Tình Dục Ở Nam Giới Vị Thành Niên

---

Tình dục ở nam giới vị thành niên (adolescent male sexuality) là một giai đoạn chuyển tiếp quan trọng trong quá trình hình thành bản dối giới tính, nhận diện dục tính và hình thành hành vi tình dục. Giai đoạn này bắt đầu khi dậy thì (puberty), kèm theo những biến đổi rốt rệ về thể chất, hormone, tâm lý và mối quan hệ xã hội. Trong bối cảnh nền văn hóa mở, truyền thông đa chiều và tiếp cận sớm với nội dung khiên dục, nam giới vị thành niên đối mặt với nhiều thách thức trong việc xây dựng hành vi tình dục lành mạnh, an toàn và tôn trọng bản thân.

1. Biến đổi sinh lý và hormone

Giai đoạn dậy thì bắt đầu khi vùng dưới đồi (hypothalamus) tiết hormone GnRH (gonadotropin-releasing hormone), kích thích tuyến yên tiết LH (luteinizing hormone) và FSH (follicle-stimulating hormone), dẫn đến tinh hoàn sản xuất testosterone.

Testosterone đóng vai trò trung tâm trong việc phát triển đặc tính sinh dục thứ phát (secondary sexual characteristics) như: tăng khối lượng cơ, mỡi tính, dương vật và tinh hoàn to ra, lông mu, râu, giọng nói thay đổi. Đồng thời, hormone này tác động lên hệ thần kinh trung ương, tăng nhu cầu tình dục (libido) và dẫn đến sự khám phá của vị thành niên với bản thân và với người khác.

2. Phát triển tâm lý và nhận diện dục tính

Tình dục ở vị thành niên không chỉ là vấn đề về sinh học, mà còn là quá trình hình thành nhận dạng bản sắc giới và xu hướng tình dục (sexual orientation). Trẻ có thể xuất hiện các hành vi như thủ dâm (masturbation), tìm hiểu nội dung tình dục, hoặc tương tác cảm xúc với người khác giới. Trong một số trường hợp, việc tiếp cận sớm với ảnh khiên dục, phim khiên dục có thể làm lệch chuẩn nhận thức và gây áp lực tâm lý.

Theo nghiên cứu của Vandenbosch & Eggermont (2013) công bố trên Sex Roles, tiếp xúc thường xuyên với nội dung khiên dục đóng vai trò trong việc tăng nhận thức về hình thể lý tưởng và tự đối chiếu của trẻ, dẫn đến tình trạng khách thể hoá bản thân (self-objectification).

3. Hành vi tình dục và nguy cơ sức khỏe

Theo thống kê của WHO (2021), tỷ lệ nam vị thành niên có hoạt động tình dục trước 18 tuổi ở một số quốc gia đang phát triển dao động từ 25–45%. Những hành vi tình dục sớm, không bảo vệ làm tăng nguy cơ lây nhiễm HIV, bệnh lây truyền qua đường tình dục (sexually transmitted infections – STIs), viêm niệu đạo, và gây ra hậu quả tâm lý như lo lắng, trầm cảm.

Nghiên cứu của Madkour và cộng sự (2010) công bố trên Journal of Adolescent Health cho thấy, nam giới vị thành niên có hoạt động tình dục sớm thường đi kèm với thiếu hiểu biết về biện pháp tránh thai, sử dụng bao cao su không đúng cách và dễ bị áp lực từ bạn bè.

Bên cạnh đó, hành vi thủ dâm quá mức (excessive masturbation), nếu đi kèm với cảm giác tội lỗi hoặc sử dụng để thoát khỏi stress, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý lành mạnh và giảm khả năng kiểm soát ham muốn tình dục trong tương lai.

4. Trường hợp lâm sàng

Tại Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men’s Health, TS.BS.CKII Trà Anh Duy đã tiếp nhận và tư vấn nhiều trường hợp vị thành niên gặp khó khăn liên quan đến tình dục, trong đó có hai ca điển hình:

Ca 1: Nam sinh 15 tuổi, ám ảnh vì thủ dâm quá mức

Bệnh nhân T.K, học lớp 10, được mẹ đưa đến khám vì lo lắng con trai có dấu hiệu suy kiệt, lầm lì, giảm tập trung học tập. Qua khai thác, em chia sẻ bản thân xem phim khiêu dâm và thủ dâm 3–4 lần/ngày trong gần 6 tháng, kèm cảm giác mệt mỏi, tự ti, lo lắng mình bị “nghiện tình dục”.

