Thuốc Bôi Chống Xuất Sớm Có Thực Sự Hiệu Quả?

---

Xuất tinh sớm (premature ejaculation – PE) là một trong những rối loạn tình dục phổ biến nhất ở nam giới, ảnh hưởng đến khoảng 20–30% nam giới trưởng thành. Tình trạng này không chỉ tác động đến sự tự tin của người đàn ông mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống tình dục vợ chồng. Trong số các phương pháp điều trị, thuốc bôi chống xuất sớm – chủ yếu là các sản phẩm gây tê tại chỗ – thường được sử dụng như một giải pháp nhanh chóng và tiện lợi. Tuy nhiên, hiệu quả thật sự và mức độ an toàn của các thuốc này vẫn là câu hỏi lớn.

1. Cơ chế hoạt động của thuốc bôi chống xuất tinh sớm

Các thuốc bôi chống xuất tinh sớm thường chứa các hoạt chất gây tê cục bộ như lidocaine hoặc prilocaine. Nhóm thuốc này hoạt động bằng cách ức chế dẫn truyền thần kinh tại các thụ thể cảm giác ở quy đầu dương vật, từ đó giảm độ nhạy cảm và kéo dài thời gian xuất tinh.

Sản phẩm phổ biến nhất hiện nay là dạng xịt lidocaine 10%, kem bôi lidocaine-prilocaine 2.5%-2.5% hoặc các sản phẩm phối hợp dược liệu – gây tê nhẹ.

Theo nghiên cứu của Carson và cộng sự (2007) công bố trên Urology, nhóm bệnh nhân dùng kem lidocaine-prilocaine có thời gian xuất tinh trung bình kéo dài từ 1.0 phút lên 6.3 phút sau 12 tuần sử dụng.

2. Ưu điểm của thuốc bôi gây tê tại chỗ

• Tác dụng nhanh, chỉ cần dùng trước khi quan hệ 10–15 phút
• Không ảnh hưởng hệ thống thần kinh trung ương như các thuốc đường uống
• Giá thành rẻ, dễ tiếp cận
• Phù hợp với người không dung nạp thuốc uống hoặc có chống chỉ định với thuốc ức chế tái hấp thu serotonin (SSRIs)

3. Hạn chế và tác dụng phụ thường gặp

• Gây mất cảm giác khoái cảm nếu sử dụng liều cao hoặc không đúng cách
• Có thể gây tê cho bạn tình nếu không rửa sạch trước quan hệ
• Hiệu quả chỉ mang tính triệu chứng, không điều trị nguyên nhân nền
• Một số sản phẩm không rõ nguồn gốc có thể chứa chất gây hại niêm mạc

Theo nghiên cứu của Atan và cộng sự (2016) trên Andrologia, khoảng 18% người dùng thuốc bôi chống xuất sớm báo cáo tình trạng giảm cảm giác khoái cảm kéo dài hoặc rát nhẹ sau quan hệ, đặc biệt khi không rửa sạch thuốc trước khi giao hợp.

4. Trường hợp lâm sàng tại Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men’s Health

Trường hợp 1: Anh T.Q.H, 34 tuổi, đến khám vì xuất tinh sau chưa đến 1 phút kể từ khi xâm nhập. Tự sử dụng xịt lidocaine từ hiệu thuốc trong 3 tháng, nhưng gần đây cảm thấy dương vật “tê đơ”, giảm hưng phấn rõ rệt. Bạn tình than phiền mất cảm giác khi quan hệ. Sau khi khám và làm bài kiểm tra IELT (intravaginal ejaculation latency time), anh được chẩn đoán PE nguyên phát mức trung bình. TS.BS.CK2 Trà Anh Duy khuyến nghị ngưng xịt, chuyển sang liệu pháp hành vi kết hợp dapoxetine liều thấp. Sau 8 tuần, anh cải thiện thời gian xuất tinh lên hơn 3 phút, không còn mất khoái cảm.

