Thủ Dâm Và Mối Liên Hệ Với Nồng Độ Testosterone Ở Nam Giới

---

Thủ dâm (masturbation) là hành vi tình dục tự thân phổ biến ở nam giới, thường gắn liền với sự khám phá bản thân và nhu cầu giải tỏa sinh lý. Tuy nhiên, mối liên hệ giữa hành vi này và hormone sinh dục nam – đặc biệt là testosterone – vẫn là đề tài được nhiều người quan tâm, với không ít quan niệm sai lệch hoặc cực đoan. Từ góc nhìn khoa học nội tiết và y học giới tính, thủ dâm có thể ảnh hưởng đến trục nội tiết sinh dục một cách trực tiếp hoặc gián tiếp, tùy thuộc vào tần suất và hành vi đi kèm.

1. Tổng quan về testosterone và cơ chế nội tiết nam

1.1. Testosterone là gì?

Testosterone là hormone sinh dục chủ yếu ở nam giới, do tế bào Leydig trong tinh hoàn tiết ra dưới sự điều phối của trục hạ đồi – tuyến yên – tinh hoàn (hypothalamic–pituitary–gonadal axis – HPG axis). Hormone này chịu trách nhiệm duy trì chức năng sinh dục, khối cơ, mật độ xương, điều hòa hành vi tình dục (libido) và ảnh hưởng đến tâm trạng.

1.2. Trục HPG hoạt động thế nào khi có kích thích tình dục?

Khi tiếp nhận kích thích tình dục – bao gồm thủ dâm – não bộ tiết gonadotropin-releasing hormone (GnRH), kích thích tuyến yên tiết LH (luteinizing hormone) và FSH (follicle-stimulating hormone). LH làm tăng sản xuất testosterone từ tinh hoàn. Tuy nhiên, mức testosterone có thể biến động nhẹ ngay sau cực khoái và trở về bình thường trong vòng vài giờ.

2. Lợi ích tiềm năng của thủ dâm đối với testosterone

2.1. Giảm stress, gián tiếp cải thiện nội tiết

Thủ dâm điều độ giúp giải tỏa tâm lý, cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm mức cortisol – hormone gây ức chế sản xuất testosterone nếu tồn tại ở nồng độ cao kéo dài. Nghiên cứu của Jiang và cộng sự (2003) công bố trên Journal of Zhejiang University Science B cho thấy mức testosterone đạt đỉnh vào ngày thứ 7 kiêng xuất tinh, phản ánh sự dao động nội tiết có kiểm soát.

2.2. Tăng cường tuần hoàn máu và sức khỏe sinh lý

Thủ dâm giữ cho cơ chế cương hoạt động ổn định, kích thích lưu thông máu đến vùng chậu. Điều này góp phần duy trì phản xạ sinh dục và ổn định trục nội tiết.

2.3. Cân bằng nhu cầu sinh lý, tránh ức chế nội sinh

Việc kìm nén nhu cầu tình dục trong thời gian dài có thể gây căng thẳng tâm lý hoặc rối loạn hành vi. Một mức độ thủ dâm hợp lý được xem là có lợi trong kiểm soát nhu cầu mà không gây tổn hại testosterone.

3. Tác động tiêu cực nếu thủ dâm quá mức

3.1. Suy giảm testosterone tạm thời sau phóng tinh quá nhiều

Sau mỗi lần xuất tinh, mức prolactin – hormone ức chế tình dục – có thể tăng lên, đồng thời nồng độ testosterone giảm nhẹ trong 1–2 giờ. Exton và cộng sự (2001) công bố trên Neuropsychobiology cho biết nồng độ testosterone tăng ngay trong lúc cực khoái nhưng hạ xuống sau đó.

3.2. Gây rối loạn điều hòa hành vi tình dục và HPG axis

Thủ dâm kết hợp xem phim khiêu dâm nhiều lần mỗi ngày có thể gây nghiện, làm giảm thụ thể dopamine trung ương, dẫn đến hội chứng giảm hứng thú tình dục thực tế (sexual anhedonia). Park và cộng sự (2016) công bố trên Behavioral Sciences ghi nhận các trường hợp suy giảm testosterone nhẹ và giảm ham muốn do lệ thuộc vào kích thích ảo.

