Phân Biệt Vô Sinh Và Hiếm Muộn Ở Nam Giới

---

Vô sinh và hiếm muộn là hai thuật ngữ thường được sử dụng khi nói về các vấn đề sinh sản ở nam giới. Mặc dù cả hai đều liên quan đến khó khăn trong việc có con, nhưng chúng có những khác biệt về mức độ nghiêm trọng và khả năng điều trị. Hiểu rõ sự khác biệt giữa vô sinh và hiếm muộn sẽ giúp người bệnh và bác sĩ xác định phương pháp điều trị phù hợp.

1. Hiếm muộn (Infertility)

Hiếm muộn là tình trạng mà một cặp vợ chồng không thể có thai sau khi quan hệ tình dục đều đặn, không sử dụng biện pháp tránh thai trong vòng 6 tháng đến 1 năm. Ở nam giới, hiếm muộn có thể do nhiều nguyên nhân như số lượng tinh trùng thấp, chất lượng tinh trùng kém, hoặc các yếu tố khác như sức khỏe tổng quát và lối sống. Tuy nhiên, hiếm muộn không đồng nghĩa với vô sinh, vì người bị hiếm muộn vẫn có khả năng có con với sự hỗ trợ của các phương pháp điều trị sinh sản.

a. Nguyên nhân gây hiếm muộn ở nam giới

• Tinh trùng ít: Số lượng tinh trùng thấp (dưới 15 triệu/ml tinh dịch) có thể gây khó khăn trong việc thụ thai.
• Tinh trùng di chuyển yếu: Tinh trùng có khả năng di chuyển kém, làm giảm khả năng tiếp cận trứng để thụ tinh.
• Tinh trùng dị dạng: Tinh trùng có hình thái bất thường, ảnh hưởng đến khả năng thụ tinh.

b. Triệu chứng của hiếm muộn

• Không có triệu chứng rõ ràng, nhưng khó có thai sau 6 tháng đến 1 năm cố gắng.
• Một số người có thể gặp vấn đề liên quan đến rối loạn cương dương hoặc xuất tinh, nhưng không phải là điều kiện bắt buộc của hiếm muộn.

c. Điều trị hiếm muộn

Hiếm muộn thường có thể được điều trị bằng các phương pháp hỗ trợ sinh sản hiện đại như:

• Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF): Phôi thai được tạo ra từ trứng và tinh trùng bên ngoài cơ thể, sau đó cấy vào tử cung của người phụ nữ.
• Tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (ICSI): Phương pháp tiêm trực tiếp một tinh trùng vào bào tương trứng để tăng khả năng thụ thai.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiếm muộn chiếm phần lớn các trường hợp khó thụ thai, nhưng có thể điều trị và cải thiện nhờ các phương pháp y học hiện đại .

2. Vô sinh (Sterility)

Vô sinh là tình trạng mà một người không thể có con tự nhiên do vấn đề nghiêm trọng trong hệ thống sinh sản. Đối với nam giới, vô sinh thường xuất phát từ việc không sản xuất tinh trùng, tinh trùng hoàn toàn không có khả năng di chuyển, hoặc tắc nghẽn nghiêm trọng không thể khắc phục trong hệ sinh sản. Vô sinh thường là tình trạng không thể điều trị hoặc rất khó cải thiện bằng phương pháp tự nhiên hoặc công nghệ sinh sản.

a. Nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới

• Không có tinh trùng (Azoospermia): Tình trạng không có tinh trùng trong tinh dịch, do tinh hoàn không sản xuất tinh trùng hoặc do tắc nghẽn ống dẫn tinh.
• Dị tật bẩm sinh: Các dị tật ở cơ quan sinh sản như tắc nghẽn ống dẫn tinh bẩm sinh hoặc không có ống dẫn tinh.
• Rối loạn di truyền: Các bệnh lý di truyền như hội chứng Klinefelter (XXY) có thể gây ra vô sinh không thể điều trị.

b. Triệu chứng của vô sinh

• Không thể có con sau một thời gian dài (hơn 1 năm) quan hệ tình dục mà không có biện pháp tránh thai.
• Một số trường hợp có thể có dấu hiệu về bất thường ở tinh hoàn hoặc cơ quan sinh sản.

c. Điều trị vô sinh

Điều trị vô sinh ở nam giới rất hạn chế và phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể. Một số phương pháp hỗ trợ sinh sản có thể áp dụng, nhưng thành công rất thấp nếu nguyên nhân vô sinh không thể khắc phục được.

• ICSI có thể áp dụng trong một số trường hợp có rất ít tinh trùng nhưng vẫn có khả năng thụ tinh.
• Phẫu thuật tắc nghẽn ống dẫn tinh: Nếu vô sinh do tắc nghẽn ống dẫn tinh, phẫu thuật có thể được thực hiện để khôi phục khả năng sinh sản.

Theo nghiên cứu của Schlegel (2001) trên New England Journal of Medicine, vô sinh nam chiếm khoảng 5-10% các trường hợp không thể có con, và thường là các trường hợp không thể điều trị được .

3. Sự khác biệt giữa vô sinh và hiếm muộn ở nam giới

Tiêu chí	Hiếm muộn	Vô sinh
Khả năng có con	Khó khăn trong việc thụ thai, nhưng không loại trừ khả năng có con	Không có khả năng thụ tinh tự nhiên do vấn đề nghiêm trọng trong hệ sinh sản
Thời gian cố gắng	Không có thai sau 6 tháng đến 1 năm quan hệ tình dục đều đặn	Không có khả năng thụ thai dù cố gắng trong thời gian dài
Nguyên nhân	Tinh trùng ít, di chuyển kém, hoặc các vấn đề tạm thời	Không có tinh trùng, tắc nghẽn nặng, hoặc rối loạn di truyền nghiêm trọng
Khả năng điều trị	Có thể điều trị bằng phương pháp hỗ trợ sinh sản hiện đại	Khả năng điều trị rất thấp hoặc không thể điều trị

4. Kết luận

Hiếm muộn và vô sinh đều là các vấn đề sinh sản nghiêm trọng, nhưng có sự khác biệt rõ ràng về mức độ nghiêm trọng và khả năng điều trị. Trong khi hiếm muộn là tình trạng khó khăn trong việc thụ thai nhưng vẫn có thể cải thiện với sự can thiệp y tế, thì vô sinh thường là tình trạng không thể khắc phục hoàn toàn, dẫn đến việc không thể có con tự nhiên. Việc chẩn đoán và điều trị sớm là quan trọng để xác định rõ ràng nguyên nhân và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Nếu gặp khó khăn trong việc có con, nam giới nên tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia y tế để có kế hoạch điều trị hiệu quả.

Tài liệu tham khảo:

1. World Health Organization. (2010). “WHO laboratory manual for the examination and processing of human semen.” 5th ed.
2. Schlegel, P. N. (2001). “Evaluation of male infertility.” New England Journal of Medicine, 344(21), 1640-1648.
3. Nieschlag, E., & Behre, H. M. (2000). “Andrology: Male Reproductive Health and Dysfunction.” Springer-Verlag.

Xem thêm bài viết cùng chuyên mục:

• Các Cách Giúp Nam Giới Tăng Chất Lượng Tinh Trùng Tự Nhiên
• Nhận Biết Sức Khỏe Nam Giới Thông Qua Màu Sắc Tinh Dịch