Trường hợp 2: Anh P.V.L, 41 tuổi, đến khám vì lo lắng “mất bản lĩnh” sau khi chuyển sang dùng thuốc bôi thay cho thuốc uống. Anh dùng kem gây tê từ một trang thương mại điện tử, không có nhãn mác rõ ràng, dẫn đến đỏ da và kích ứng quy đầu. Xét nghiệm loại trừ viêm loét sinh dục. Bác sĩ Duy xác định anh không bị PE thực sự (thời gian xuất tinh trung bình 3.5 phút), mà chỉ có cảm giác lo âu hiệu suất (performance anxiety). Sau khi được tư vấn tâm lý, luyện tập và hướng dẫn kiểm soát hơi thở trong quan hệ, tình trạng cải thiện mà không cần thuốc.

5. Thuốc bôi dược thảo: cao sìn sú và các chế phẩm tương tự

Ngoài các thuốc gây tê y khoa như lidocaine, nhiều sản phẩm nguồn gốc dược thảo như cao sìn sú – một bài thuốc dân gian của vùng Tây Bắc Việt Nam – cũng được quảng bá rộng rãi với công dụng kéo dài thời gian quan hệ.

Cao sìn sú thường là hỗn hợp chiết xuất từ các thảo dược có tính gây tê nhẹ như rễ cây lá han, ngải đen, hoặc một số loài thảo mộc vùng cao. Người dùng thường bôi trực tiếp lên quy đầu dương vật khoảng 10–20 phút trước khi giao hợp.

Tuy nhiên, hiện chưa có nghiên cứu lâm sàng đối chứng có đối chứng (randomized controlled trial) nào công bố trên tạp chí y khoa quốc tế về hiệu quả và độ an toàn của cao sìn sú. Một số báo cáo trường hợp không chính thức ghi nhận:

• Kích ứng da quy đầu, đỏ rát sau khi dùng
• Ảnh hưởng cảm giác bạn tình nếu không vệ sinh sạch sau bôi
• Không kiểm soát được liều lượng nên dễ gây mất khoái cảm

Các chuyên gia khuyến cáo nên thận trọng khi sử dụng các sản phẩm thảo dược không rõ thành phần, đặc biệt là khi chưa có cơ sở khoa học và giấy phép y tế rõ ràng.

6. Lưu ý khi sử dụng thuốc bôi chống xuất tinh sớm

• Nên chọn sản phẩm có chứng nhận y tế, rõ thành phần
• Dùng liều nhỏ, thử nghiệm trước để tránh kích ứng
• Lau sạch thuốc trước khi giao hợp để tránh gây tê bạn tình
• Không lạm dụng liên tục >3 tháng nếu không cải thiện
• Tái khám chuyên khoa khi PE ảnh hưởng đến đời sống tình dục và tâm lý

7. Khi nào nên cân nhắc chuyển sang hướng điều trị khác?

• Khi thuốc bôi không còn hiệu quả hoặc gây rối loạn khoái cảm
• Khi nguyên nhân nền là lo âu, stress kéo dài, hoặc rối loạn hormone
• Khi PE kèm theo rối loạn cương (erectile dysfunction – ED), cần đánh giá toàn diện

8. Kết luận

Thuốc bôi chống xuất tinh sớm có thể là một lựa chọn hiệu quả tạm thời, đặc biệt ở nhóm nam giới mới bị PE mức độ nhẹ hoặc có chống chỉ định thuốc đường uống. Tuy nhiên, việc sử dụng không đúng cách có thể gây ra các tác dụng không mong muốn, ảnh hưởng đến khoái cảm và chất lượng quan hệ tình dục. Điều quan trọng là cần chẩn đoán đúng, đánh giá nguyên nhân nền và áp dụng mô hình điều trị kết hợp khi cần. Nam giới không nên quá lệ thuộc vào thuốc bôi, mà nên chủ động tiếp cận chuyên khoa nam học để có hướng điều trị phù hợp, lâu dài và an toàn.