Các Vùng Não Liên Quan Đến Hưng Phấn Và Khoái Cảm Ở Nam Giới

Cập nhật: 10/03/2025 Tác giả: TS.BS.CK2 TRÀ ANH DUY

Trung tâm Sức khoẻ Nam Giới Men's Health


Hưng phấn và khoái cảm tình dục ở nam giới là kết quả của một loạt phản ứng phức tạp giữa hệ thần kinh trung ương (central nervous system – CNS), hormone, và hệ thần kinh ngoại vi (peripheral nervous system – PNS). Trong đó, não bộ đóng vai trò trung tâm trong việc điều khiển ham muốn, cảm giác hưng phấn và cực khoái (orgasm).

Theo nghiên cứu của Georgiadis et al. (2012) công bố trên The Journal of Sexual Medicine, các vùng não như vùng dưới đồi (hypothalamus), hạch hạnh nhân (amygdala), vỏ não trước trán (prefrontal cortex), và hệ viền (limbic system) có vai trò quan trọng trong việc kích thích ham muốn và đạt cực khoái ở nam giới.

Các vùng não liên quan đến hưng phấn và khoái cảm

1. Vùng dưới đồi (Hypothalamus) – Trung tâm điều khiển ham muốn tình dục

  • Vùng dưới đồi chịu trách nhiệm điều hòa nội tiết tố, bao gồm testosterone, hormone có ảnh hưởng lớn đến ham muốn tình dục.
  • Chức năng:
    • Kiểm soát việc tiết hormone giải phóng gonadotropin (GnRH), kích thích tuyến yên sản xuất hormone luteinizing (LH), từ đó thúc đẩy tinh hoàn sản xuất testosterone.
    • Điều chỉnh phản ứng cương dương (erectile response) thông qua hệ thần kinh tự chủ (autonomic nervous system).
  • Theo nghiên cứu của Holstege et al. (2003) trên Brain Research, vùng dưới đồi có hoạt động mạnh hơn khi nam giới tiếp xúc với kích thích tình dục trực quan.

2. Hạch hạnh nhân (Amygdala) – Trung tâm xử lý cảm xúc và ham muốn

  • Hạch hạnh nhân là một phần của hệ viền (limbic system), đóng vai trò quan trọng trong việc nhận diện và xử lý kích thích tình dục.
  • Chức năng:
    • Xác định kích thích tình dục là đáng chú ý hay không.
    • Liên kết cảm giác khoái cảm với trải nghiệm tình dục trước đó.
    • Điều chỉnh mức độ phản ứng với tín hiệu tình dục (ví dụ: giọng nói quyến rũ, hình ảnh hấp dẫn).
  • Theo nghiên cứu của Ferretti et al. (2005) trên NeuroImage, hạch hạnh nhân hoạt động mạnh khi nam giới xem nội dung khiêu dâm hoặc có tiếp xúc với kích thích gợi cảm.

3. Hệ viền (Limbic System) – Trung tâm của khoái cảm và động lực

  • Hệ viền bao gồm vùng hồi hải mã (hippocampus), vùng vách (septal area), và vùng nhân cận vách (nucleus accumbens – NAcc), tất cả đều liên quan đến khoái cảm tình dục.
  • Chức năng:
    • Tạo động lực tìm kiếm khoái cảm thông qua hệ thống dopamine.
    • Kiểm soát phản ứng khen thưởng (reward response) và ham muốn tình dục.
    • Đóng vai trò quan trọng trong việc ghi nhớ trải nghiệm tình dục.
  • Theo nghiên cứu của Stoléru et al. (2012) trên Frontiers in Human Neuroscience, sự kích thích của hệ viền làm tăng ham muốn và mức độ cực khoái.

4. Nhân cận vách (Nucleus Accumbens – NAcc) – Trung tâm của dopamine và khoái cảm

  • Nhân cận vách là một phần quan trọng trong hệ thống khen thưởng (reward system) của não bộ, liên quan đến dopamine, chất dẫn truyền thần kinh quan trọng trong khoái cảm.
  • Chức năng:
    • Kích hoạt khi tiếp xúc với kích thích tình dục.
    • Tạo cảm giác khoái cảm và thúc đẩy hành vi tình dục.
    • Đóng vai trò trong cực khoái (orgasmic response).
  • Theo nghiên cứu của Georgiadis et al. (2010) trên Journal of Neuroscience, hoạt động của nhân cận vách tăng mạnh trong giai đoạn cực khoái ở nam giới.

5. Vỏ não trước trán (Prefrontal Cortex) – Kiểm soát hành vi tình dục

  • Vỏ não trước trán liên quan đến kiểm soát hành vi, giúp con người đưa ra quyết định phù hợp về tình dục.
  • Chức năng:
    • Kiểm soát ham muốn quá mức.
    • Xử lý thông tin xã hội liên quan đến hành vi tình dục.
    • Giúp ức chế các hành vi tình dục không phù hợp.
  • Theo nghiên cứu của Redouté et al. (2000) trên Human Brain Mapping, vỏ não trước trán hoạt động khi nam giới cần kiềm chế ham muốn tình dục.

Ảnh hưởng của sự mất cân bằng hoạt động não bộ đến hưng phấn và khoái cảm

  1. Suy giảm dopamine: Giảm hứng thú tình dục, khoái cảm kém.
  2. Tăng hoạt động vỏ não trước trán: Kiềm chế ham muốn quá mức, giảm cởi mở trong tình dục.
  3. Giảm hoạt động nhân cận vách: Cực khoái yếu hơn, khó đạt cực khoái.
  4. Mất cân bằng amygdala: Rối loạn ham muốn, khó khăn trong duy trì kích thích.

Cách tối ưu hóa hoạt động não bộ để cải thiện hưng phấn và khoái cảm

  • Tăng cường dopamine: Thông qua tập luyện thể thao, ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc.
  • Cải thiện chức năng nhân cận vách: Bằng các hoạt động mang lại niềm vui và sự hứng thú.
  • Giảm căng thẳng: Yoga, thiền giúp điều hòa amygdala và tăng khả năng kiểm soát cảm xúc.
  • Giữ cân bằng nội tiết tố: Bằng cách bổ sung kẽm, vitamin D, hạn chế rượu bia.

Kết luận

Tài liệu tham khảo

  1. Georgiadis, J. R., Kringelbach, M. L., & Pfaus, J. G. (2012). Sex for fun: A synthesis of human and animal neurobiology. Nature Reviews Urology, 9(9), 486-498.
  2. Holstege, G., Georgiadis, J. R., Paans, A. M., Meiners, L. C., van der Graaf, F. H., & Reinders, A. S. (2003). Brain activation during human male ejaculation. Brain Research, 967(1-2), 1-10.
  3. Ferretti, A., Caulo, M., Del Gratta, C., Di Matteo, R., Merla, A., Montorsi, F., & Romani, G. L. (2005). Dynamics of male sexual arousal: distinct components of brain activation revealed by fMRI. NeuroImage, 26(4), 1086-1096.
  4. Redouté, J., Stoléru, S., Grégoire, M. C., Costes, N., Cinotti, L., Lavenne, F., & Pujol, J. F. (2000). Brain processing of visual sexual stimuli in human males. Human Brain Mapping, 11(3), 162-177.
Bình luận của bạn Câu hỏi của bạn

Đặt
Lịch
Khám
Contact Me on Zalo