Tổng Quan Về Vô Sinh Ở Nam Giới
Trung tâm Sức khoẻ Nam Giới Men's Health
Vô sinh ở nam giới là tình trạng không thể thụ tinh thành công sau một năm quan hệ tình dục đều đặn mà không sử dụng biện pháp tránh thai. Vô sinh có thể do nhiều nguyên nhân như rối loạn sản xuất tinh trùng, chức năng tinh trùng kém hoặc tắc nghẽn trong hệ sinh sản. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vô sinh ảnh hưởng đến khoảng 15% các cặp vợ chồng trên toàn cầu, trong đó khoảng 40-50% các trường hợp có liên quan đến nam giới.
1. Nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới
a. Sản xuất tinh trùng bất thường
- Oligospermia (thiểu tinh): Số lượng tinh trùng thấp hơn 15 triệu/ml tinh dịch, gây khó khăn trong việc thụ thai.
- Azoospermia (không có tinh trùng): Tình trạng không có tinh trùng trong tinh dịch, do rối loạn sản xuất tinh trùng hoặc tắc nghẽn ống dẫn tinh.
- Asthenospermia (tinh trùng yếu): Tinh trùng có khả năng di chuyển kém, gây khó khăn trong quá trình thụ tinh với trứng.
b. Rối loạn hormone
- Thiếu hụt testosterone hoặc các hormone khác như LH (luteinizing hormone) và FSH (follicle-stimulating hormone) có thể làm suy giảm quá trình sản xuất tinh trùng. Nghiên cứu trên tạp chí Endocrine Reviews chỉ ra rằng sự mất cân bằng hormone sinh dục ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng tinh trùng.
c. Bệnh lý và yếu tố di truyền
- Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Tình trạng này làm giảm khả năng sản xuất tinh trùng do nhiệt độ tinh hoàn tăng cao, ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng.
- Các bệnh lý di truyền: Hội chứng Klinefelter (XXY) và bệnh xơ nang (cystic fibrosis) có thể ảnh hưởng đến chức năng sinh dục và quá trình sản xuất tinh trùng.
d. Lối sống và môi trường
- Hút thuốc lá và uống rượu: Các nghiên cứu cho thấy hai yếu tố này có thể làm giảm chất lượng tinh trùng và gây tổn thương DNA tinh trùng.
- Tiếp xúc với hóa chất độc hại: Hóa chất như thuốc trừ sâu, kim loại nặng có thể gây tổn thương đến quá trình sản xuất tinh trùng.
2. Triệu chứng của vô sinh ở nam giới
Phần lớn nam giới không có triệu chứng rõ ràng về vô sinh. Tuy nhiên, một số dấu hiệu có thể bao gồm:
- Tinh dịch ít khi xuất tinh.
- Đau hoặc sưng ở vùng bìu.
- Giảm ham muốn tình dục hoặc rối loạn cương dương.
3. Chẩn đoán vô sinh ở nam giới
a. Xét nghiệm tinh dịch đồ
Xét nghiệm tinh dịch là phương pháp chính để đánh giá tình trạng vô sinh ở nam giới. Kết quả xét nghiệm sẽ đo lường số lượng, hình thái, và khả năng di chuyển của tinh trùng. WHO cho rằng đây là phương pháp cơ bản giúp xác định khoảng 90% các trường hợp vô sinh nam.
b. Xét nghiệm hormone
Xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ testosterone và các hormone liên quan đến sản xuất tinh trùng như LH và FSH.
c. Siêu âm bìu
Siêu âm giúp phát hiện các vấn đề như giãn tĩnh mạch thừng tinh hoặc tắc nghẽn ống dẫn tinh, từ đó xác định nguyên nhân gây vô sinh.
4. Phương pháp điều trị vô sinh ở nam giới
a. Điều trị bằng thuốc
- Clomiphene và Gonadotropins: Đây là các thuốc thường được sử dụng để kích thích sản xuất tinh trùng trong trường hợp suy giảm hormone.
- Kháng sinh: Đối với các trường hợp viêm nhiễm đường sinh dục gây vô sinh, kháng sinh sẽ được kê đơn để điều trị và ngăn ngừa tổn thương thêm.
b. Phẫu thuật
- Phẫu thuật giãn tĩnh mạch thừng tinh: Đây là phương pháp phổ biến để khắc phục tình trạng nhiệt độ tinh hoàn tăng cao, giúp cải thiện sản xuất tinh trùng.
- Phẫu thuật tắc nghẽn ống dẫn tinh: Đối với các trường hợp tắc nghẽn, bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật để mở lại đường dẫn cho tinh trùng.
c. Phương pháp hỗ trợ sinh sản
- Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF): Là phương pháp lấy trứng và tinh trùng để tạo phôi trong phòng thí nghiệm, sau đó đưa phôi vào tử cung của người phụ nữ.
- Tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (ICSI): Được sử dụng khi tinh trùng yếu hoặc số lượng ít, phương pháp này tiêm trực tiếp một tinh trùng vào trứng để thụ tinh.
d. Thay đổi lối sống
- Ngừng hút thuốc và hạn chế rượu: Cải thiện lối sống có thể giúp tăng cường chất lượng tinh trùng.
- Tập thể dục và duy trì cân nặng: Việc duy trì sức khỏe tốt qua chế độ tập luyện hợp lý giúp cải thiện khả năng sinh sản.
5. Phòng ngừa vô sinh ở nam giới
- Tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại: Hạn chế tiếp xúc với các chất hóa học độc hại, kim loại nặng.
- Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, tập thể dục đều đặn, và tránh sử dụng các chất kích thích có thể giúp duy trì sức khỏe sinh sản.
Kết luận
Vô sinh ở nam giới là một vấn đề phổ biến nhưng có thể chẩn đoán và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Với các phương pháp chẩn đoán và hỗ trợ sinh sản hiện đại, nhiều trường hợp vô sinh nam có thể được khắc phục và giúp các cặp đôi có con. Điều quan trọng là sớm nhận thức về tình trạng sức khỏe sinh sản và tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia y tế.
Tài liệu tham khảo:
- World Health Organization. (2010). “WHO laboratory manual for the examination and processing of human semen.” 5th ed.
- Aitken, R. J., & Baker, M. A. (2004). “Oxidative stress and male reproductive biology.” Reproduction, 127(4), 447-456.
- Nieschlag, E., & Behre, H. M. (2004). “Testosterone: Action, Deficiency, Substitution.” Endocrine Reviews, 25(5), 863-872.
- Schlegel, P. N. (2001). “Evaluation of male infertility.” The New England Journal of Medicine, 344(21), 1640-1648.
- Dohle, G. R., et al. (2005). “Genetic risk factors in male infertility.” European Urology, 48(5), 869-877.
- Sharpe, R. M. (2010). “Environmental/lifestyle effects on spermatogenesis.” Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 365(1546), 1697-1712.
- Homan, G. F., Davies, M., & Norman, R. (2007). “The impact of lifestyle factors on reproductive performance in the general population and those undergoing infertility treatment: A review.” Human Reproduction Update, 13(3), 209-223.
- Sharlip, I. D., et al. (2002). “Best practice policies for male infertility.” Fertility and Sterility, 77(5), 873-882.
Xem thêm bài viết cùng chuyên mục: