Tổng Quan Về Suy Sinh Dục Ở Nam Giới

---

Suy sinh dục ở nam giới (Hypogonadism) là tình trạng cơ thể không sản xuất đủ hormone sinh dục nam testosterone hoặc không sản xuất đủ tinh trùng. Testosterone là hormone đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển giới tính và duy trì các chức năng sinh lý, bao gồm ham muốn tình dục, khả năng sinh sản, sức mạnh cơ bắp, mật độ xương, và các đặc tính sinh dục nam giới như lông trên cơ thể, giọng nói trầm và phát triển dương vật.

1. Phân loại suy sinh dục

Suy sinh dục ở nam giới được chia thành hai loại chính, dựa vào nguồn gốc của vấn đề:

a. Suy sinh dục nguyên phát (Primary hypogonadism)

Suy sinh dục nguyên phát là tình trạng do tinh hoàn không thể sản xuất đủ testosterone, thường là do tổn thương hoặc bất thường trực tiếp tại tinh hoàn. Nguyên nhân có thể bao gồm:

• Bất thường di truyền: Ví dụ, hội chứng Klinefelter – một rối loạn do bất thường về nhiễm sắc thể, gây ra sự phát triển không đầy đủ của tinh hoàn.
• Tổn thương tinh hoàn: Do chấn thương, hóa trị, xạ trị, hoặc nhiễm trùng như viêm tinh hoàn do quai bị.
• Quá trình lão hóa: Suy giảm testosterone do tuổi tác cũng có thể góp phần vào loại suy sinh dục này.

b. Suy sinh dục thứ phát (Secondary hypogonadism)

Suy sinh dục thứ phát xảy ra khi có vấn đề với các bộ phận khác của hệ thống nội tiết, đặc biệt là vùng dưới đồi hoặc tuyến yên, dẫn đến sự sản xuất không đủ tín hiệu kích thích tinh hoàn sản xuất testosterone. Nguyên nhân bao gồm:

• Rối loạn chức năng tuyến yên: Tuyến yên không sản xuất đủ hormone luteinizing (LH) và hormone kích thích nang trứng (FSH), làm giảm khả năng tinh hoàn sản xuất testosterone.
• Rối loạn vùng dưới đồi: Đây là trung tâm kiểm soát nội tiết tố trong não, có thể bị ảnh hưởng bởi khối u, chấn thương, hoặc bệnh tật.
• Các bệnh lý mạn tính: Béo phì, tiểu đường, bệnh gan, và các bệnh lý khác cũng có thể gây suy sinh dục thứ phát.

2. Cơ chế của suy sinh dục

Cơ chế của suy sinh dục liên quan trực tiếp đến hệ thống nội tiết của cơ thể, đặc biệt là mối quan hệ giữa vùng dưới đồi, tuyến yên và tinh hoàn, còn được gọi là trục hạ đồi – tuyến yên – tinh hoàn (HPT axis).

• Vùng dưới đồi tiết ra hormone gonadotropin-releasing hormone (GnRH), kích thích tuyến yên sản xuất LH và FSH.
• Tuyến yên sau đó tiết LH và FSH, hai hormone này kích thích tinh hoàn sản xuất testosterone và tinh trùng.
• Tinh hoàn: Khi tinh hoàn không nhận được đủ tín hiệu từ tuyến yên, hoặc khi tinh hoàn bị tổn thương, việc sản xuất testosterone và tinh trùng bị giảm hoặc ngừng hoàn toàn.

Suy sinh dục gây ra bởi sự gián đoạn tại bất kỳ điểm nào trong quá trình này sẽ làm suy giảm sản xuất testosterone hoặc tinh trùng, dẫn đến các triệu chứng của suy sinh dục.