BS Trà Anh Duy xác định tình trạng này là rối loạn kiểm soát hành vi tình dục (compulsive sexual behavior disorder), kết hợp can thiệp tâm lý hành vi, tư vấn giáo dục giới tính và giảm tần suất thủ dâm theo kế hoạch. Sau 3 tháng theo dõi, em đã cải thiện rõ rệt.

Ca 2: Vị thành niên 17 tuổi bị nhiễm lậu do quan hệ tình dục không bảo vệ

Bệnh nhân L.M.T đến khám với triệu chứng tiểu buốt, chảy mủ đầu dương vật. Sau thăm khám và làm xét nghiệm dịch niệu đạo, kết quả dương tính với Neisseria gonorrhoeae. Bệnh nhân cho biết từng quan hệ với bạn gái lớn tuổi hơn mà không sử dụng bao cao su. Tư vấn kiểm tra và điều trị đồng thời cho bạn tình cũng được thực hiện. Đây là trường hợp điển hình của vị thành niên thiếu kiến thức tình dục an toàn.

5. Giáo dục và hỗ trợ tâm lý

Giáo dục giới tính toàn diện (comprehensive sex education) là chìa khóa giúp vị thành niên có hiểu biết đúng đắn, biết tự bảo vệ mình và tôn trọng đối phương. Các chương trình giáo dục nên bao gồm: sinh lý học sinh sản, giới – bản dạng giới, an toàn tình dục, kỹ năng từ chối, xây dựng mối quan hệ lành mạnh và đối phó với áp lực xã hội.

Theo Kirby (2002) công bố trên Journal of School Health, các chương trình giáo dục giới tính toàn diện giúp giảm hành vi tình dục nguy cơ cao mà không làm tăng hoạt động tình dục ở tuổi vị thành niên, đồng thời cải thiện kỹ năng giao tiếp và ra quyết định.

Bên cạnh đó, vai trò của gia đình và chuyên gia sức khỏe tâm thần – tình dục là vô cùng quan trọng. Tư vấn tâm lý cá nhân, nhóm, và hỗ trợ từ bác sĩ nam khoa sẽ giúp vị thành niên vượt qua khủng hoảng tâm lý, lo âu và xây dựng bản sắc lành mạnh.

6. Kết luận

Tình dục ở nam giới vị thành niên là một phần tự nhiên và không thể né tránh trong quá trình trưởng thành. Tuy nhiên, nếu thiếu sự hướng dẫn đúng đắn, trẻ có thể đối mặt với rối loạn tâm lý, nguy cơ bệnh lý lây truyền và tổn thương trong hành vi tình dục. Qua các trường hợp lâm sàng được tiếp nhận bởi TS.BS.CK2 Trà Anh Duy tại Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men’s Health, có thể thấy nhu cầu được tiếp cận thông tin chính xác, môi trường giáo dục thân thiện và chuyên môn hỗ trợ là rất cấp thiết. Hành vi tình dục lành mạnh không chỉ bảo vệ sức khỏe mà còn hình thành nên nhân cách và trách nhiệm trong quan hệ.

Tài liệu tham khảo

1. Vandenbosch, L., & Eggermont, S. (2013). “Sexualization of adolescent boys: Media exposure and boys’ internalization of appearance ideals.” Sex Roles, 69(9-10), 557–571.
2. Madkour, A. S., Farhat, T., Halpern, C. T., Godeau, E., & Gabhainn, S. N. (2010). “Early adolescent sexual initiation and physical/psychological symptoms: A comparative analysis of five nations.” Journal of Adolescent Health, 46(4), 303–309.
3. Kirby, D. (2002). “The impact of sex education on the sexual behavior of young people.” Journal of School Health, 72(9), 369–373.