3.3. Hội chứng hậu xuất tinh (POIS)

Một số trường hợp cá biệt gặp triệu chứng mệt mỏi, đau cơ, lo âu hoặc tụt năng lượng sau mỗi lần phóng tinh. POIS (post-orgasmic illness syndrome) được cho là có liên quan đến phản ứng viêm hoặc miễn dịch, làm ảnh hưởng chu kỳ nội tiết.

4. Nhận định khoa học về tần suất và testosterone

4.1. Kiêng xuất tinh ngắn hạn có thể tăng testosterone tạm thời

Theo Jiang và cộng sự (2003), nồng độ testosterone ở nhóm kiêng xuất tinh 7 ngày tăng khoảng 145% so với ban đầu. Tuy nhiên, sau thời điểm đó hormone trở về ngưỡng bình thường.

4.2. Xuất tinh không làm mất testosterone lâu dài

Exton và cộng sự (2001) ghi nhận rằng dù testosterone giảm nhẹ sau cực khoái, nhưng sẽ phục hồi trong vòng vài giờ và không ảnh hưởng đến tổng mức trung bình trong ngày.

4.3. Ảnh hưởng hành vi và nội tiết khi lệ thuộc thủ dâm

Doidge (2007) mô tả trong The Brain That Changes Itself các trường hợp nam giới nghiện thủ dâm và khiêu dâm có dấu hiệu giảm phản xạ tình dục thực, giảm testosterone sáng và cảm giác kiệt quệ sau mỗi đợt hành vi lặp đi lặp lại.

5. Hai trường hợp lâm sàng tại Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men’s Health

Trường hợp 1: Anh L.V.Q, 23 tuổi, sinh viên, đến khám vì giảm ham muốn, cảm giác mệt mỏi và rối loạn cương. Bệnh nhân thủ dâm 4–5 lần/ngày trong hơn 1 năm, kèm nghiện nội dung khiêu dâm. Testosterone sáng đo được: 9.4 nmol/L. Sau khi tư vấn, bệnh nhân giảm tần suất xuống 2 lần/tuần, tập thể dục, và điều chỉnh giấc ngủ. Sau 3 tháng, testosterone cải thiện lên 16.7 nmol/L, chức năng sinh lý cải thiện rõ.

Trường hợp 2: Anh P.T.H, 34 tuổi, nhân viên kỹ thuật, đến khám vì lo lắng giảm testosterone do thủ dâm mỗi tuần 1–2 lần. Khám và xét nghiệm ghi nhận testosterone tổng: 21.2 nmol/L, các chỉ số LH, FSH bình thường. Không có rối loạn cương hay mệt mỏi. Được trấn an, tư vấn tiếp tục duy trì lối sống hiện tại, không cần can thiệp nội tiết.

6. Khuyến nghị chuyên môn

• Tần suất thủ dâm hợp lý: 2–3 lần/tuần, không gây ảnh hưởng đến sinh hoạt và hiệu suất sống.
• Tránh lệ thuộc vào kích thích ảo, đặc biệt là nội dung khiêu dâm dễ gây xáo trộn nhận thức tình dục.
• Ưu tiên lối sống lành mạnh: ngủ đủ, vận động, tránh stress – các yếu tố ảnh hưởng lớn hơn đến testosterone so với thủ dâm.
• Cảnh giác với các dấu hiệu nghiện tình dục, POIS hoặc giảm hứng thú thực, cần thăm khám chuyên khoa để đánh giá trục nội tiết và tâm lý.

7. Kết luận

Thủ dâm là một hành vi tình dục tự nhiên ở nam giới. Khi thực hiện điều độ, nó không gây tổn hại nồng độ testosterone, thậm chí còn giúp cân bằng cảm xúc và duy trì chức năng sinh lý. Tuy nhiên, thủ dâm quá mức hoặc lệ thuộc vào kích thích ảo có thể gây rối loạn nội tiết nhẹ và ảnh hưởng đến hành vi tình dục thực. Việc duy trì sức khỏe nội tiết nam không chỉ phụ thuộc vào hành vi tình dục mà còn là kết quả tổng hợp của lối sống, tâm lý và môi trường sống.

Dr. Tra Anh Duy (BS Chuối Men’s Health)