3. Triệu chứng của suy sinh dục

Triệu chứng suy sinh dục có thể khác nhau tùy vào thời điểm xảy ra rối loạn và mức độ nghiêm trọng. Những triệu chứng thường gặp bao gồm:

• Ở tuổi dậy thì: Dậy thì muộn, không phát triển đủ các đặc tính sinh dục thứ cấp như lông mặt, giọng nói trầm, hoặc phát triển cơ bắp kém.
• Ở người trưởng thành: Các triệu chứng bao gồm giảm ham muốn tình dục, rối loạn cương dương, giảm khối lượng cơ, tăng mỡ bụng, loãng xương, trầm cảm, và thiếu năng lượng. Một số nam giới còn gặp khó khăn trong việc tập trung hoặc giảm trí nhớ.
• Khả năng sinh sản: Suy sinh dục cũng có thể dẫn đến vô sinh do sản xuất tinh trùng bị giảm hoặc ngừng hoàn toàn

4. Nguyên nhân của suy sinh dục

Nguyên nhân gây suy sinh dục có thể khác nhau, phụ thuộc vào loại nguyên phát hay thứ phát:

• Nguyên phát: Các bệnh lý về tinh hoàn, bất thường nhiễm sắc thể như hội chứng Klinefelter, tổn thương do xạ trị hoặc hóa trị liệu.
• Thứ phát: Các vấn đề liên quan đến vùng dưới đồi hoặc tuyến yên, như khối u, chấn thương não, hoặc bệnh lý nội tiết khác. Ngoài ra, các bệnh lý mạn tính như tiểu đường, béo phì, hoặc suy gan có thể làm tăng nguy cơ suy sinh dục thứ phát.

5. Chẩn đoán suy sinh dục

Để chẩn đoán suy sinh dục, bác sĩ thường thực hiện một số xét nghiệm, bao gồm:

• Xét nghiệm nồng độ testosterone: Được thực hiện vào buổi sáng khi mức testosterone cao nhất.
• Xét nghiệm LH và FSH: Để đánh giá xem nguyên nhân suy sinh dục là do tuyến yên hoặc tinh hoàn.
• Chẩn đoán hình ảnh: Chụp cộng hưởng từ (MRI) có thể được sử dụng để kiểm tra sự bất thường tại tuyến yên hoặc vùng dưới đồi.

6. Điều trị suy sinh dục

Điều trị suy sinh dục tập trung vào việc khôi phục nồng độ testosterone bình thường trong cơ thể. Các phương pháp điều trị bao gồm:

• Liệu pháp thay thế testosterone (TRT): Testosterone có thể được bổ sung dưới dạng tiêm, gel, miếng dán hoặc viên uống.
• Điều trị nguyên nhân: Nếu suy sinh dục do bệnh lý khác gây ra (ví dụ như khối u tuyến yên), cần điều trị trực tiếp nguyên nhân gốc rễ.
• Thay đổi lối sống: Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và giảm căng thẳng có thể giúp cải thiện triệu chứng.

7. Tác động của suy sinh dục

Suy sinh dục không được điều trị có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, như:

• Vô sinh: Do giảm hoặc ngừng sản xuất tinh trùng.
• Loãng xương: Thiếu testosterone có thể làm giảm mật độ xương, tăng nguy cơ gãy xương.
• Suy giảm sức khỏe tinh thần: Nam giới suy sinh dục có nguy cơ cao mắc các vấn đề về trầm cảm, lo âu và giảm chất lượng cuộc sống.

Kết luận

Suy sinh dục ở nam giới là một tình trạng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh trong sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và điều trị kịp thời có thể cải thiện đáng kể tình trạng này và giúp nam giới duy trì sức khỏe sinh lý và tinh thần tốt hơn.

Tài liệu tham khảo

1. Bhasin, S., Brito, J. P., Cunningham, G. R., Hayes, F. J., Hodis, H. N., Matsumoto, A. M., … & Yialamas, M. A. (2018). Testosterone therapy in men with hypogonadism: an Endocrine Society clinical practice guideline. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 103(5), 1715-1744.
2. Saad, F., Gooren, L., Haider, A., & Yassin, A. (2008). Hypogonadism in men with erectile dysfunction: An important contributing factor. International Journal of Impotence Research, 20(2), 160-174.

Xem thêm bài viết cùng chuyên mục:

• Đại Cương Suy Sinh Dục Ở Nam Giới
• Cách Cải Thiện Giấc Ngủ Để Tăng Cường Sinh Lý Nam Giới