Đại Cương Suy Sinh Dục Ở Nam Giới

Cập nhật: 27/09/2024 Tác giả: TS.BS.CKII. TRÀ ANH DUY

Trung tâm Sức khoẻ Nam Giới Men's Health


Suy sinh dục nam (hypogonadism) là một tình trạng mà cơ thể không sản xuất đủ hormone testosterone hoặc gặp vấn đề về khả năng sản xuất tinh trùng. Đây là một rối loạn nội tiết thường gặp, ảnh hưởng đến chức năng sinh lý, sinh sản và sức khỏe tổng thể của nam giới.

Suy sinh dục có thể được phân loại thành hai loại chính dựa trên vị trí của vấn đề trong hệ thống sản xuất hormone:

  • Suy sinh dục nguyên phát (Primary hypogonadism): Còn gọi là suy sinh dục tinh hoàn, xảy ra khi tinh hoàn không thể sản xuất đủ testosterone hoặc tinh trùng do tổn thương trực tiếp hoặc bệnh lý. Các nguyên nhân bao gồm:
    • Hội chứng Klinefelter (bất thường nhiễm sắc thể).
    • Tổn thương do hóa trị, xạ trị hoặc chấn thương tinh hoàn.
    • Các bệnh lý tự miễn hoặc nhiễm trùng (viêm tinh hoàn do quai bị).
  • Suy sinh dục thứ phát (Secondary hypogonadism): Xảy ra khi có vấn đề với các phần khác của hệ thống nội tiết, như vùng dưới đồi hoặc tuyến yên, không gửi đủ tín hiệu đến tinh hoàn để sản xuất testosterone. Nguyên nhân có thể bao gồm:
    • Rối loạn vùng dưới đồi hoặc tuyến yên.
    • Các bệnh lý mạn tính như béo phì, tiểu đường, hoặc hội chứng chuyển hóa.
    • Căng thẳng, chế độ dinh dưỡng kém, hoặc lối sống không lành mạnh.

Triệu chứng của suy sinh dục có thể khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi của người bệnh khi tình trạng này phát triển, nhưng có thể bao gồm:

  • Ở tuổi dậy thì: Dậy thì muộn, phát triển cơ bắp kém, giọng nói không trầm, không phát triển lông mặt và cơ thể.
  • Ở người trưởng thành: Giảm ham muốn tình dục, rối loạn cương dương, giảm số lượng tinh trùng, mệt mỏi, giảm khối lượng cơ bắp, tăng mỡ bụng, giảm mật độ xương, và các vấn đề về tâm lý như trầm cảm hoặc giảm tự tin.

Chẩn đoán suy sinh dục thường bao gồm:

  • Xét nghiệm máu: Kiểm tra nồng độ testosterone trong máu, thường là vào buổi sáng khi mức testosterone cao nhất.
  • Kiểm tra hormone khác: Để xác định xem có sự bất thường nào trong tuyến yên, hormone kích thích nang trứng (FSH) và hormone luteinizing (LH) có thể được kiểm tra.
  • Xét nghiệm hình ảnh: Đôi khi cần sử dụng MRI hoặc siêu âm để kiểm tra cấu trúc tinh hoàn hoặc tuyến yên.

Điều trị suy sinh dục tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Các phương pháp điều trị bao gồm:

  • Liệu pháp thay thế testosterone (TRT): Đây là phương pháp điều trị phổ biến nhất cho suy sinh dục. Testosterone có thể được cung cấp dưới dạng tiêm, gel, miếng dán hoặc viên uống. TRT giúp cải thiện các triệu chứng như giảm ham muốn tình dục, mệt mỏi, và suy giảm khối lượng cơ bắp.
  • Điều trị nguyên nhân: Nếu suy sinh dục là do rối loạn tuyến yên hoặc bệnh lý nền khác, bác sĩ có thể điều trị trực tiếp các bệnh lý này.
  • Thay đổi lối sống: Đối với suy sinh dục thứ phát, việc thay đổi chế độ ăn uống, tập thể dục, giảm cân, và giảm căng thẳng có thể giúp cải thiện tình trạng.

Suy sinh dục không được điều trị có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như:

  • Vô sinh: Do thiếu tinh trùng, suy sinh dục có thể làm giảm khả năng sinh sản ở nam giới.
  • Loãng xương: Giảm testosterone dẫn đến mất mật độ xương, làm tăng nguy cơ gãy xương.
  • Giảm sức khỏe tim mạch: Thiếu testosterone có thể liên quan đến tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, tiểu đường và hội chứng chuyển hóa.

Suy sinh dục ở nam giới cao tuổi, còn gọi là mãn dục nam (andropause), thường xảy ra do mức testosterone giảm tự nhiên theo tuổi. Tuy nhiên, không giống như mãn kinh ở phụ nữ, quá trình này diễn ra chậm và không đồng bộ. Các triệu chứng bao gồm giảm ham muốn, rối loạn cương dương, mệt mỏi và các vấn đề về sức khỏe tâm lý.

Tài liệu tham khảo

  1. Saad, F., Aversa, A., Isidori, A. M., & Gooren, L. (2011). Testosterone as potential effective therapy in treatment of obesity in men with testosterone deficiency: A review. Current Diabetes Reviews, 7(4), 248-258.
  2. Bhasin, S., Brito, J. P., Cunningham, G. R., Hayes, F. J., Hodis, H. N., Matsumoto, A. M., … & Yialamas, M. A. (2018). Testosterone therapy in men with hypogonadism: an Endocrine Society clinical practice guideline. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 103(5), 1715-1744.

Xem thêm bài viết cùng chuyên mục:

Bình luận của bạn Câu hỏi của bạn

Đặt
Lịch
Khám
Contact Me on Zalo