Nhiễm Herpes Simplex Virus (Hsv) Type 1 Ở Nam Giới: Tìm Hiểu Về “Mụn Rộp” Miệng Và Hơn Thế Nữa

---

Herpes Simplex Virus type 1 (HSV-1) là một loại virus phổ biến, thường gây ra các vết loét (mụn rộp – cold sores) ở miệng và môi. Tuy nhiên, HSV-1 cũng có thể gây nhiễm trùng ở bộ phận sinh dục (genital herpes), mặc dù ít gặp hơn so với HSV type 2 (HSV-2).

Ở nam giới, nhiễm HSV-1 có thể biểu hiện qua các vết loét đau đớn ở môi, miệng, hoặc vùng sinh dục. Virus lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp với vết loét hoặc dịch tiết từ vết loét, như hôn, quan hệ tình dục bằng miệng, hoặc dùng chung đồ dùng cá nhân. Mặc dù không có cách chữa khỏi hoàn toàn nhiễm trùng HSV-1, nhưng có các phương pháp điều trị hiệu quả giúp kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa lây lan.

1. Con đường lây truyền

HSV-1 lây truyền chủ yếu qua tiếp xúc trực tiếp với người bị nhiễm trùng, thông qua:

• Hôn: Đây là con đường lây truyền HSV-1 phổ biến nhất, đặc biệt là ở trẻ em.
• Quan hệ tình dục bằng miệng: Tiếp xúc với dịch tiết từ vết loét ở miệng hoặc bộ phận sinh dục của bạn tình có thể lây truyền HSV-1.

• Dùng chung đồ dùng cá nhân: Như dao kéo, ly tách, khăn mặt, son môi… cũng có thể lây truyền virus.

2. Triệu chứng

Nhiễm trùng HSV-1 thường gây ra các vết loét (mụn rộp – cold sores) ở môi, miệng hoặc vùng sinh dục.

• Mụn rộp miệng:
  • Các vết loét nhỏ, đau rát, thường xuất hiện ở môi, trong miệng hoặc xung quanh miệng.
  • Có thể kèm theo sốt, sưng hạch bạch huyết (lymph nodes) ở cổ.
  • Theo nghiên cứu của Xu và cộng sự (2006) công bố trên tạp chí The New England Journal of Medicine, khoảng 90% người trưởng thành đã bị nhiễm trùng HSV-1 ít nhất một lần trong đời.
• Mụn rộp sinh dục:
  • Các vết loét xuất hiện ở dương vật (penis), bìu (scrotum), hậu môn (anus) hoặc các vùng lân cận.
  • Có thể kèm theo đau, ngứa, tiểu buốt, tiểu rắt, sưng hạch bạch huyết ở bẹn (groin).

Các vết loét thường xuất hiện sau vài ngày đến vài tuần sau khi tiếp xúc với virus. Lần nhiễm trùng đầu tiên thường có triệu chứng nặng hơn các lần tái phát sau này. Sau khi vết loét lành, virus sẽ nằm “ngủ đông” trong các tế bào thần kinh và có thể tái phát khi hệ miễn dịch bị suy yếu.

3. Chẩn đoán

Chẩn đoán nhiễm trùng HSV-1 thường dựa trên:

• Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ quan sát các vết loét và hỏi bệnh nhân về các triệu chứng và tiền sử tiếp xúc.
• Xét nghiệm virus: Bác sĩ có thể lấy mẫu bệnh phẩm từ vết loét để xét nghiệm PCR (polymerase chain reaction) nhằm phát hiện virus HSV-1.
• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể phát hiện kháng thể chống lại HSV-1, nhưng không thể phân biệt được giữa HSV-1 và HSV-2.

4. Điều trị

Hiện chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn nhiễm trùng HSV-1. Tuy nhiên, có các loại thuốc kháng virus (antiviral medications) giúp:

• Rút ngắn thời gian bệnh
• Giảm bớt triệu chứng đau rát, ngứa ngáy
• Ngăn ngừa tái phát
• Giảm nguy cơ lây lan cho người khác

Các loại thuốc kháng virus thường được sử dụng bao gồm:

• Acyclovir (Zovirax)
• Valacyclovir (Valtrex)
• Famciclovir (Famvir)

Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc và liều lượng phù hợp với từng trường hợp cụ thể.

