nhận thức về bệnh, phát hiện và đưa con đi khám chữa kịp thời để trẻ có được một cuộc sống bình thường và khỏe mạnh.

Tài liệu tham khảo

1. Fredell, L., et al. (2002). Hypospadias trends in a Scandinavian population: incidence, severity, and characterization of hypospadias associated with cryptorchidism. The Journal of Urology, 167(1), 232-236.