Ba Loại Căn Cơ Hay Ba Giai Đoạn Trong Sự Tu Học

Cập nhật: 19/11/2024 Tác giả: TS.BS.CKII. TRÀ ANH DUY

Trung tâm Sức khoẻ Nam Giới Men's Health

֎ CĂN CƠ TINH TẤN

Đây là giai đoạn nhận thức ban đầu khi người ta luyện bằng ý chí. Họ tu rất tích cực & miên mật và , có thể vào trong rừng núi hang động để tu, thường là tu khổ hạnh. Nhìn bên ngoài thì thấy những vị này tu luyện thật ghê gớm và dữ dội, nhưng thật ra đây là căn cơ thấp nhất.

Tại sao? Vì sự tu học ở đây chỉ thuần túy là nỗ lực của bản ngã ý chí, họ cứ tưởng mình cố gắng như thế này thì sẽ thành đạo, nỗ lực như thế kia thì sẽ giác ngộ. Đó là do họ chưa thấy sự thật, chưa thấy Pháp nên chưa thể sống thuận Pháp, mà chỉ lo lựa chọn những gì được cho là tốt, nên những người này rất lâu mới có thể giác ngộ.

֎ CĂN CƠ ĐỨC TIN

Khi cảm thấy nỗ lực cá nhân là vô ích, và nhận ra trên đời chẳng có gì được như ý mình. Khi gặp phải một chướng ngại không thể giải quyết được bằng lý trí, không thể vượt qua được bằng ý chí dù có tài giỏi đến đâu, lúc đó những người tu bước sang giai đoạn đức tin. Họ chấp nhận mọi sự đến đi với đức tin vào Thượng Đế, hay vào một chủ thể linh thiêng nào đó. Khổ thì chịu khổ vì đó là ý Trời, là ý Chúa, là Trời-Đất vận hành, là Pháp vận hành.

Đây là giai đoạn “chưa thấy mà tin” hay còn gọi là đức tin. Khi sống như vậy thì những người tu học theo đức tin lại phát hiện ra họ có sức mạnh hơn, có năng lực hơn là cứ sống bằng ý chí của một cá nhân nhỏ bé. Sức mạnh của đức tin giúp họ chịu đựng được những khó khăn dường như khó vượt qua, lúc này sự chấp nhận thực tại dù là tốt hay xấu đã ở mức cao hơn căn cơ tinh tấn.

֎ CĂN CƠ TRÍ TUỆ

Đây là giai đoạn nhận thức cao nhất. Giai đoạn này sự tu học đi cùng với cái Thấy. Do người ấy thấy sự thật như vậy, nên họ làm như vậy, do người ấy thấy ra sự vận hành của pháp là như vậy nên họ sống thuận theo sự vận hành ấy.

Họ đã thấy Pháp nên họ bắt đầu sống thuận với Pháp. Những người này sống với trí tuệ, nên có thể hoàn toàn trọn vẹn với thực tại, với sự thật.

Những gì Đức Phật chỉ dạy ban đầu chỉ phù hợp với những người có căn cơ trí tuệ. Theo thời gian Phật Giáo mới mở rộng với một số pháp môn dành cho những người có căn cơ đức tin, và cuối cùng là sự xuất hiện của rất nhiều pháp môn dành cho những người có căn cơ tinh tấn…