Theo nghiên cứu của Spruance và cộng sự (2003) công bố trên tạp chí Antimicrobial Agents and Chemotherapy, việc sử dụng thuốc kháng virus sớm trong giai đoạn đầu của bệnh có thể giúp rút ngắn thời gian bệnh và giảm bớt mức độ nghiêm trọng của triệu chứng.

5. Phòng ngừa

• Vệ sinh cá nhân tốt: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước, đặc biệt là sau khi chạm vào vết loét hoặc dịch tiết từ vết loét.

• Tránh tiếp xúc trực tiếp: Tránh hôn hoặc tiếp xúc gần với người bị mụn rộp miệng hoặc sinh dục.
• Không dùng chung đồ dùng cá nhân: Như dao kéo, ly tách, khăn mặt, son môi… với người khác.
• Quan hệ tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục bằng miệng. Tuy nhiên, bao cao su không thể che phủ hoàn toàn vùng bị nhiễm trùng, nên vẫn có nguy cơ lây nhiễm.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc và quản lý stress giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm nguy cơ tái phát mụn rộp.

6. Những lưu ý quan trọng

• Nhiễm trùng HSV-1 là một bệnh mãn tính, không có cách chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, có thể kiểm soát hiệu quả bằng thuốc kháng virus.
• Mụn rộp do HSV-1 gây ra thường nhẹ hơn và ít tái phát hơn so với mụn rộp do HSV-2 gây ra.
• Người bị nhiễm trùng HSV-1 cần tránh tiếp xúc với trẻ sơ sinh, phụ nữ mang thai và người có hệ miễn dịch suy yếu, vì họ có nguy cơ cao bị nhiễm trùng nặng.
• Theo nghiên cứu của Langenberg và cộng sự (1999) công bố trên tạp chí The New England Journal of Medicine, nhiễm trùng HSV-1 ở mắt có thể gây ra viêm giác mạc (keratitis), thậm chí dẫn đến mù lòa. Vì vậy, cần tránh chạm vào mắt khi đang bị mụn rộp miệng và rửa tay sạch sẽ sau khi chạm vào vết loét.

Kết luận

Nhiễm Herpes Simplex Virus type 1 (HSV-1) ở nam giới là tình trạng phổ biến, thường gây ra mụn rộp miệng và cũng có thể gây mụn rộp sinh dục. Mặc dù không có cách chữa khỏi hoàn toàn, nhưng bệnh có thể được kiểm soát hiệu quả bằng thuốc kháng virus và các biện pháp phòng ngừa lây lan. Việc hiểu rõ về bệnh, chủ động phòng tránh và điều trị sớm sẽ giúp nam giới bảo vệ sức khỏe của mình và ngăn ngừa lây lan bệnh cho cộng đồng.

Tài liệu tham khảo

1. Xu, F., et al. (2006). Seroprevalence and coinfection of Herpes Simplex Virus type 1 and type 2 in the United States, 1988-1994. The New England Journal of Medicine, 354(8), 803-812.
2. Spruance, S.L., et al. (2003). High-dose, short-duration, early valacyclovir therapy for episodic treatment of cold sores: results of two randomized, placebo-controlled, multicenter studies. Antimicrobial Agents and Chemotherapy, 47(3), 1072-1080.  
3. Langenberg, A.G.M., et al. (1999). Risk factors for Herpes Simplex Virus type 1 ocular epithelial disease in the Herpes Eye Disease Study. The New England Journal of Medicine, 341(11), 759-766.
4. Brown, Z.A., et al. (2003). Genital herpes in pregnancy: risk factors associated with neonatal infection. The New England Journal of Medicine, 348(2), 197-202.
5. Corey, L., et al. (1983). Genital herpes simplex virus infections: clinical manifestations, course, and complications. Annals of Internal Medicine, 98(5), 958-972.  
6. Mertz, G.J., et al. (1992). Acyclovir suppression of frequent genital herpes simplex virus infections: a long-term study. The Journal of the American Medical Association, 267(17), 2374-2379.